İstihbarat Suç İşleme Özgürlüğü Değildir

Sevgili okurlar; son günlerin en hararetli tartışması MİT Müsteşarı’nın ifadeye çağrılması üzerine yapılıyor...

İktidarda da bir “kırılma noktası” yaratan savcılık eyleminden sonra özellikle yandaş medyanın da ikiye bölündüğünü görüyoruz.

Suç ihtimali

Savcılar elbette MİT Müsteşarı’nı keyif için ifadeye çağırmak istemediler. Henüz doğrulanmasa da sızan bilgilere göre MİT’in terörle mücadele için yaptığı istihbarat çalışmaları sırasında çok ciddi suçlar işlediği belirtiliyor.

Kısa bir hatırlatma

Daha önce de yazmıştım, yandaş medyaya yansıyan iddialara göre MİT KCK’yı kurmak, yönetmek, terör eylemlerini bilerek haber vermemek, bu eylemlerde pek çok asker-polis şehit verilmesine ve can kaybına neden olmakla suçlanıyor.

Oslo görüşmeleri

MİT’in suçlandığı en önemli iddialardan biri de PKK’lı terör liderleriyle yurt dışında yapılan görüşmeler. Bu görüşmelerden Oslo’da yapılanın ses kayıtları medyaya sızmış ve büyük bir tartışmanın başlamasına neden olmuştu.

Kişisel suçlar

Şimdi olayı farklı bir açıdan tartışalım. Adam öldürmek suç mu? Evet. Terör örgütü ile gizli görüşmeler yapmak suç mu? Evet. Terör örgütüne destek sağlamak suç mu? Evet. Bunu biri yaparsa cezasını mutlaka çeker mi? Evet.

Devlet suç işler mi?

Peki aynı suçları devlet işlerse ne yapacağız? Devlet yaptığında “amacı neydi?” diye sorgulama ve suçu görmeme hakkı var mı bir hukuk devletinde? Böyle şey olmaz. Ama şu anda bir kısım yandaş devletin suç işlemesini aklamaya çalışıyor.

Şeytanla bile görüşme

MİT’in PKK liderleri ve Apo ile yaptığı görüşmeler için “Devlet güvenliği için gerekirse şeytanla bile görüşür” diyorlar. Haklı olabilirler, ama unutulmamalı ki burada kural asla deşifre olmamaktır. Oysa MİT bu olayda deşifre olmuştur.

Dünyada da böyle

İstihbarat dünyasını biraz araştıran herkes şunu görür ki, birçok devlet ülke güvenliği adı altında “pis işler” denilen operasyonlara girişmişlerdir. Bunlar gizli kalabildiği ve başarıya ulaşabildiği sürece hiçbir sorun yaşanmaz.

Deşifre olursa

Sorun “pis” diye tanımlanan operasyonların deşifre olmasındadır. Bir hukuk devleti kendi çıkarına olsa bile yasa dışı bir gizli operasyonun ortaya çıkması halinde hukuk sistemini işletmek ve sorumlulardan hesap sormak zorundadır.

Amerika örneği

Amerika dünyanın hemen her ülkesinde gizli operasyonlar yapıyor. İstihbarat örgütleri “ülke güvenliği” için olağanüstü bütçelerle çalışıyor. Ancak Kongre denetimi o kadar ağır ki, istihbarat örgütlerinin en büyük korkusu deşifre olmak.

Deşifre olduğun an

Amerika’da ve diğer batılı ülkelerde, gizli ve yasa dışı bir operasyon deşifre olduğu an kimse kimsenin gözünün yaşına bakmıyor. Çünkü aksi takdirde anayasa ile çizilen hukuk devleti kavramının hiçbir anlamının kalmayacağı biliniyor.

Türkiye’deki durum

Türkiye’de de çok uzun yıllardır ülke güvenliği bahanesiyle istihbarat örgütlerinin çeşitli gizli ve yasa dışı operasyonlar yaptığı bir sır değil. Eğer bunlar deşifre olursa, bizde de hesap sorma mekanizması işliyor aslında. Ama..

Demokrasi eksikliği

Türkiye’deki demokratik sistem ağır ve eksik işlediği için yasa dışı operasyonlar deşifre olsa bile “devleti koruma” refleksi ağır bastığı için hesap sorulması ya erteleniyor ya da suçun üstü örtülüyordu. Şimdi bundan farklı nedenlerle vazgeçtik.

İktidarın hedefi

Bugünkü iktidar, zamanında kendisini “sistem dışı” gördüğü ve sürekli “ezilme, yok edilme” tehdidi altında olduğunu düşündüğü için, ilk günden itibaren bu tehlikeyi bertaraf edecek önlemler aradı. Sonunda gizli bilgileri kendisi deşifre etti.

Jitem’in varlığı

Yıllarca Jitem diye bir istihbarat örgütünü tartıştık. Jandarmaya bağlı bu istihbarat örgütünün varlığı uzun yıllar yetkililer tarafından hep reddedildi. Çünkü bu kuruluş gizliydi. Buna karşı yasaldı. MGK kararıyla kurulmuştu.

Olağanüstü Hâl

Jitem Güneydoğu’da ilan edilen Olağanüstü Hâl döneminde kurulmuştu. Amacı PKK terörünün içine sızmak, bilgi almak ve terörü yok etmekti. Adı üstünde, Olağanüstü Hâl. Normal hukuk kurallarının işlememesi.

Topyekûn mücadele

O dönemde terörle mücadele için Milli Güvenlik Kurulu kararıyla Olağanüstü Hâl bölgesi valisine ve diğer askeri yetkililerine olağanüstü yetkiler verilmişti. Bu yetki bir kere verildikten sonra kimse uygulamaları öğrenmek istemez.

Kendileri belirler

Anayasa’da da var olan Olağanüstü Hâl durumu, güvelik güçlerine olağanüstü yetkiler veriyorsa, her birim bunları uygulama yöntemlerine de kendisi karar veriyordu. Bunun için gerekirse “yasa dışı yöntemler” kullanılması da vardı.

Zincirleme suçlar

Terör ortamında devletin güçlerine olağanüstü yetkiler verilirse, uygulamaları denetlemek çok zordur. Ülke güvenliği esas alınıp işlenen suçlar deşifre olmadıkça kimsenin yapacak bir şeyi de olmaz. Bu da zincirleme suç demektir.

Yıllar sonra deşifre

İktidar kendisini korumak için darbe girişimleri ihtimalini sorgular ve geniş tutuklamalara izin verirken, devletin gizli arşivlerini de deşifre etmekten çekinmedi. Böylelikle geçmişin “kirli işleri” bir bir ortaya çıkmaya başladı.

Hesabı soruluyor

Şimdi kimse “Ama onlar devletin güvenliği için işlenmiş suçlardı” diyerek hesap sorulmasına karşı çıkabiliyor mu? Hayır. Tam tersine, hesap sorulması için büyük bir destek var. Davalar, tutuklamalar, suçlamalar birbirini izliyor.

Çatlı- Kocadağ- Bucak

1996 yılında Susurluk’ta meydana gelen bir kaza çok dikkat çekmişti. Lüks bir Mercedes bir kamyona çarpmış, içindeki Emniyet Müdürü Hüseyin Kocadağ, Mehmet Özbey ve bir kadın ölmüş, milletvekili Sedat Bucak ise kurtulmuştu.

İlişki deşifre oluyor

Kısa bir süre sonra Mehmet Özbey’in aslında Abdullah Çatlı adlı “aranan” bir kişi olduğu anlaşılmıştı. Arkası çorap söküğü gibi geldi. Devlet içinde devlet adına “kirli operasyonlar” yapıldığı gerçeği ilk kez gün yüzüne çıktı.

Eski bir eylemci

Çatlı 12 Eylül döneminin hızlı ülkücülerinden biriydi. Adı birçok cinayete karışmıştı. Ancak bu sırada istihbarat örgütlerinin de dikkatini çekmiş ve koruma altına alınmıştı. Çatlı artık devlet adına çalışan bir ajan haline gelmişti.

Suç nereye kadar?

Abdullah Çatlı ve içinde bulunduğu örgütün birçok yasa dışı operasyon yaptığı anlaşıldı. Ancak bunların hangileri devletin bilgisi ve izni dâhilindeydi? Bunu saptamak kolay değildi. Çatlı kimine göre çeteci kimine göre ise kahramandı.

Kahraman da olsa

Çatlı ve deşifre olan benzerleri, muhtemelen aldıkları talimatlar gereği devletin güvenliği için birçok eyleme katılmışlardı. Ama buralarda işlenen suçlar deşifre olmuştu ve hesabının sorulması gerekiyordu. Bu kısmen de olsa yerine getirildi.

İşlenen suçlar

Jitem, Susurluk çetesi, kimi özel harekâtçılar, işledikleri suçları “devletin güvenliğini korumak için yaptıklarını” söyledi hep. Adam da öldürmüşlerdi, PKK’ya da sızmışlardı, maddi kaynak bulmak için uyuşturucu da kaçırmışlardı.

Günümüze dönelim

Geçmişin hesabı sorulurken, ortaya MİT soruşturması çıktı. Dünü sorgulayanlar şimdi “Ama MİT terörü bitirmek için çalışıyor, bu sorgulanabilir mi?” diye itiraz ediyorlar. Geçmişin isimleri de aynı şeyi söylüyor oysa. Fark ne?

Fena mı yapmış

Terörü bitirmek için devletin terör örgütü liderleriyle konuşabileceğini ileri sürenler MİT’in KCK’ya sızması hakkında, son günlerde yakalanan eylem hazırlığındaki teröristleri göstererek “Fena mı oldu” diye soruyorlar. Elbette fena olmadı da...

Ortaya çıkmayacaksın

İşin püf noktası bu zaten. Devlet adına görev alıp devletin izniyle suç işleniyorsa, asla deşifre olunmaması gerekiyor. Oysa MİT deşifre oldu. Ülke güvenliği için yararlı işler yapmış olsa da bunu suç da işleyerek yaptığı anlaşıldı.

Neyi tartışıyoruz?

Demokratik bir ülkenin temel ilkesi suça ve suçluya nedeni ne olursa olsun asla prim vermemektir. Nasıl geçmiş geç de olsa sorgulanıyorsa Türkiye’nin bugünüyle de hesaplaşması ve asla yasa dışı eylemlere izin vermemesi gerekir.

Hepinize iyi haftalar dilerim.