Dev projeye 21/b usulü döviz ihalesi

Çiğdem Toker: İnsan sayı değildir. Meram anlatırken zorunlu olarak başvuruyoruz. Ekim ayında 36 kadının erkekler tarafından öldürüldüğünü anlatırken başvurduğumuz gibi.

BOTAŞ geçtiğimiz perşembe büyük bir ihale gerçekleştirdi.  Yaklaşık maliyeti 4.5 milyar TL olarak belirlenen Türkiye'nin ilk yer altı doğalgaz depolama projesi Kamu İhale Yasası'nın 21/b maddesine göre yapıldı.

Önce projenin önemini anımsatalım:

– Bittiğinde Türkiye'de bugüne kadar gerçekleştirilen en büyük doğalgaz depolama sondaj ve işletme tesislerine sahip olacak.

– Türkiye'yi doğalgaz alanında bölgesel ticaret merkezi olma konusunda iddia sahibi yapacak.

– Doğalgaz arzının sürekliliğinde hayati rol oynayacak.

YİNE KOLİN-KALYON

Kuzey Marmara Doğalgaz Depolama Tevsi (Faz 3) Projesi yapım işi ihalesi, tabii ki halka duyurulmadı, ilan edilmedi ama tekliflerin hem döviz hem de TL üzerinden verilebildiğini öğrendik.

Taahhüt sektörüne yansıyan rakamlara göre yaklaşık maliyet üzerinden 792 milyon 308 bin 630 ABD doları olarak saptanmış.

Son üç yıldır, kamunun gerek pazarlık gerek diğer usuller ile gerçekleştirdiği büyük ölçekli altyapı projelerini “tevdi ettiği” Kolin ile Kalyon şirketlerinin bu devasa projede birlikte hareket ederek teklif verdiğini öğrendik: 2 milyar 834 milyon 158 bin 755 TL, 24 kuruş.

Bu kadar büyük ölçekli bir projede mutlaka yapılması gereken ciddi kurumsal açıklamalar gelmediği için güvenilir bilgiye ulaşmak kolay olmuyor. Ancak kesin olan bir şey var ki, o da bu proje ile ihale sürecinin yeni olmadığı. BOTAŞ Kuzey Marmara Doğalgaz Depolama Tevsii projesi kapsamında iki buçuk yıl önce Resmi Gazete'den çağrıda bulunmuştu. İlansız 21/b'leri düşününce ilginç geliyor insana ama bir mantığı var. Zira depolama projesinin “mühendislik, tedarik, kurulum ve devreye alma” hizmetlerini kapsayacak sözleşme bedelinin bir kısmın Avrupa Yatırım Bankası kredisiyle sağlanacak. Bu nedenle, ön seçimin Avrupa Yatırım Bankası Satınalma Rehberi'ne göre yürütüleceği kayda geçmiş.

Resmi Gazete ilanından sonra, Avrupa Yatırım Bankası katılımıyla yapılan ön yeterlik değerlendirmesi ardından kısa liste belirlendi. Dokuz firma arasından Rönesans Holding bünyesindeki Rönesans Endüstri Tesisleri 2 milyar 589 milyon TL teklifle projeyi üstlenmişti.

PLATFORMU BOĞAZ'DAN GEÇİRDİ

Dahası yaklaşık bir yıl önce de Aralık 2018'de depolama projesinin yapımında  kullanılacak sondaj platformunu de Boğaz'dan geçirdiği medyaya yansımıştı. Bu konudaki ilginç bir ayrıntı da şu: Proje, Rönesans Holding'in resmi sayfasında halen proje “devam eden işler” bölümünde görünüyor. Ve bol fotoğraflı sayfada: “Rönesans Endüstri Tesisleri, BOTAŞ Kuzey Marmara Yeraltı Gazı Depolama Tesisi projesini 2021 yılında teslim etmeyi hedefliyor” denilmiş.

İstanbul Sözleşmesi kırmızı çizgimizdir

İnsan sayı değildir. Meram anlatırken zorunlu olarak başvuruyoruz. Ekim ayında 36 kadının erkekler tarafından öldürüldüğünü anlatırken başvurduğumuz gibi.

Mevzuatın bir parçası haline geleli sekiz yılı aşkın bir zaman geçen İstanbul Sözleşmesi, eğer gereği gibi uygulansaydı 36 kadın hayatta olabilirdi.

Türkiye bu sözleşmeyi imzalayan ilk ülke. Ama etkili biçimde uygulanması şöyle dursun, gerici zihniyeti temsil edenlerin son aylarda hedef tahtasına koyması,  kadınları suça eğilimli erkekler karşısında daha da korumasız bırakıyor. Kadına yönelik her türlü şiddeti önlemek konusunda hükümetleri yükümlü kılan sözleşmenin yargı nezdinde daha etkin dikkate alınması şart.

Konuyla ilgili bugünlerde tartışılan bir boyutu vurgulamak gerekiyor: Şiddet uygulayan erkeğin evden uzaklaştırılmasının beklenen çözümü sağlamadığı tersine çoğunlukla şiddeti körüklediği dile getiriliyor. Bu nedenle yeni bir yasal düzenlemenin acil ihtiyaç olduğunu dikkatlere getirelim.

Avrupa Yatırım Bankası'na ne oldu?

Sorular sorular…

Eğer Avrupa Yatırım Bankası kredisiyle finanse edilen bu proje, internet sayfasında duyurduğu gibi hala Rönesans Holding üzerindeyse ve 2021'de teslim sözünü sürdürüyorsa 31 Ekim 2019'da yapılan bu devasa ihale nedir? Rönesans Holding bu projeyi sürdürüyorsa 31 Ekim'deki ihaleye neden teklif verdi?

BOTAŞ, döviz üzerinden yaklaşık maliyet belirlediği 21/b ihalesini hangi maksatla gerçekleştirdi?

Avrupa Yatırım Bankası geçtiğimiz temmuz ayında, doğalgaz arama faaliyetleri dolayısıyla Türkiye'ye kredi vermeyi durdurduğunu açıklamıştı. Bu karardan Kuzey Marmara Doğalgaz Depolama Tesisi projesi de etkilendiyse ve BOTAŞ bu ihaleyi kredi kısıtı nedeniyle yapıyorsa kamuoyunun bilgilendirmesi gerekir.