AİHM internet yasaklarına 'dur' dedi

AİHM, 20 bin siteye erişimin yasaklanmasına 'dur' dedi...

AİHM, internet sitelerine erişimin engellenmesi kararlarının dayanağı olan kanun maddesini Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’ne aykırı buldu. Karar uyarınca bu kanun maddesine dayanılarak yapılan bütün erişimin engellenmesi kararlarının kaldırılması gerekiyor. Şu anda 20 bin siteye erişim engeli var.

Denizli Sulh Ceza Mahkemesi, Google Sites’da yer alan bir siteye “Atatürk’e hakaret ettiği” gerekçesiyle erişimin 5651 sayılı yasanın 8. maddesi uyarınca engellenmesine karar verdi. Ancak Telekomünikasyon İletişim Başkanlığı (TİB), kararın ancak Google Sites’ın tamamına erişimin engellenmesi halinde yerine getirebileceğini mahkemeye bildirdi. Mahkeme de “Google Sites”in tamamına erişimi engelledi.

Kanunu da aykırı

Bu site üzerinden akademik çalışmalarını yayımlayan Ahmet Yıldırım, mahkemelere yaptığı başvurulardan sonuç alamayınca AİHM’e gitti. AİHM’in geçtiğimiz günlerde verdiği kararın tercümesi, Adalet Bakanlığı İnsan Hakları Daire Başkanlığı’nın sitesinde yayınlandı. Kararın gerekçesinde ilginç bir detay çıktı. AİHM, alışıldık kararlarının aksine sadece sitenin engellenmesi ile ilgili değil, bu karara dayanak olan kanun maddesini de Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesine aykırı bulduğunu bildirdi. Kararda, “5651 sayılı kanunun 8. maddesinin öngördüğü müdahale, Sözleşme’nin gerektirdiği öngörülebilirlik koşuluna cevap vermemektedir. Aynı zamanda, bu müdahale başvuranın demokratik bir toplumda hukukun üstünlüğünün gerektirdiği ölçüde yeterli bir korumaya sahip olmasına imkân vermemiştir” ifadelerine yer verdi. Hukukçular, bu karara göre bütün internet sitelerine erişimin engellenmesi kararlarının kaldırılması ve yeni bir düzenleme yapılması gerektiğini savundu.

Düşünce özgürlüğü için

Kararı Vatan’a değerlendiren Doç. Kerem Altıparmak, bu davada verilen kararın düşünce özgürlüğü ile ilgili bir ihlali saptamasının ötesinde, Türkiye’deki internet düzenlemeleri açısından da hayati bir anlam taşıdığını belirterek şunları söyledi, “AİHM, bu tür saptamaları bazen pilot karar denilen bir yöntemle yapmakta ve hükümetlere açıkça alınması gereken önlemler konusunda yol göstermektedir.

Kapalı bütün siteler için uyarı

Bazı davalarda ise pilot karar uygulamasına gidilmemekle birlikte, genel önlemler açıkça belirtilmektedir. Bu davada AİHM, sadece başvurucunun hakkının ihlal edildiğine değil, 5651 sayılı Yasanın 8. maddesinin de sözleşmeye aykırı olduğuna karar vermiştir. Bu tespit, açıkça genel önlem gerektiren niteliktedir. Kararın infazı için hali hazırda 5651 sayılı yasanın 8. maddesine göre erişime engellenmiş bütün siteler erişime açılmalıdır. Ayrıca ihlalin kaynağı olan ve keyfi ve orantısız müdahalelere izin veren yasa yürürlükten gecikmeksizin kaldırılmalıdır.” Halen, AİHM’in insan haklarına aykırı bulduğu yasa maddesine dayanılarak 20 binin üzerinde site hakkında erişimin engellenmesi kararı verilmiş durumda.