Ekonomiye ilişkin düzenlemeler içeren kanun teklifinin 14 maddesi daha TBMM genel kurulunda kabul edildi

TBMM Genel Kurulunda, Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Teklifi'nin 14 maddesi daha kabul edildi.

Saadet Partisi Grubu adına söz alan İstanbul Milletvekili Selim Temurci, teklif içerisinde çok olumlu buldukları düzenlemeler olduğu gibi mutlaka düzeltilmesi gereken maddelerin de bulunduğunu da söyledi.

Temurci, "5 bin lirayı bu torba yasayla vermiş olmak bence yılın sonunda yaptığımız en güzel işlerden biri oldu, emeklilerimize hayırlı olsun." diye konuştu.

Türkiye'de gelir adaletsizliğinin en önemli göstergelerinden birinin sermayenin milli gelirden aldığı payın her geçen yıl sermaye lehine gelişmesi olduğunu belirten Temurci, "Banka ve finans kuruluşlarının 2024 ve 2025 kazançlarından elde ettikleri gelirlerin enflasyona tabi tutulmadan değerlendirilecek oluşu, ülke ekonomisine de bir katkı sağlayacak. Bu katkı yaklaşık 70 milyar lirayı bulacak. Küçük de olsa gelir adaletsizliğinin düzeltilmesinde bir adım olarak görüyoruz." ifadelerini kullandı.

MHP Grubu adına söz alan Kayseri Milletvekili Mustafa Baki Ersoy, teklifin bazı vergi istisnası ve indirim uygulamalarının kaldırılması, ülkeye döviz girişinin teşvik edilmesi, vergi işlemlerinin kolaylaştırılması, idari para cezalarının güncellenmesi, Anayasa Mahkemesi kararlarının gereklerinin yerine getirilmesi ve bazı süre uzatımlarına ilişkin düzenlemelerden oluştuğunu belirtti.

Teklifin ikinci bölümünde yer alan düzenlemelere değinen Ersoy, "Kanun teklifiyle başta emekli çiftçilerimiz ve emekli esnaflarımız olmak üzere, çalıştığı gerekçesiyle 5 bin liralık ödemeden yararlanamamış emeklilerimizin de yüzünü güldürmek amaçlanıyor. Emeklilerimize bir defaya mahsus yapılan ödemeden çalışan emeklilerin de yararlanmasına karar verilmiştir." şeklinde konuştu.

Ersoy, 2023 yılında götürü bedel üzerinden hizmet alım sözleşmesi yapılmış kamu üniversite sağlık hizmeti sunucularının Sosyal Güvenlik Kurumu'na 31 Aralık 2023'e kadar bu sözleşme kapsamında verdikleri tedavi hizmetlerine ilişkin toplam tahakkuk tutarının götürü bedel sözleşme tutarından düşük olması durumunda aradaki farkın terkin edilmesinin hedeflendiğini de ifade etti. Ersoy, şunları söyledi:

"Genel sağlık sigortası prim ödeme yükümlüsü kendisi olan fakat çeşitli nedenlerle primlerini ödeyemeyip borçlu durumuna düşen vatandaşlarımız için bir çalışma yapılmıştır. Böylece bu vatandaşlarımızın 1 Ocak 2014 öncesine ait olup ödenmemiş genel sağlık sigortası primleri ile gecikme cezaları ve gecikme zamları silinecektir."

- "Bir ay içinde ne değişti?"

HEDEP Grubu adına söz alan Diyarbakır Milletvekili Sevilay Çelenk Özen, kanun teklifiyle yasama yetkisinin Cumhurbaşkanlığı sistemince gasbedildiğini ileri sürdü.

Teklifin gerekçesinde Türk lirasına güvenin artırılmasının yer aldığını dile getiren Özen, "Türk lirasına ya da herhangi başka bir şeye güven kalmadı, kurumlara, siyasete, siyasetçilere, yargıya, medyaya hiçbir şeye güven kalmadı. Son yaşanan bankacılık skandalıyla, kara para aklama skandalıyla bankacılığa karşı sarsılmış olan güven kökünden sarsıldı." ifadelerini kullandı.

CHP Grubu adına konuşan Antalya Milletvekili Mustafa Erdem, "torba" yasa uygulamalarıyla Meclisin yasama yetkisinin adeta elinden alındığını savunarak, "Neredeyse her maddenin sonuna 'Cumhurbaşkanına yetki verilmesi' ibaresinin koyulmuş olması bir başka sorundur. Buradan iktidar partisi milletvekillerine de seslenmek istiyorum: Bu ayıp artık son bulsun, bu torba işinden lütfen vazgeçin." şeklinde konuştu.

Erdem, teklifin, halktan kopuk ve uzak olduğunu söyleyerek, "AKP'li arkadaşlar diyecekler: 'Çalışan emekliye 5 bin lira veriyoruz.' diye, ona daha önce itiraz ettik, kabul etmediniz. Tepkiler çoğalınca bir lütufmuş gibi '5 bin TL veriyoruz.' diyorsunuz. Bir ay içinde ne değişti?" dedi.

Teklifle, özelleştirme ihalelerinin elektronik ortamda yapılabilmesine olanak sağlandığına dikkati çeken Erdem, "İktidar, ülkeyi ekonomik olarak öyle bir hale getirdi ki kaynak bulmak için Özelleştirme İdaresini adeta açık artırma sitesine dönüştürüyor." görüşünü ileri sürdü.

- "Türkiye'de bir vergi sistemi yok"

İYİ Parti Grup Başkanvekili Erhan Usta, Mecliste kişiye ve kurumlara özel kanunlar çıkarıldığını, bu nedenle tekliflerin "torba" kanun teklifi olarak hazırlandığını savundu.

Ülkenin vergi sisteminin alarm verdiğini belirten Usta, "Türkiye'de bir vergi sistemi yok. Yıllarca bu işlerle uğraştım, vergi politikaları üzerine çalışmış eski bir bürokratım, vergi sistemi yok. Ne denk gelmiş, onu yapmışız; karmakarışık, işin uzmanları dahi anlayamıyor." dedi.

Türkiye'ye güven duyulmadığını da iddia eden Usta, "Güveni oluşturmak yerine vergi teşviki yoluyla kendi kusurlarınızı milletin sırtına yüklüyorsunuz." diye konuştu.

Erhan Usta, Kur Korumalı Mevduat düzenlemesine işaret ederek, "Türkiye'nin 50 yıl önce terk ettiği bir enstrümanı tekrar reformmuş gibi Türkiye'yle tanıştırdılar. İşte, kur 18 liradan ilk birkaç günde 11 liraya düştü, sonradan tekrar patır patır geldi, bugün 29 lira. Bu sistemi büyütmekle övündüler. Mehmet Şimşek açıklama yapıyor; 'Kur Korumalı Mevduat'ı bir an evvel tasfiye edeceğiz.' Burada 6 ay uzatıyorsunuz süresini; üstelik kurumlar için kurumlar vergisi muafiyetini de uzatıyorsunuz. Uzatmakla kalmıyorsunuz, Cumhurbaşkanına da 3 defa 6 ay uzatma yetkisi veriyorsunuz. Ne zaman çıkacaksınız, nasıl çıkacaksınız, boyutu nedir?" değerlendirmelerinde bulundu.

Şahsı adına söz alan DEVA Partisi Balıkesir Milletvekili Burak Dalgın, yasa teklifinde vergi koyma, vergi artırma, vergi eksiltme, istisnalar koyma haklarının, parlamentodan alınarak Cumhurbaşkanına devredildiğini öne sürdü.

Teklifle sporculara vergi hediyesi verildiğini savunan Dalgın, "Hükümet çalışandan yüzde 27, yüzde 35, hatta yüzde 40 gelir vergisi alıyor. Savunma sanayisinin çok stratejik olduğunu hep konuşuyoruz, orada çalışan mühendis gelirinin üçte birini gelir vergisi olarak ödüyor. Halbuki milyonlarca dolar kazanan, paralarını nasıl değerlendirdiklerini hayretle izlediğimiz bazı sporculardan, Süper Lig sporcularından sadece yüzde 20 vergi almak istiyor hükümet. Alın teriyle çalışıp kazanan orta direği zaten asgari ücrete doğru ittiniz, asgari ücretlileri de zaten açlık sınırına doğru ittiniz ama önceliğiniz, milyonlarca dolar kazanan sporcuların vergisi mi?" ifadelerini kullandı.

Genel Kurulda kabul edilen maddelere göre, Katma Değer Vergisi Kanunu'nda, sorumlu sıfatıyla beyan edilen verginin ödenmesi şartıyla ödenen katma değer vergisinin indirim konusu yapılmasına imkan tanınıyor. Uygulama, kanunun Resmi Gazete'de yayımını izleyen ayın başından itibaren yürürlüğe girecek.

KDV iadelerinde iade hakkının kısmen veya tamamen kaldırılması veya yeniden koyulması hususunda Cumhurbaşkanına yetki veriliyor.

Vergi kesintisi yapmakla sorumlu tutulanlar, Katma Değer Vergisi beyannamelerini, vergilendirme dönemini takip eden ayın 21'inci günü akşamına kadar ilgili vergi dairesine vermekle yükümlü olacak; bir vergilendirme dönemine ait katma değer vergilerini beyanname verecekleri ayın 23'üncü günü akşamına kadar ödeyecek. Bu uygulamalar, düzenlemenin Resmi Gazete'de yayımını izleyen ayın başından itibaren yürürlüğe girecek.

Yap-işlet-devret modeli çerçevesinde gerçekleştirilecek projeler, sağlık tesislerine ilişkin projeler, eğitim öğretim tesislerine ilişkin projeleri üstlenenler ile ihale edilmesi ile görevlendirilenlere yatırım döneminde proje kapsamında yapılan mal teslimleri ve hizmet ifalarına ilişkin KDV istisnanın süresi 31 Aralık 2028'e uzatılıyor.

Şehir içi raylı ulaşım sistemleri, metro, tramvay, teleferik, telesiyej ve füniküler ile bunların hatları, istasyonları, yolcu terminalleri ve durakları ve bu iş ve işlemlerle ilgili tesisler ile eklenti veya bütünleyici parçalarının Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı, belediyeler ve bunların bağlı kuruluşları arasında yapılacak devir ve teslimlerine ilişkin KDV istisnasının süresi de 31 Aralık 2028'e uzatılıyor.

Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu'nun geçici 41. maddesi kapsamındaki taşınmazların Sosyal Güvenlik Kurumuna devir ve teslimi ile bu taşınmazların Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından devir ve teslimine sağlanan KDV istisnası 31 Aralık 2028'e kadar uygulanacak.

- Özelleştirme ihalesi elektronik ortamda yapılabilecek

Özelleştirme Uygulamaları Hakkındaki Kanun'da yapılan düzenlemeyle, özelleştirme programına alınan kuruluşların özelleştirilmesine ilişkin ihaleler elektronik ortamda yapılabilecek.

Elektronik ihale usulü ile yapılan ihalelere, elektronik ortamda istenen teminatı vermiş ve gerekli şartları yerine getirmiş olanlar katılabilecek. İhale şartnamesi, sözleşme taslağı ve tanıtım dokümanına elektronik ortamda erişim sağlanacak. İhale komisyonunca belirlenen ihale başlangıç değeri ile ihalenin her aşamasında verilecek tekliflerde asgari artırılabilecek miktar, ihaleye katılabilmek için son başvuru tarih ve saati, ihalenin süresi ve idarece belirlenecek diğer bilgilere ihale ilanında yer verilecek.

Tütün, Tütün Mamulleri ve Alkol Piyasasının Düzenlenmesine Dair Kanun'da yapılan değişiklikle, Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu'na aykırı fiillerden soruşturma veya kovuşturma başlatılması durumunda, faaliyet belgeleri askıya alınacak.

Askıya alma süresince tesis veya iş yeri için başkaca bir belge düzenlenmeyecek. Eylemin, tüzel kişilerin organ veya temsilcisi ya da organ veya temsilci olmamakla birlikte bu tüzel kişinin faaliyeti çerçevesinde görev üstlenen bir kişi tarafından tüzel kişinin yararına işlenmesi durumunda da askıya alma işlemi uygulanacak. Bakanlıkça askıya alma işleminin kaldırılıp kaldırılmayacağı 6 ayda bir değerlendirilecek ancak kovuşturmaya yer olmadığına dair kararın kesinleşmesi üzerine ya da mahkumiyet dışında bir hüküm veya hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına karar verilmesi halinde kesinleşmesi beklenmeksizin bakanlık tarafından askıya alma işlemi ortadan kaldırılacak. Bu hükümler 1 Ocak 2024 itibarıyla yürürlüğe girecek.

Kamu İhale Kanunu'nda yapılan düzenlemeyle, Devlet Malzeme Ofisi Genel Müdürlüğü tarafından idareler adına yapılacak taşıt alımı, taşıt kiralama, akaryakıt alımı ile ilaç, tıbbi malzeme ve tıbbi cihaz alımları; saydamlığın, rekabetin, eşit muamelenin, güvenirliğin, gizliliğin, kamuoyu denetiminin, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasının ve kaynakların verimli kullanılmasının sağlanması kaydıyla, bütün isteklilerin teklif verebildiği açık veya kapalı teklif usulü, isteklilere davet göndermek suretiyle açık veya kapalı teklif istenmesi yöntemiyle yapılan belli istekliler arasında ihale usulü veya davet edilen istekli ile fiyat müzakeresi yapılan pazarlık usulüne ilişkin satın alma yöntemleri ile yapılabilecek. Bu kapsamda yapılacak alımlarda, belirlenen satın alma yöntemleri uygulanmak kaydıyla çerçeve anlaşmalar yapılabilecek.

- Mahalli idarelerin kira sertifikası ihracı Hazine ve Maliye Bakanlığı iznine tabi olacak

Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu'nda yapılan düzenlemeyle, "Yapım işlerine ek fiyat farkı ve süre uzatımı verilmesi" başlığı altında, ihalesi yapılan ve yürürlük tarihinde devam eden yapım işlerine ilişkin Türk lirası cinsinden sözleşmelerde, sözleşmenin 1 Ocak 2024 tarihinden sonra 31 Aralık 2024'e kadar gerçekleştirilen kısımları için fiyat farkı formülünde yer alan B katsayısı 1'e kadar artırılarak hesaplanabilecek. Bu katsayı, Toplu Konut Kanunu kapsamındaki konut ve konutla birlikte ihaleye çıkılan yapım işlerinde 1,15'e kadar artırılabilecek.

İhale dokümanında fiyat farkı hesaplanmasına ilişkin hüküm bulunmayan sözleşmelerde, Türkiye İstatistik Kurumu tarafından aylık olarak yayımlanan yurt içi üretici fiyatı genel endeksinde ihale tarihinin içinde bulunduğu aydan uygulama ayına kadar gerçekleşen değişimin yüzde 15'ine kadar fiyat farkı hesaplanabilecek.

Sözleşmelerde 6 ayı geçmemek üzere idarece bu maddeye göre süre uzatımı verilebilecek.

Ek fiyat farkı ile süre uzatımı verilebilecek işleri, ek fiyat farkı hesaplama yöntemlerini, uygulama dönemini, başvuru sürelerini, süre uzatımına bağlı olarak yapılacak işlemler ile ek fiyat farkı ve süre uzatımına dair diğer hususlar dahil uygulanmasına ilişkin esas ve usulleri, düzenlemede belirlenen esas ve usuller de dikkate alınarak tespit etmeye Cumhurbaşkanı yetkili olacak.

Kamu Finansmanı ve Borç Yönetiminin Düzenlenmesi Hakkında Kanun'da yapılan değişiklikle, mahalli idarelerin kira sertifikası ihraçları Hazine ve Maliye Bakanlığının iznine tabi olacak.

Teklifle TCDD'nin Hazine garantili kredilerinden Hazine ve Maliye Bakanlığınca yapılan üstlenimlerden ve ikrazen kullandırılan kredilerinden doğan vadesi geçmiş anapara, faiz, masraf ve gecikme zammından oluşan Hazine alacaklarından kaynaklanan borçlarının, kurumun ödenmemiş sermayesine mahsubu sağlanıyor.

Motorlu araç ticareti yapanlar arasındaki özleşmelerin noterde düzenlenmesine yönelik ikincil mevzuatta yer alan düzenlemeyi yargıda ihtilaf konusu olmaktan çıkarmak için Özel Tüketim Vergisi Kanunu'nda yapılan değişiklikle, söz konusu düzenlemeye kanunda yer veriliyor.

Öte yandan kabul edilen Danışma Kurulu kararına göre Genel Kurul yarın çalışmayacak.

Teklifin 14 maddesinin kabul edilmesinin ardından TBMM Başkanvekili Gülizar Biçer Karaca, birleşime ara verdi. Aranın ardından komisyonun yerini almaması üzerine Karaca, birleşimi, 2024 yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanun Teklifi ve 2022 yılı Merkezi Yönetim Kesin Hesap Kanun Teklifi'nin görüşmeleri için 11 Aralık Pazartesi saat 12.00'de toplanmak üzere kapattı.