Ankara-Niğde Otoyolu ve ‘tasarruf’

Çiğdem Toker: Bakalım Ulaştırma Bakanı, 15 yıllık işletme süresi üzerinden 2035 yılına kadar geçerli bu sözleşmenin sağlayacağı “tasarruf” konusunda hangi yıl haklı çıkacak?

Yap-işlet-devret (YİD) modeliyle ERG şirketine yaptırılan Ankara-Niğde Otoyolu,  geçen aralık ayında hizmete girdi. Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Adil Karaismailoğlu, açılış töreninde bu otoyol ile yıllık 1 milyar 628 milyon TL tasarruf sağlanacağını söylemişti.

YİD modelini tercih etmelerini, “öz kaynakla yapıldığında milli bütçeye yük getirmesi” diye açıklayan Bakan'ın Aydın-Niğde Otoyolu töreni konuşmasındaki (haber AA kaynaklı) veriler önemli. Kayıt düşmek açısından o konuşmadan bazı notlar paylaşacağım. Zira ileride bu verileri yeniden değerlendireceğiz.

– 332 km uzunluğundaki otoyolun tamamlanmasıyla Edirne'den Şanlıurfa'ya kadar kesintisiz bağlantının sağlandığı belirtildi.

– Mevcut yol 317 km, saatte 75 km hızla 4 saat 14 dakika sürüyor. Yeni otoyol ile mesafe 275 km'ye düşüyor. Yolculuk süresi ise 2 saat 20 dakika.

Bakan Karaismailoğlu, otoyol ile sağlanan tasarrufu ise şöyle detaylandırmıştı:

“Zamanda yıllık 885 milyon lira tasarrufumuz var. 743 milyon lira/yıl sadece yakıttan tasarruf var. Toplamda da yıllık 1 milyar 628 milyon lira tasarrufumuz var. Azalan karbon emisyonunun da karşılığı 19 milyon lira oldu.”

İŞLETME SÜRESİ VE GARANTİLERİ

– Bağlantı yollarıyla 332 km olan Ankara-Niğde Otoyolu'nun yapım süresi 3 yıl, işletme süresi ise 15 yıl 4 ay. Bu proje için ERG şirketine üç kesimde farklı araç garantileri verildi.

Bakan Karaismailoğlu'nun şu ifadesinin altını çizelim:

“İLK YILLARDA KAPASİTE SAĞLANMAYACAK”

“İşletmenin ilk yıllarında bu kapasitelerin sağlamayacağını biz de biliyoruz. Ama belli bir süre geçince kullanım arttıkça bu garanti araç sayıları karşılayacaktır. Otoyolun toplam yatırımının maliyeti 1 milyar 320 milyon lira. İşletmecinin yaptığı kamulaştırma 12 milyon 890 bin Euro, işletme ağır bakım maliyeti 1 milyar 58 milyon Euro, finansman maliyeti 860 milyon Euro, genel toplam 3 milyar 252 milyon Euro.”

AA haberinden aynen aktardığım bu verilerdeki maliyet kalemlerinde yatırımın neden TL, bakım maliyeti ile kamulaştırmanın neden Euro bazlı olduğunu bilmiyoruz…

Öte yandan Bakan'ın üç ayrı kesimde verildiğini söylediği araç garantilerinin detayı da konuşmada yer almıyor.

Ankara-Niğde Otoyolu'nda araç başına kaç Euro ve hangi kesim için yıllık kaç bin aracın garanti edildiğini şimdilik bilmiyoruz. Çünkü ticari sır! Yanı sıra, devlet ile otoyolu yapıp işleten müteahhidin kurduğu görevli şirket arasında imzalanan uygulama sözleşmelerinde verilen araç garantisi sadece otomobil ile sınırlı olmuyor. Kamyon, otobüs, minibüs gibi farklı araçlar için farklı geçiş fiyatları belirleniyor.

144.5 TL

Şirketin internet sitesinde her kullanıcının yapabileceği hesaplamaya bakılırsa otomobiller için Ankara-Niğde Otoyolu'nun güncel geçiş ücreti 144.5 TL (Muhtemelen KDV'si dahil olan bu tutar bugünkü kurla 15.8 Euro'ya karşılık geliyor.)

Projeyle ilgili bir mesaj gönderen okurum M.Ö., fiyatının yüksekliği nedeniyle trafik akışının düşük olduğuna, yoğunluğun hâlâ eski ücretsiz devlet yolunda bulunduğuna dikkat çekiyor. Yol için harcanacak yakıtın tutarıyla geçiş ücreti birlikte düşünüldüğünde kullanım oranlarının düşük kalmasının kaçınılmaz olduğunu da vurgulayan okurum şöyle demiş:

“Bu güzergahta halen kullanılmakta olan mevcut devlet karayolu, hemen hemen otoyol kalitesinde ve son derece iyi bir yoldur.”

Bakalım Ulaştırma Bakanı, 15 yıllık işletme süresi üzerinden 2035 yılına kadar geçerli bu sözleşmenin sağlayacağı “tasarruf” konusunda hangi yıl haklı çıkacak?