Buzullar erirse, deniz ne kadar yükselir?

Tarih: 11.02.2012 - 22:23

Kategori: Bilim & Teknoloji

Son 100 yıl içinde dünyanın sıcaklığının yaklaşık yarım derece arttığı görülüyor.

Bu rakam çok fazlaymış gibi görünmeyebilir, ancak bu kadarlık bir ısı artışı bile gezegenimizi etkiliyor.

HowStuffWorks isimli internet sitesinde yer alan haberde, Amerikan Çevre Koruma Örgütü (EPA)'ya göre, deniz seviyesi son 100 yıl içinde 15-20 santimetre yükseldi.

Daha yüksek sıcaklıklar ise yüzen buz dağlarının erimesine neden olabilir, fakat bu okyanusların yükselmesine yol açmayacak. Buzdağları büyük yüzen buz yığınlarıdır. Yüzmek için buzdağları kendi hacimlerine eşit miktardaki suyun yerini değiştirirler. Denizaltılar da yükselmek ya da suyun içine batmak için bu ağırlık değiştirme prensibini kullanırlar.

Fakat yükselen sıcaklıklar ve buzdağları okyanus seviyesindeki artışta küçük bir rol oynayabilir. Buzdağları çok büyük buzul parçalarından kopan ve okyanusa düşen donmuş buzul yığınlarıdır. Artan sıcaklıklar daha fazla buzdağının güçsüz buzullardan oluşmasına, daha fazla buzul kırılmasına yol açabilir. Okyanusa düşen buzullar artınca da su seviyesi bir miktar yükselebilir.

Artan sıcaklıklar buzdağlarını ve buzulları etkilerse, Kuzey Kutbu buzul başlığı erime tehlikesiyle karşılaşır mı ve okyanuslar yükselir mi? Bu gerçekleşebilir, ancak hiç kimse bunun ne zaman olacağını bilmiyor.

Güney Kutbu'ndaki Antarktika kıtasındaki buzların kalınlığı ortalama olarak 2 bin 133 metredir. Eğer buradaki tüm buzlar erirse, dünya çapındaki deniz seviyesi yaklaşık olarak 61 metre yükselir. Fakat, Antarktika'daki ortalama hava sıcaklığı -37°C'dir. Bu nedenle erimeyle ilgili fazla bir problem görünmüyor.

Dünyanın diğer ucunda Kuzey Kutbu'nda ise buzlar güneydeki kadar kalın değil. Buzlar Arktik Okyanusu üzerinde yüzüyor. Eğer buzlar erirse, deniz seviyesi bundan etkilenmez.

Grönland'deki buzların erimesi halinde ise su seviyesi 7 metre kadar yükselecek. Çünkü Grönland ekvatora Antarktika'dan daha yakın. Bu nedenle sıcaklık burada daha yüksek ve buzlar erimeye daha yatkın.

Buzulların erimesinin yanında suyun sıcaklığının yükselmesi de bir başka önemli konudur.

1995 yılındaki Uluslararası İklim Değişikliği Paneli'nde deniz seviyesinin 2100 yılına kadar tahmini olarak ne kadar değişeceğine ilişkin bir rapor sunuldu. Buna göre, deniz seviyesi en düşük tahminle 50 santimetre ve en yüksek tahminle ise 95 santimetre yükselecek. Bu artış okyanusların termal genleşmesinden ve buzulların erimesinden kaynaklanacak. Deniz seviyesindeki 50 santimetrelik bir artış da özellikle fırtına zamanlarında kıyıdaki şehirler açısından küçümsenecek bir miktar değil.