'Elektrik ve doğalgazdaki artışa bağlı olarak birçok ürüne zam gelecek'

TMMOB Makina Mühendisleri Odası Başkanı Yunus Yener, elektrik ve doğalgaz zamlarına ilişkin bir açıklama yayınladı.

Yener, açıklamasında "Asgari yaşam standardında dört kişilik bir ailenin aylık 230 kWh tüketimi ile elektrik faturası da 126 TL’yi geçen bir konutun; aylık doğal gaz ve elektrik faturası 258,33 TL’ye varmaktadır. Bu tutar 1.603,12 TL olan asgari ücretin % 16,11’idir" ifadelerine yer verdi.

Açıklamada, "Hiç bir zaman gerçekleşemeyen düşük oranlı enflasyon tahminleri ile ücretleri çok yetersiz artan emekçilerin maaşları ve asgari ücret, mevcut yüksek enflasyonu dikkate alan yüksek bir oranda artırılmalı, asgari geçim indirimi asgari ücret tutarına yükseltilmeli, enerji yoksunlarına bedelsiz elektrik ve doğal gaz desteği verilmelidir" denildi.

Yener'in zamlara ilişkin değerlendirmeleri şöyle:

Elektrikte 1 Ağustos’ta yapılan zamların 30 Eylül 2018’e kadar geçerli olması beklenirken,1 Eylülde yürürlüğe giren zamlı yeni tarifeye göre tüketici gruplarına uygulanan tarifelerin (vergi ve fonlar dahil olmak üzere), bir önceki döneme ve 2017 yılı 4. Çeyrek Dönemine göre yüzde artış oranları şöyle:

Yılın ilk dokuz aylık döneminde, tablo verileri yıl başından bugüne fiyatların % 33,00-45,5 oranında arttığını gösteriyor.

Tüketici gruplarına göre (vergi ve fonlar hariç olmak üzere) 2017 yılı ile 2018 yılının dokuz aylık dönemine ait elektrik birim satış fiyatları aşağıda şöyle:

Doğal gaza 2018 içinde yapılan zam oranları: 

Yener, açıklamasında "kamusal destek yalnız dar ve sabit gelirlilere ve emekçilere sağlanmalıdır" ifadelerini kullandı.

Yener'in açıklaması şöyle:

"Serbest tüketici olmayan konut tüketicilerinin durumu, BOTAŞ’ın satış fiyatlarında sağladığı desteğe rağmen; hiç de parlak değildir. Kentsel doğal gaz dağıtım şirketlerinin, serbest olmayan tüketiciler için BOTAŞ’tan 0,907251 TL/m3 fiyatla satın aldıkları gazın fiyatına; EPDK’nın analizine göre 2017 sonu ortalaması 0,1566TL /m3 olan birim hizmet ve amortisman bedeli 0,0223 TL ÖTV ve % 18 KDV eklendiğinde, konut tüketicisinin 1 m3 gaz için ödeyeceği bedel 1,2817 TL’ye ulaşmaktadır. Kentsel doğal gaz dağıtım şirketlerine ödenen birim hizmet ve amortisman bedeli, kentlere göre değişiklik gösterdiği gibi yıl içinde enflasyon oranlarına göre de artmaktadır. GAZBİR verilerine göre 2017 sonunda en yüksek birim hizmet ve amortisman bedelinin 0,371893 TL olduğu dikkate alındığında konut tüketicilerinin 1 m3 doğal gaz için ödeyeceği bedel 1,54 TL’ye varabilecektir. EPDK’nın daha düşük (0,1566/m3) olan birim hizmet ve amortisman bedeli, 2018’de enflasyonla bağlantılı olarak % 30 artarsa, yaklaşık 0,20 TL/m3 olabilecek ve 1 m3 gazı 1,32 TL’ye alabilecektir.

GAZBİR verilerine göre, Türkiye’de 2017’de bir hanenin yıllık ortalama gaz tüketimi 1.017 m3 olup, bu rakam Ankara için 1.099 m3’tür. Bireysel (kombi) ısıtmanın yaygın olduğu Ankara’da, bir konutun Eylül 2018 için geçerli olan KDV dahil 1,445 TL/m3 Başkent Gaz, gaz satış fiyatı üzerinden, yıllık doğal gaz faturası 1,445 TL/m3 x 1.099 m3= 1.588 TL’ye ulaşmaktadır. Aylık ortalama ise 132,33 TL olmaktadır.

Asgari yaşam standardında dört kişilik bir ailenin aylık 230 kWh tüketimi ile elektrik faturası da 126 TL’yi geçen bir konutun; aylık doğal gaz ve elektrik faturası 258,33 TL’ye varmaktadır. Bu tutar 1.603,12 TL olan asgari ücretin % 16,11’idir.

Diğer yanda elektrik ve doğal gaz fiyatlarındaki artış başka birçok ürün ve hizmetin fiyat artışlarının da gerekçesi olacak ve enflasyon oranı düşmek bir yana % 30’ları aşabilecektir.

Hiç bir zaman gerçekleşemeyen düşük oranlı enflasyon tahminleri ile ücretleri çok yetersiz artan emekçilerin maaşları ve asgari ücret, mevcut yüksek enflasyonu dikkate alan yüksek bir oranda artırılmalı, asgari geçim indirimi asgari ücret tutarına yükseltilmeli, enerji yoksunlarına bedelsiz elektrik ve doğal gaz desteği verilmelidir."