Kirazlı’ya Cerattepe’den bakmak

Çiğdem Toker; Ruhsatı mahkeme kararıyla iptal edilen Inmet Madencilik'in mahkeme kararına karşın madenin başka bir şirkete verilmesi karşısında ne yaptığını bilenimiz var mı?

Altın çıkarmak için yeryüzü harikası Kazdağları bölgesini resmi izinlerle tahrip eden Alamos Gold şirketi, maden ruhsatının yenilenmesi için yaptığı başvurunun sonuçlanmadığını, bu nedenle de faaliyetlerini askıya aldığını duyurdu.
Hayatı ve doğayı savunanların aylardır mücadele ettiği Kazdağları açısından kazanım gibi görünen bu duyuru, doğa tehdidinin bittiği anlamına gelmiyor. Kanadalı Alamos Gold'un  Türkiye'deki şirketi Doğu Biga A.Ş. için söz konusu olan ruhsat süresinin yenilenmemesi. Şirket açıklamasından da anlaşılacağı gibi, madencilik ruhsatı halihazırda geçerliliğini koruyor. Şirket, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı ile görüşmelerin sürdüğü mesajını veriyor.
★★★
Alamos Gold'un yaptığı açıklamadaki bazı ifadeler dikkat çekmeyecek gibi değil. Mesela şirketin ruhsat süresinin yenilenmesi için bütün koşulları yerine getirdiği belirtilirken, “Son kullanma tarihine kadar yenilemeyi makul bir şekilde bekledi” deniliyor. Demek ki bu bekleyişin bir de “makul olmayan” alternatifi mevcut. Herhalde işin bu kısmı hukuki yollar ve dava gibi durumlarla bağlantılıdır.
Diğer dikkat çeken ayrıntı, açıklamadaki “Yerel topluluklar Kirazlı projesine destek olmaya devam ediyor” vurgusu.
Şirketin ruhsat süresinin bu nedenle yenilenmesini güvence altına alınması gerektiği özellikle vurgulanıyor. Muhtemelen sahada çalışan işçiler, aileleri ve hafriyat, kesim işlerini yapan taşeron şirketlerden ve çevresel etkileri büyük bu tür pek çok projede meşruiyet aracı olarak sunulan sosyal sorumluluk projelerinden söz ediliyor olmalı.
Gerçekten de ülkenin dört bir yanından Kirazlı için buluşan binlerce doğa savunucusunun varlığı ve çabaların büyük önemine karşın, kaygıları kişisel ailesel şirketsel çıkarların dışına pek taşmayan kişi ve grupların varlığı da bir realite olarak ortada duruyor.
★★★
Zaman Türkiye'de daha hızlı akıyor. Cengiz'in işlettiği Cerattepe bakır/altın madenindeki büyük protesto ve olayların üzerinden üç yıl geçti. Cerattepe madenini yıllar önce Kanadalı Cominco şirketinin keşfettiğini, adı daha sonra Teck'e dönüşen şirketin sahayı yine Kanadalı Inmet'e  sattığını, idari yargının “Madencilik yapılamaz” diyerek ruhsatı iptal ettiğini, kararın Danıştay'ca onandığını ve Inmet'in Cerattepe'den gittiğini, en ilgilimizin bile bir çırpıda anımsayamayacağı kadar hızlı.
Yargının kesin kararla “dur” dediği bu sahanın daha sonra Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı'nca sanki hiçbir mani yokmuş gibi ihale edildiğini, Özaltın İnşaat'ın ihaleyle aldığı bu sahayı daha sonra rödovans sözleşmesiyle Cengiz'e devrettiğini hangimiz hatırlıyoruz?
Ruhsatı mahkeme kararıyla iptal edilen Inmet Madencilik'in mahkeme kararına karşın madenin başka bir şirkete verilmesi karşısında ne yaptığını bilenimiz var mı?
Misal neden uluslararası tahkime gidilmediğinin bilmediğimiz bambaşka nedenleri olabilir mi?
Sözü şuraya getireceğim; madencilik ülke çıkarları açısından bilinmezleri en yoğun olan alanlardan birisi.
Bugün Kirazlı sahasındaki ruhsat süresi şimdilik uzatılmayan Alamos Gold'un faaliyetlerini izlemekten vazgeçmemek gerekiyor.