Alanya'nın gizli hazinesi: Tropik tarım

Tropik meyve üreticisi Mustafa Ezici, tropik meyvede Alanya’da gelinen son noktayı değerlendirdi.

Mango üretiminden sonra Passion Fruit (Pasifflora) üretimiyle ilgili çalışmaları olan ve fahri olarak üstlendiği göreviyle tropik meyve üreticiliğini yaygınlaştırmaya çalışan Mustafa Ezici "Ben üreticiye katma değeri yüksek tarımı öneriyorum. Para kazanmak isteyen üretici tropik meyveye yönelmeli" dedi.
'MISIR’DAN 12 TIR MANGO FİDANI İTHAL ETTİK'
- Tropik meyve üretiminde başarılı işlere imza atıyorsunuz. Bu alana olan merakınız ne zaman başladı?
Ben Gaziantep Nizipliyim. Ailem 150 yıldır zeytinyağı ve antep fıstığı üreticiliğiyle ilgileniyor. Haliyle çocukluğumdan beri tarımın içindeyim. İşim gereği yurt dışı seyahatlerine çıkıyorum. Özellikle Güney Afrika seyahatlerim sık oluyor. Bu dönemde passion fruit (Pasiflora), mango, lychee, blueberry (Yaban mersini) gibi tropik meyvelerle tanıştım. Tatlarını çok beğendim. Yanımda sürekli getiriyordum bu meyvelerden ve Türkiye’de de üretilmesi için çalışmalara başladım. 2014 yılında Gazipaşa’da Orman Mühendisi Veli Çelik ile çekirdeksiz nar üzerine çalışmalarımız oldu. Daha sonra Antalya Tarım Müdürlüğü’nden izin alarak Mısır’dan 55 bin adet mango fidanı getirdik. Şimdi de pasiflora bitkisinin üretimi için çalışmalar yapıyorum.
- Toplam ne kadar mango fidanı ithal ettiniz? Bunun ne kadarı satıldı?
Mısır’dan 12 tır mango fidanı ithal ettim. Bunun yaklaşık 15 bin tanesi satıldı. 40 bine yakın fidan da satışta. Anamur, Gazipaşa, Silifke, Hatay, ve birçok yerde ekildi. Ağustostan itibaren de hasat başlayacak. Kârlı bir ürün. Gazipaşa’nın Zeytinada köyünde eken bir çiftçimiz var. Geçen sene 12 fidandan 40 bin TL’lik mango sattı ve bu meyvenin kilosu 40 liradan satılıyor. Türkiye coğrafi olarak tropik meyve yetiştiriciliği için avantajlı bir konumda. Tüm dünyada koronavirüsten dolayı ticari dengeler değişti. Mango, avokado, passion fruit gibi birçok tropik meyve, Güney Amerika’dan ya da Uzak Doğu’dan Hollanda’ya, oradan da tüm Avrupa’ya ve Türkiye’ye ithal ediliyor. Bunlar dalından ham koparıldığı için tadı çok iyi değil. Türkiye’de üretilen ürünlerin tadı daha güzel oluyor. Üreticimiz bu alanda daha girişken olmalı.
‘YAKLAŞIK 3 MİLYON PASİFLORA FİDANI ÜRETİYORUM’
- Antalya’da tropik meyve yetiştiriciliğinin her aşamasında hizmet veren bir firmanın sahibisiniz. Firmanız hakkında bilgi verir misiniz?
Ben tropik meyve yetiştiriciliği yapmak isteyen üreticilere danışmanlık yapıyorum. Firmamın adı Tropikal Market’ti. Şimdi Pasiflora Fidecilik olarak değiştirilecek. Şu anda passion fruit (Pasiflora) fidesi üretmeye başladım. Yaklaşık 3 milyona yakın üreteceğim fidanların tanesini 50 TL’den satışa sunacağım. Büyük arazisi olan üreticilerle ortaklık da kurabiliriz. Şu anda dünyada bu meyve, toptan olarak kilosu 5 Euro’dan satılıyor. Türkiye’de büyük bir ulusal marketle anlaşmam oldu. İkili paketlerde 100’er gramını 4.99 TL’den satacaklar. Bu meyvenin 2 adeti şu an 19.90 TL’den satılıyor. Herkesin ulaşmasını amaçlıyoruz. Prensipte anlaştık. Bir de Alanya’da 7 dönüm sera kiraladım. Oraya yetişkin fidanları ekiyorum. Ama kendi ürettiğim fidanları da ekeceğim. Ağustos itibariyle de meyve hasatını yapacağım. 1 dönümde yılda 4-5 ton meyve verebilen bir asma bu. 7-9 ay arasında yılda iki kez ürün alınabiliyor. 3 yılda bir fidanın yenilenmesi gerekiyor.

ÜRETİCİLER BU KONUDA CESUR DEĞİL’
- Alanya tropik meyve yetiştiriciliğinde ne durumda?
Yemen Kahvesi’nin işletmecisi Mehmet Pişkin yaklaşık 40 çeşit tropik meyve yetiştiriyor. Bu sene hasatını yapacak. Gazipaşa’da İzzet Akyol diye bir hocamız var. Onda da birçok çeşit var. Anamur’da yetiştiricilik yapanlar var. Turist olarak gittikleri ülkelerden beraberinde yurt dışından tohum ve fidan getirip, sembolik üretim yapanlar var. Tropik meyve üreticiliğine Tarım Bakanımız Bekir Pakdemirli ve Antalya Valisi Münir Karaoğlu çok destek veriyor. Antalya ilindeki tüm il tarım ve ilçe tarım müdürleri de destek veriyorlar. Tropik meyve üreticiliği Alanya’da yaygınlaşmaya başladı. Ama bana göre yeteri kadar üretici tropik meyveyi tanımıyor. Domates, salatalık, patlıcan eken üretici tropik meyveye geçmede cesur davranamıyor. Bu bölgede şimdilik 42 çeşit tropik meyve yetiştiriliyor. Yakın zamanda Antalya’da bir firma, kiraladığı 70 dönümlük araziye 6 bin adet yurtdışından getirdiği fidanlar ile deneme üretimi yapacak. Açıkta ve kapalıda denenecek, üretim sonucuna göre genişletilecek. Üreticimiz para kazanmak için bu alana yönelmeli. Cesur olmaları gerekiyor. Çünkü tropik meyveler bizim arazilerimizde yetişiyor. Mikro klimalı araziler var bu bölgede. Dönümünden 100 bin TL para kazanılabilir. Üreticimiz zengin olmak istiyorsa akıllı tarım yapmalı. Bu cesaret bende var. Ben daha önce bunu mangoda başardım. Şimdi de pasiflorada başaracağım. Çok ciddi bir pasiflora üretimi olacak. Şu an Antalya Bölgesi’nde görüştüğüm çiftçiler var. Kesme çiçekçilik bitme noktasında. Seralar boş, ihracat yapamıyorlar. Alternatif olarak bunu ekmeyi düşünüyorlar. Ben örnek bahçe yapıyorum. Ağaçlardan temmuz ayında meyve alacağım. Kısa sürede meyve alınabiliyor. 3 metreye 2 metre aralıklarla ekiliyor. Finike’de portakalbahçem.net’in sahibi Mete Apaydın geçen yıl 600 adet pasiflora ekti. Şu anda her asmada 20 kilo meyve var. Tanesini 8 TL’den satıyor. 8 tanesini 64 TL’ye satıyor. Ekmek isteyen vatandaşlar Finike'deki hazır bahçeyi gezebilirler. İnternetten de araştırma yapabilirsiniz. Benim hedefim yılda 1 milyar dolarlık ihracat yapabilmek. Konya Ovası kadar toprağı bulunan Hollanda yılda 85 milyar dolarlık ihracat yapıyor. Biz niye yapmayalım? Bizim toprağımız, güneşimiz var. İklimimiz daha iyi. Buradan üretip Avrupa, Balkanlar ve Orta Doğu’ya gönderebiliriz. 5 yıl içinde devlet desteğiyle bu konuma gelebiliriz. Bu işin öncülüğünü ben yapıyorum. Bu konuda çalışmak isteyenler benimle iletişime geçebilir.
- Bu bölgede yetiştirilen tropik meyveler neler?
Mango, avokado, ejder meyvesi, papaya, pasiflora, hindistan cevizi, longan, lichi, jambu, jackfruit, druian, whitesapote, blacksapote, white sapote, karambola, wampei, cherymoya, atemoya, umbrella, roseapple, babilfruit, ketem billa, keyelması, napal eriği, kahve ağacı, fejua, lime limon, kivi, gouva, çilek gouvası, pomelo, budanın eli, finger lemon, kurt üzümü, pepino, altın çilek, kumkuat, groviola, yılan meyvesi, sapodilla ve demir hindiba.
“MUZDAN DAHA HIZLI PARAYA ÇEVİREBİLİRSİNİZ’
- Passion fruit (Pasiflora) ürününün avantajları nelerdir?
Sürekli pazarı var ve hızlı paraya çevrilebiliyor. Hollanda ve Almanya’da toptan olarak bu işi yapan firmalar var. Şu an kilosu 5 Euro’dan alıcılar kapıda bekliyor. Meyve olgunlaştığı zaman toprağa düşüyor. Tadı çok güzel. Avrupa’ya Vietnam’dan gönderilen meyvelerin tadı ekşi. Ama Türkiye’de yetiştirilenlerin tadı daha güzel. 2 adedi 20 TL’den satılıyor. Kilosu 200 TL yani. Bu işte çok fazla para var ve muzdan daha hızlı paraya çevirebilirsiniz. Hastalığı yok. Kimyasal ilaç vermiyorsunuz. Kara gübre ile fışkırıyor resmen.
‘FAHRİ OLARAK GÖREV EDİNDİM’
- Tropik meyve yetiştiriciliğinde devlet desteği olmalı mıdır?
Bu konuda planlama yapılması gerekiyor. Devlet kesinlikle destek vermeli. Batı Akdeniz Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü (BATEM) ile bir görüşme yapacağım. Eğer olursa üniversite ve BATEM ile ortak işbirliği yapmak istiyorum. Dünyanın farklı yerlerinden izinli olarak getirteceğim tropik meyve fidanlarından örnek bahçeler hazırlayacağım. Bahçeler açık ve kapalı olarak hazırlanacak. Bu konuyu fahri olarak kendime görev edindim. Belki 10-20 sene sonra Akdeniz’i bu alanda öncü bir konuma ulaştırabiliriz. Ben bu konuda her türlü adıma öncü olmak istiyorum. Alanya ve Gazipaşa’da 30 yıldır mango üreticiliği yapılıyor. Kimse büyük çaplı mango üretmeyi düşünmedi. Bunun öncülüğünü ben yaptım. Bu konuda başarılı oldum. Şimdi sıra pasiflora bitkisinde. Sırayla bütün tropik meyveleri yaymak için çalışacağım. İnanılmaz derece muz ekimi var. Alternatif ürünlere yönelinmeli ve planlı tarım yapılmalı. Mango 300 sene yaşayabilen bir ağaç. Torunlarına miras bırakabilecekler. Bu bölgede tarımda muhteşem bir toprak var. Bunun değerlendirilmesi lazım. Zaten şu anda 42 çeşit ekilmiş ve ürün alınmış sembolik ağaçlar var. Bunlar çoğaltılarak ürün ihracat edilebilir.
‘ORMAN ARAZİLERİ 49 YILLIĞINA KİRAYA VERİLECEK’
- Orman vasfını yitirmiş orman arazileri tropik meyve üretimine açılmalı mı?
Orman Genel Müdürü Bekir Karaca Bey ile de görüşmüştük bu konuyu. Kesinlikle orman vasfını yitirmiş arazilerde tropik meyve yetiştiriciliğinin başlaması gerektiğini düşünüyorum. Orman Genel Müdür Yardımcısı Mehmet Çelik benden geçen yıl mango kütüğü istedi. Orman arazilerine ekimin olup olamayacağını araştırıyorlar. Özellikle Gazipaşa, Anamur, Alanya’da ekilmeyen orman arazileri var. Bu araziler 49 yıllığına kiraya verilecek. Burada sadece zeytin, keçi boynuzu gibi endemik bitkilerin ekimine izin veriyorlar. Özellikle avokado, mango, pasiflora gibi para kazandıracak ürünlerin ekimine bu arazilerde organik olmak şartıyla izin verilmesi gerektiğini düşünüyorum. Eğer bu sistem başlarsa yılda milyarlarca dolarlık ihracat yapılabilir. Bu konuyu Sayın Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip Erdoğan ve Tarım Bakanımız Bekir Pakdemirli değerlendirip ekimi açar ise Türkiye yıllık 10 milyar dolarlık tropik meyve ihracatı yapabilir.
‘KORONAVİRÜSTEN KORUYAN EN ÖNEMLİ MEYVE’
- Passion Fruit (Pasiflora) meyvesinin faydaları nelerdir?
Anti depresan ve cinsel gücü arttırıcı çoğu ilacın ham maddesi bu meyvedir. Türkiye olarak çok stresli bir zaman geçiriyoruz. Anti depresan kullanan kişilerin sayısı çok fazla. Bu meyve pasiflora şurubunun ham maddesi. Serotonin yani mutluluk hormonu salgılıyor. Bunu yemeye başlayan kişiler bir daha anti depresan kullanmaz. Hiperaktivitesi olan çocuklar bu meyveyi tükettiği zaman sakinleşiyor. C vitamini bombası. Bu meyve ile ilgili Prof. Dr. Erkan Topuz ile de görüştük. Bağışıklık sitemini destekliyor. Koronavirüsten de koruyor. Sürekli pazarı olan bir meyve. Mangoya baktığınızda bugün 46 milyon tonluk bir üretim var. Passion fruit de dünyada çok büyük miktarlarda üretiliyor. Sürekli pazarı var ve para ediyor. İddia ediyorum bu meyve yakında muzu geçecek. Bu meyvenin her eve girmesi lazım. Üretimi Türkiye’de artınca fiyatı da daha ulaşılabilecek olacak. 9 ay içerisinde dönümünde çiftçiye 100 ile 200 bin TL arasında gelir getirecek bir ürün. Benim 7 ve 8 yaşında iki oğlum var. Kendi aralarında dahi yerken ‘Sen çok yedin, ben az yedim’ kavgası yapıyorlar. Özellikle çocuklar bu meyveye bayılıyor.