Galata Kulesi

Çiğdem Toker: Şu soruları Kültür ve Turizm Bakan Yardımcısı Ahmet Misbah'a yöneltmek gerekiyor: Darbeli kırıcıyla yıkılan yerler İstanbul İl Özel İdaresi'nin raporunda belirtilen 1965 yılındaki restorasyonda uygulanan güçlendirme ekleri miydi? Buralar yıkıldıktan sonra yer mi açılacaktı? Önce yıkım, sonra proje mi yapılacaktı?

İstanbul'un en önemli tarihi eserlerinden 1500 yıllık Galata Kulesi duvarının restorasyon adı altında darbeli kırıcıyla parçalanması hafızadan çıkacak bir iş değil.
İBB Kültür Varlıkları Daire Başkanı Mahir Polat'ın Çarşamba günü sosyal medya hesabında paylaştığı video görüntüleriyle ortaya çıktı olay.
(İBB yönetimindeki Galata Kulesi'nin İBB AKP'den çıktıktan sonra  merkezi yönetimin iktidar sahasına alındığını hatırlatalım.)
Polat, tutanak tutmak üzere olay yerine giden teknik personelin, şirket yetkilileri tarafından alana alınmadığını da bildirdi. Sözü edilen şirket de birçok tarihi yapının restorasyon işini almış, AKP eski İstanbul İl Yöneticisi Sevilay Tuncer'in şirketi.

Darbeli kırıcıyla yıkıma tepki yükselirken, Kültür ve Turizm Bakan  Yardımcısı Ahmet Misbah ile Vakıflar Genel Müdürü Burhan Ersoy'un ilk aşamada bu akıl almaz işlemi hafife alan ve normalleştirmeye çalışan tutumlarını da not etmek gerekiyor. Gerçi Vakıflar Genel Müdürü Ersoy, şirketi savunduğu ilk tivitini, kısa süre sonra sildi. Belli ki emir demiri kesmişti.
Skandalı büyüten bir başka boyut, yapılan işlemin projesiz olduğunun ortaya çıkması. Zaten Kule'nin önündeki iş künyesinde “Galata Kulesi Rölöve Restütisyon Restorasyon ve Mühendislik Projelerinin Hazırlanması, Restorasyon ve Müzeleştirme Uygulama İşi” yazmakta.
Bu ifadenin kendisi bile duvar parçalama işinin projesinin henüz ortada olmadığının ipucunu veriyordu. Nitekim  olay ortaya çıkınca apar topar toplanma kararı alındığını ve hızla toplanarak projenin (artık hangi projeyse)  onaylanacağını öğrendik.
Herhalde geriye dönük bir tarih atmazlar bu saatten sonra. Ama projesiz bir restorasyona girişip 1500 yıllık bir tarihe hitli ile dalmanın hukuka aykırılığı bakalım yargıda dava konusu olacak mı. İBB suç duyurusunda bulundu.
Proje derken, Galata Kulesi için İstanbul İl Özel İdaresi'nin 2000'li yıllarda bir restorasyon raporu hazırladığını öğrendim. Rapora da ulaştım. Üzerinde tam tarih yer almıyor. 17 sayfalık içinde ayrıntılı çizimlerin yer aldığı raporun ilk cümlesi bakın nasıl başlıyor:
“Birçok müdahale ve onarımlar geçirerek günümüze gelen yapı, 1965 yılındaki restorasyon çalışmasında uygulanan güçlendirme ekleri ile korunacak yapılan tüm muhdes bölüntü duvarlar kaldırılacaktır.”

ÖNCE YIKIM SONRA PROJEYLE AMAÇ?

55 yıl önceki onarımların korunmasını öngören bu ifade dikkate alındığında şu soruları Kültür ve Turizm Bakan Yardımcısı Ahmet Misbah'a yöneltmek gerekiyor:
Darbeli kırıcıyla yıkılan yerler İstanbul İl Özel İdaresi'nin raporunda belirtilen 1965 yılındaki restorasyonda uygulanan güçlendirme ekleri miydi?
Buralar yıkıldıktan sonra yer mi açılacaktı? Önce yıkım, sonra proje mi yapılacaktı?
Ve son soru: Galata Kulesi'nin Rölöve Restütisyon Restorasyon ve Mühendislik Projelerinin Hazırlanması, Restorasyon ve Müzeleştirme Uygulama İşi” AKP'de yöneticilik yapmış Tuncer'in şirketi Es Yapı'ya ne zaman ve hangi usulle hangi bedelle ihale edildi?
Son soru belki daha da kısa olmalı: İhale edildi mi?