Alamos Gold, Türkiye’ye meydan okuyor

Çiğdem Toker: Alamos Gold, tahkime gitse de yapıcı çözüm uğraşını sürdüreceğini taahhüt etmiş.

Alamos Gold, altın madenciliği ruhsatı uzatılmadığı için açacağı tahkim davasının Türkiye ekonomisini olumsuz etkileyebileceğini yatırımcılarına duyurdu.

Kanada merkezli şirket, Türkiye Cumhuriyeti'nden isteyeceği tutarın 1 milyar doları aşacağını belirttiği tahkim davasının 5 yıl sürebileceğini tahmin ediyor.

★★★

Çanakkale Kirazlı'da yüzbinlerce ağaç, Alamos Gold'un Türkiye'deki şirketi Doğu Biga Madencilik sahip olduğu ruhsatın sağladığı yetkiyle katledildi. Büyük tepki yükseldi. İşler durdu.

Ruhsatı Ekim 2019'dan bu yana yenilenmeyen Alamos Gold, 20 Nisan'da Toronto Borsası'na yaptığı açıklamada Türkiye Cumhuriyeti aleyhine tahkime gideceğini duyurmuştu.

Buraya kadarı biliniyor.

Şimdi yeni habere gelelim.

2021 İLK ÇEYREK SONUÇLARI

Şirket, geçen hafta (28 Nisan) 30 sayfalık bir açıklama eşliğinde “2021 yılı ilk çeyrek sonuçlarını” yayımladı. İşlettiği bütün madenlere dair ocak-mart mali verilerini duyuran şirket, Türkiye'ye ve tahkime geniş bir yer ayırıyor.  Bu kapsamlı açıklamada çok ilginç bilgiler var. Malum, halka açık şirketler bu tip duyuruları düzenli yapmak zorunda.

Şimdi okuyacağınız bilgileri, Alamos Gold'un, şirket hisselerini satın almış yatırımcılara bir mektubu gibi de görmek mümkün:

– Nisan-haziran dönemi mali tablolarında Kirazlı kaynaklı şirket kaybının 215 milyon dolar olması bekleniyor.

– Alamos Gold, ocak-nisan döneminde, Kirazlı'da faal kalabilmek için “hükümet ve halkla ilişkiler girişimleri” için 1.5 milyon dolar harcadı. Tahkim sürecinde şirketi faal tutma maliyetinin yılda 1-2 milyon dolar olması bekleniyor.

– Türkiye Cumhuriyeti aleyhine “yatırım anlaşması”na dayanarak açılacak davadaki tutarın, şirketin Türk varlıklarının değerini temsil eden 1 milyar doları aşması bekleniyor.

Kirazlı tahkiminde senaryolar

Alamos Gold, tahkime gitse de yapıcı çözüm uğraşını sürdüreceğini taahhüt etmiş. Öte yandan, ikili yatırım anlaşmalarına dayalı tahkimlerin seyrine bakıldığında, zaman çizelgesi, devletlerin dava geciktirme taktiklerine bağlı olarak değişse de davanın beş yılda kesinleşmesi bekleniyor.

“Geleceğe dair uyarılar” bölümünde, Kirazlı tahkimiyle ilgili senaryo tahminlerine yer veriliyor.

Başarısız senaryoya göre, ruhsat sahalarında “kaynak milliyetçiliği”ne gidilebileceği, kamulaştırma yapılabileceği anlatılmış.

Böyle bir durumda şirketin Türkiye'de faaliyet yeteneğinin ortadan kalkabileceği uyarısında bulunuyor.

Tahkim “başarılı” sonuçlanırsa tazminat tutarının kesin olarak bilinemeyeceği vurgulanıyor.

Tahkim davası, Türkiye Cumhuriyeti'ndeki doğrudan yabancı yatırımları etkileyebilirmiş. Yüksek enflasyon oranları ve Türk Lirası'ndaki dalgalanmalarla birlikte ve bunlarla sınırlı olmamak üzere Türkiye ekonomisinde değişikliklere neden olabileceğine yer veriliyor.

Dikkat çeken harcamalar

Alamos Gold, 2021 ilk çeyrek açıklamasında Türkiye'ye yaptığı harcamaları da saymış.

250 milyon dolar yatırım yaptıklarını, Türk hükümetine 20 milyon doların üzerinde katkı sağladıklarını belirttikten sonra “Projenin ömrü boyunca tek başına devlet gelirlerinin 551 milyon dolar olması bekleniyor” deniliyor.

Harcama kalemlerinde dikkat çeken diğer ifade şu:

“Alamos ve bağlı ortaklıkları, çeşitli toplumsal ve sosyal girişimler için bugüne kadar 25 milyon dolarlık yatırım yaptılar.”

★★★

Alamos Gold açacakları davayla Türkiye ekonomisinin olumsuz etkileneceğini söyleyecek kadar yüksek bir özgüvene sahip. Tam bu noktada, tahkimin ardından kısa süre önce yönelttiğimiz sorular hâlâ önemini koruyor. Kanada merkezli Alamos Gold'un Türkiye'de kurduğu Doğu Biga'nın sahipliği daha sonra değişmişti. Ticaret Sicili'nden sürdüğümüz izlere göre Doğu Biga'nın sermayedarı birkaç yıl önce Hollanda merkezli Alamos Gold oldu. Şirket şimdi bu milyar dolarlık davayı Türkiye ile Hollanda arasındaki yatırım anlaşmasına dayanarak açacağını söylüyor.

Sorumuzu tekrarlayalım:

Şirket merkezi Kanada olmasına karşın, Kirazlı madencilik ruhsatının, tahkimi mümkün kılan Hollandalı Alamos Gold sahipliğindeki Doğu Biga'ya hangi nedenle ve nasıl geçti?