Dr. Hikmet Kıvılcımlı'nın ölümünün 53. yılı

Kıvılcımlı'dan geriye sosyalizmin ayaklarını Türkiye toprağına bastırmak uğraşıyla bitip tükenmez bir çaba, bu yolda yaratılmış muazzam bir özgün külliyat kalmıştır.

Hayatını Türkiye'deki devrim mücadelesine adayan Doktor Hikmet Kıvılcımlı bundan 53 yıl önce aramızdan ayrıldı. 

Hayatını devrim mücadelesine adayan kuramcı, yazar, yayıncı ve çevirmen Doktor Hikmet Kıvılcımlı’nın ölümünün üzerinden 53 yıl geçti.

Dr. Hikmet Kıvılcımlı, 1902 yılında Kosova'nın Priştine şehrinde doğdu. Ailesiyle birlikte Balkan Savaşları sırasında Türkiye'ye göç etti. Birinci Dünya Savaşı'ndan sonra Türkiye'yi işgal eden sömürgecilere karşı 17 yaşındayken Kurtuluş Savaşı'na katıldı. Köyceğiz Kuvayı Milliye Kumandanlığı yaptı.

İstanbul'da Askeri Tıbbiye'yi bitirerek 1925 yılında doktor oldu. 1925'de TKP'nin Beşiktaş Akaretler'de gerçekleştirdiği 2. kongrede TKP Merkez Komitesi'ne seçildi. Merkez Komite içerisinde gençlik sorumlusu olarak görev aldı. Aynı yıl Aydınlık gazetesinde ilk yazıları yayınlanmaya başladı. 1925'ten hayatının sonuna kadar sürekli kovuşturmalara, işkencelere maruz kaldı ve toplam 22,5 yıl hapis yattı.

1925 yılında Kürt ayaklanmalarının ardından Takrir-i Sükûn Kanunu çıktıktan sonra İstiklal Mahkemesi'nde yargılandı ve 10 yıl kürek cezası aldı. 1 yıl hapis yattıktan sonra çıkan afla serbest kaldı. 1927 yılında Vedat Nedim Tör ve Şevket Süreyya Aydemir'in partiden ayrılması ve parti arşivini polise teslim etmesi ile diğer parti üyeleriyle birlikte tutuklandı. 3 ay tutuklu kaldı. 1929 yılında İsmail Bilen'in İzmir Davası'ndaki provokasyonu nedeniyle 4,5 yıl mahkumiyet aldı. 1938 yılında Nazım Hikmet'le birlikte yargılandığı Donanma Davası'nda 15 yıl hapis cezasına çarptırıldı. 1950'de Demokrat Parti'nin çıkardığı af yasasıyla tahliye edildi.

1951'de TKP'ye yönelik büyük tutuklama kampanyasının dışında kaldı ve bir grup arkadaşıyla birlikte 1954'te kurduğu Vatan Partisi'nin genel başkanlığını üstlendi. 1957 yılının sonunda Başbakan Adnan Menderes’in bizzat talimatıyla Hikmet Kıvılcımlı ve 25 partili tutuklandı ve parti kapatıldı. 1958 yılının sonunda tahliye olup, 1961 yılında sonuçlanan yargılamada Hikmet Kıvılcımlı ve partililer beraat etti. Kıvılcımlı 27 Mayıs 1960’da askerler tarafından yönetime el konulmasını çağdaşlarının darbe tanımlamasından ayrışarak, politik devrim olarak nitelendirdi.

1965 yılında Tarihsel Maddecilik Yayınları'nı kurdu ve yönetti, Marx, Engels ve Lenin'in eserlerinden birçok çeviriler yaptı ve yayınladı, Kapital'in bir bölümünü çevirdi. 1967'de İşsizlik ve Pahalılıkla Savaş Derneği'ni (İPSD) kurdu. İktisattan antropolojiye, Marksist düşüncenin tarihsel ve kuramsal gelişiminin açıklanmasına ve Türkiye'de bir işçi sınıfı devriminin strateji ve taktik sorunlarına kadar çeşitli konularda çok sayıda telif eseri ve Aydınlık, Türk Solu, Sosyalist, Ant gibi dergilerde makaleleri yayınlandı.

En önemli eserleri olan Tarih Tezi kitabını 1965, Yol: TKP'nin Eleştirel Tarihi kitabını da 1932 yılında yazdı. Ancak Yol serisi ölümünden sonra yayınlanabildi. 1971 yılında ağır hasta olduğu için tedavi için yurt dışına çıkarıldı. 11 Ekim 1971'de Belgrad'da hayatını kaybetti.

Eserleri: Tarih Tezi Tarih-Devrim-Sosyalizm İlkel Sosyalizmden Kapitalizme İlk Geçiş: İngiltere İlkel Sosyalizmden Kapitalizme Son Geçiş: Japonya Toplum Biçimlerinin Gelişimi Osmanlı Tarihinin Maddesi Cilt I Osmanlı Tarihinin Maddesi Cilt II Osmanlı Tarihi ("Hüseyin Himmet Kırşehirli") Fetih ve Medeniyet Dinin Türk Toplumuna Etkileri Türkiye'de Kapitalizmin Gelişimi 27 Mayıs ve Yön Hareketinin Sınıfsal Eleştirisi Allah - Peygamber - Kitap Finans Kapital ve Türkiye Genel Olarak Sosyal Sınıflar ve Partiler Üretim Nedir ? Şeyh Bedreddin Metafizik Sosyolojiler İnkilapçı Münevver (Devrimci Aydın) Nedir? Deccal Kapımızı Nasıl Çalıyor ? Vatan Partisi Tüzük ve Programı İşçi Sınıfı Partisi'ne giriş İşçi Sınıfının Tarihçil Görevi Eyüp Sultan Konuşması Uyarmak İçin Uyanmalı - Uyanmak İçin Uyarmalı Oportunizm Nedir ? Halk Savaşının Planları Devrim Zorlaması, Demokratik Zortlama Türkçenin Üreme Yolları ve "Dil Devrimciliğimiz" Bilimsel Sosyalizmin Doğuşu Türkiye Köyü ve Sosyalizm Ho Amca'nın Düşündürdükleri Diyaletik Komün Gücü Yol1 Yol2 Anılar Brejnev'e Mektup.