Kanal İstanbul’a para verir misiniz?

Çiğdem Toker: Torba Yasa teklifinde Kanal İstanbul adı anılmıyor. Sermaye Piyasası Kanunu'nun beş maddesinde yapılmak istenen değişiklik ve eklemeler bu yöndeki niyetin ipuçlarını taşıyor.

Son bir aydır ülkeyi ardı ardına sarsan Elazığ depremi, Van'daki çığ felaketi, uçak kazası, yoksulluktan kendini yakan, intihar eden yurttaşlar ve İdlib'te verilen acı kayıplara rağmen, iktidarın Kanal İstanbul'dan vazgeçmediği anlaşılıyor.

TBMM'de görüşülmeye başlanan son torba yasa teklifi, iktidarın Kanal İstanbul'a finansman bulmak için “kitlesel fonlama” yolu planladığı tartışmasını başlattı. Kitlesel fonlama, özünde kişilerin ve özel sektör şirketlerinin projeler, sermayesi olmayan parlak fikirler için ihtiyaç duydukları fonu sağlamaya dönük bir finansman yolu. Model, bu amaç için kurulan platformlar üzerinden ve elektronik ortamda halktan para toplama esasına dayanıyor. Eğer AKP iktidarı bu yeni yasa paketini Kanal İstanbul için getirdiyse, devletin bir proje için para toplama çabasına girdiğini gösteriyor ki, bu da pek rastlanmış bir yol değil. (Diğer yandan, Kanal İstanbul'un gerçekte bir kamu yatırımı olmadığını da gayet iyi anlatıyor.)

Hatırlayabilirsiniz, Cumhurbaşkanı Erdoğan iki ay önce katıldığı bir tv programında Kanal İstanbul'un finansmanı için  “Ya, yap-işlet-devret ile müşteri ya da milli bütçeden ihale” diye iki seçenek sunmuştu. Belli ki, her iki seçeneğin de mevcut bütçe koşulları içinde bu kadar yüksek (resmi olarak 75 milyar TL) bir finansman gereğini tek başına sırtlayamayacağı görüldü. Bugüne dek gündemde olmayan bu üçüncü ve yeni yol için sermaye piyasası mevzuatında kapsamlı bir değişiklik planlanıyor.

BEŞ MADDEDE DEĞİŞİKLİK

Torba Yasa teklifinde Kanal İstanbul adı anılmıyor. Sermaye Piyasası Kanunu'nun beş maddesinde yapılmak istenen değişiklik ve eklemeler bu yöndeki niyetin ipuçlarını taşıyor. Hatta “Proje Finansmanı” maddesiyle Kanal İstanbul neredeyse tarif ediliyor:

“Proje finansmanı, uzun vadeli ve yoğun sermaye isteyen altyapı, enerji, sanayi veya teknoloji yatırımları gibi projelerin gerçekleştirilmesi için proje finansman fonu yoluyla finansman sağlanmasıdır.”

FON, ŞİRKETLERE ORTAK OLACAK

Genel gerekçede,  SPK'ya, kitle fonlama platformlarıyla ilgili kurallara esneklik getirme yetkisi verildiği belirtiliyor.

Madde kabul edilirse borçlanmaya dayalı kitle fonlaması faaliyetlerine bankacılık mevzuatı hükümleri uygulanmayacak. Kurulacak fona her türlü sicil işlemleri için tüzel kişilik verilecek. Bu fon, başka şirketlere ortak olabilecek, sermaye artırımlarına katılacak.

Yatırım fonu portföyünde bulunan taşınmazlar, bunlara dayalı hukuki haklar, senetler, tapu kütüğüne fon adına tescil edilecek.

PROJEYE DAYALI MENKUL KIYMET

Geçenlerde Medyascope'de Birgün yazarı Ozan Gündoğdu ile yapılan Podcast'i dinledim. Torba yasa teklif taslağında getirilen projeye dayalı menkul kıymeti, varlığa dayalı menkul kıymetle karşılaştırıyor Gündoğdu ve “Eskiden VIDIMIK vardı. Şimdi de bankacılar buna PIDIMIK diyebilir” diyor. Gerçekten de Tansu Çiller'in başbakanlığı döneminde tanıştığımız VIDIMIK'ın ekonomi gazetecilerinin hafızasındaki yeri ayrıdır.

Buradaki soru basit aslında: AKP iktidarı Kanal İstanbul için kitlesel fonlama yolunu kullanacaksa bu projeye kimler, neden para verecek?

Yakında görürüz.