Faizsiz finansman yasası

Çiğdem Toker: Bankacılık sistemi açısından hissedarlık yapısındaki yerleşik taşları oynatacak böyle bir maddenin neden hazırlandığı ise belli değil.

Faizsiz konut ve taşıt edindiren tasarruf finans şirketlerine ilişkin yasa teklifi TBMM Genel Kurul gündeminde. Yasanın getirilişini  “bir tekzip öyküsüyle” le birlikte geçtiğimiz hafta işlemiştik.

Bugün teklif metnindeki komisyon görüşmelerinde de tartışılan bazı başlıkları paylaşacağım. İktidarın finans sisteminde bazı planları olup olmadığının netleşmesi gerekiyor. 

Yeni teklif üç ayrı kanunda düzenleme yapıyor. Ağırlıklı olarak Finansal Kiralama Faktoring ve Finansman Şirketleri Kanunu'nda değişiklik getiriyor.

Aslında yıllardır denetimsiz ve düzensiz bir piyasayı düzenlediği için amacı ve genel çerçevesi olumlu bulunuyor. Ancak bazı düzenlemeler tartışma yaratacak nitelikte.

PAY DEVİRLERİ

Tartışmalı maddelerin başında, finansman şirketlerinin ortak sayısı ile pay devri konusu geliyor. Mevcut yasada ortak sayısıyla ilgili kısıtlama var. Ortak sayısını 5'in altına düşürecek bir pay devri yapılamıyor. BDDK buna izin vermiyor.

TBMM'de görüşülen yeni kanun ise bu kısıtlamayı kaldırıyor. Yani yeni yasa yürürlüğe girdiğinde, bir tek kişi faizsiz finans şirketi kurabilecek. Pay devirlerinin de bir kişiye düşünceye kadar yapılmasının önü açılıyor.

“Bu konut sahibi olmak isteyen vatandaş için önemli mi?”, “Sistemin sağlığını tehlikeye atar mı?”, “Tek ya da üç ortaklı olması arasında nasıl bir fark var?” soruları tartışılabilir.

BANKALAR TEK ORTAKLI MI, OLACAK

Ancak daha ilginç olan, bu düzenlemenin bankalar için de getirilmek istenmesi.  İktidarı, yasa teklifine bankalar için de benzer bir madde koymuştu. Bankacılık Kanunu'nda yapılacak değişiklikle, bankaların de tek ortaklı kurulmasına, tek ortağa ininceye kadar pay devri yapılmasına izin veriliyordu. Ancak CHP'li üyelerin itirazıyla bu düzenleme metinden çıkarıldı.

YİNE GELEBİLİR

AKP'nin kanunları TBMM'ye getirip geçirme süreçlerine dair yaklaşımını bilenler şu hatırlatmayı yapıyor: CHP'nin itirazıyla komisyon aşamasında çıkarılan bu madde er ya da geç tekrar gelebilir: Ya Genel Kurul aşamasında küçük rötuşla ya da bir başka torba kanunla.

Bankacılık sistemi açısından hissedarlık yapısındaki yerleşik taşları oynatacak böyle bir maddenin neden hazırlandığı ise belli değil.

ERİŞİM ENGELİ YETKİSİ 

Tartışmalı maddelerden bir diğeri ise BDDK'ya verilen erişim engeli yetkisi,  BDDK, kendisinden izin almadan finansal kiralama, faktoring ve finansman faaliyetlerinde bulunanlar bu faaliyet internet  üzerinden olursa erişim engelleme kararı verebilecek.

Komisyonun CHP'li üyeleri, teklifin tümüne ilişkin bir muhalefet şerhi hazırladı. Yargıya ait olan erişim engeli yetkisinin BDDK'ya verilmesine ilişkin iki maddeye karşı çıktı.  CHP'nin muhalefet şerhi raporunda; içerik ve yer sağlayıcısı yurtiçinde olan internet sitesinden işlenen ve Bankacılık  Kanunu'nda yaptırımı düzenlenen “izinsiz faaliyetler”le ilgili “erişim engelleme” kararının mahkemelerin elinden alındığı vurgulanıyor.

Raporda BDDK Başkanı Mehmet Ali Akben'in komisyondaki açıklamasına yer verildi. Akben'e atfen “gerçekte olmayan ‘Eurobank' örneğinde olduğu gibi savcılığın geç kaldığı gerekçesiyle mağduriyetin büyüdüğü” bilgisine yer verildi.  CHP buna karşılık raporda şu değerlendirmeyi yapıyor:

“Yaşanan bu olumsuzluklara karşın, sistemdeki aksaklığı çözmek ve örneğin yasa yoluyla yargının karar verme süresini hızlandırmak, 24 ya da 48 saat içinde karar verebilmesine dair bir sınırlama getirmek yerine BDDK'nın, erişim engellemedeki hız uğruna yargının yetkisine yasayla müdahale etmeye kalkışması sorunludur. Yargı, yurtiçi kaynaklı içerik/yer sağlayıcısı internet sitesinin erişiminin engellenmesindeki yetkisini mevcut Kanundaki gibi devam ettirmelidir.”

Yargıya ait olan bir yetkinin BDDK'ya verilmesinin TBMM Genel Kurulu'ndaki seyri hukuk açısından önemli.