Erdoğan’ın 'yeni' ekonomi vaatleri

Çiğdem Toker; "Ekonomi yönetimine çok ağır sorumluluklar yükledik."

Cumhurbaşkanı ve AKP Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan 

Upuzun bir zamana yayılmış siyasi talimatları sonucunda kaçınılmaz olarak kötüleşen bir durumun sorumlusunu, adeta muhalefet gibi gösterip o sahayı başkasından devralmış gibi konuşup davranmak, bu algıya uygun "yepyeni" taahhütlerde bulunmak, Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın liderlik özelliklerinden biri.

Bu özelliğe, kuşkusuz ki hafızası düzgün çalışan milyonlarca insanı hiç umursamadan alık yerine koymak da dahil.

Yine aynı şey oldu. Erdoğan, partisinin seçimlerden sonraki ilk TBMM Grup Toplantısı’nda öyle şeyler söyledi ki, Türkiye’yi bilmeyen biri rahatlıkla "Şu muhalefete düşen partiye bakın.  Ekonominin bütün ayarlarını bozmuş, AKP’ye enkaz devretmiş" diyebilir.

Son seçimlerde, bu iktidar partisi ile onun ortaklarına oy vermeyen milyonlarca seçmenin sessiz öfkesini, inanç kaybını gözlüyor ve biliyorum. (CHP Genel Başkanı Kılıçdaroğlu’nun 418 milyar doların hesabını sormak da dahil olmak üzere bulunduğu vaatlerin üzerinden öyle yıllar filan geçmedi.) Siyaset konuşmadan duramayan birçok insanın hissettiği büyük bıkkınlığı, hiçbir şey olmamış gibi eski muhalefet oyunlarına geri dönen siyasilerin yüzünü görüp sesini duymak istemeyen insanların çokluğuna, şairin "gelmiyor içimden hüzünlenmek bile" diye anlattığı kitlesel yorgunluğa ve konulan mesafenin uzaklığına tanıklık ediyorum.

Oyun kurabilme enerjisi

Bütün bunlara rağmen Erdoğan’ın en son, ama yeni dönemin en yeni ilk grup konuşmasından cümleler aktararak aslında nasıl okunması gerektiğine odaklandım, onda bir haber değeri gördüm. Çünkü muhalefetteki oyuncuların göremediği, belki görmek istemediği, yahut görse de değiştirmeye gücünün yetmediği sırrın, -meşruiyet sınırları dışına çıkma pahasına- Erdoğan’ın hiç bitmeyen oyun kurabilme enerjisinde saklı olduğunu görüyorum.

"Ekonomi yönetimine çok ağır sorumluluklar yükledik."

Demek ki seçimlere kadar ekonomi yönetimi ağır sorumluluk üstlenmemişti. Önceki Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati’nin bakanlığı süresince yaptığı konuşmaları hatırlamak fikir verebilir.

"Cumhurbaşkanı Yardımcılığı, Hazine ve Maliye Bakanlığı ile Merkez Bankamız arasında koordinasyonu tesis ettik, güçlü uyumlu, yetkin bir ekip kurduk."

Demek ki ekonomi yönetimindeki temel karar birimleri arasında düne kadar herhangi bir koordinasyon yoktu. Her kafadan bir ses çıkıyordu. Önceki ekip hem liyakatsiz hem de uyumsuzdu. Aksini kim iddia edebilir?

"Erdoğan enflasyonla mücadelede kararlı adımlar atacağız."

Demek ki son yıllarda enflasyonla ciddi bir mücadele sergilenmedi. Kararlı bir duruş gösterilmedi. Ciddi mücadele bir yana, TÜİK rakamları, yapılan atamalar ve yayımlanan veriler ve açılan davalarla ne yazık ki güvenilirliğini kaybetti.

"Halkın geniş kesimlerini enflasyonun etkisinden korumaya yönelik çalışmalarımızı yoğunlaştıracağız."

Burada hafif ayrışma olduğu söylenebilir. Halkın geniş kesimlerini enflasyonun etkisinden korumaya yönelik çalışmalarımız vardı da onları arttıracağız demeye getiriyor. Bu ifadede de Erdoğan’ın kırk yıllık ezberi "enflasyon ezdirmeme" yerine "enflasyonun etkisinden korumaya yönelik" diye daha akademik bir ifade kullandığı dikkat çekiyor. Zaten bu ilk grup toplantısında Erdoğan’ın ekonomiyle ilgili değerlendirmesi diğer konu başlıklarına göre daha steril ve Erdoğan’ın alıştığımız üslubundan farklı.

Erdoğan’a özel ekonomi dili

Bu yanıyla da daha önceki yazılarımda altını çizdiğim, uluslararası piyasalara, kuruluşlara yönelik bir özel dil kurma gayretinin devamı olduğunu söylemek mümkün. Dahası, grup toplantısında ekonomiye dair değerlendirmenin, siyaset konulu konuşmasını hazırlayandan daha farklı bir ekip tarafından hazırlanıp kurgulandığı hissedilebiliyor. Aksi takdirde Erdoğan’ın aynı kürsüde aynı zaman kesitindeki hitabet içinde bir yandan Kılıçdaroğlu’na, yüksek seviyeden seslenip içinde "uçkur" geçen bir sataşmada bulunurken "ekonomide yetkin, güçlü ekip kurduk" diyebilmesini izah edemeyiz.

Bir ucu, -toplumla ilgisi olmasa da- iktidarın birinci önceliği piyasalara güven veren atamalara, bir ucu faiz kararına, bir ucu Körfez’den doğru yapılacak yeni parasal operasyonlara dayalı bu yeni oyunun, ömrünü bugünden bilmiyoruz. Çünkü Şimşek ve ona verdiği yetkiler konusunda daha önce "kabullendik" diyen Erdoğan’ın, kurduğu bütün oyunu bozarak "ee buraya kadar" demesi de kimse için sürpriz olmayacak.

İhtiyat, güvenilirlik kelimelerinin bu kadar sık kullanılmasının da başka nedeni yok zaten.