Çiğdem Toker: Sayıştay raporuna “son 3 yılda 271 adet maddi hasarlı kaza meydana geldiği, bu kazaların sonucunda 153 kişinin hafif yaralandığı, 43 kişinin ağır yaralandığı ve 48 kişinin de hayatını kaybettiği” saptanmış.
Sayıştay, kamu kaynağı harcayan kurumların denetim raporlarının hepsini kamuoyuyla paylaşmıyor. Bir bölümünü sitesinde yayımlarken, kamu sermayeli şirketleri TBMM'ye gönderiyor.
Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları İşletmesi (TCDD) raporu da bunlardan biri. 2019 yılı TCDD Sayıştay raporundaki tespitlerden önemli ikisinin sizlerle paylaşacağım.
-Riskli Hemzemin Geçitlerindeki Eksiklikler: Hemzemin geçitleri bilirsiniz. Demiryolu ile karayolunun buluştuğu bu noktalarda, zaman zaman ölümlü kaza haberleri okuruz, duyarız.
Sayıştay denetim raporunu okurken, risk düzeyi yüksek olan hemzemin geçitlerindeki alt ve üst geçit çalışmalarının tamamlanmadığını öğreniyoruz. Oysa konuyla ilgili yönetmelik 2013 yılında yürürlüğe girmiş.
Kural şu: Demiryolu ile karayolunun buluştuğu noktada, trafik yoğunluğu, “seyir momenti” adı verilen katsayı üzerine çıkmışsa, o noktaya alt veya üst geçit yapılması gerekiyor.
302 GEÇİT TEHLİKELİ
Merak eden okurlar içen “seyir momenti” adı verilen katsayı şu:
Bir yılda geçen tren sayısının, yıllık ortalama günlük değeri ile karayolu araç sayısının yıllık ortalama günlük trafik değerinin çarpımıyla elde edilen sayı.
Eğer bu katsayı, 30 binin üzerindeyse alt geçit ya da üst geçit yapmak gerekiyor.
Ülkemizde 2019 yılı verilerine göre 30 bin katsayısının üzerinde olan hemzemin geçit sayısı 302 adet.
271 KAZA 48 CAN KAYBI
Sayıştay raporuna “son 3 yılda 271 adet maddi hasarlı kaza meydana geldiği, bu kazaların sonucunda 153 kişinin hafif yaralandığı, 43 kişinin ağır yaralandığı ve 48 kişinin de hayatını kaybettiği” saptanmış.
SİNYALİZASYON
Sayıştay, ilgili yönetmeliğe göre bu çalışmayı TCDD'nin yapması gerektiğini karayolunun bağlı olduğu kurum neresiyle (belediye, il özel idaresi veya KGM) giderleri sonra o kurumdan tahsil edeceğini hatırlatıyor. Ve alt ve üst geçit ihtiyacı olan hemzemin geçitlerdeki bu çalışmanın yapılması uyarısında bulunuyor.
İkinci tespitin konusu, sinyalizasyon. “Aynı Demiryolu Hattı Üzerinde Farklı Yazılımlara Sahip Sinyalizasyon Sistemlerinin Kurulması” başlıklı bölümde Sayıştay, ciddi uyarılarda bulunuyor.
TCDD'nin, demiryolu hatlarındaki sinyalizasyon sistemleri için yaptığı ihalelerin büyük bölümünü yabancı firmalar üstlenince, TCDD farklı yazılım ve donanımlar bir arada kullanmak zorunda kalıyor.
Sinyalizasyon sistemlerinin temel çalışma ilkesinin demiryolu araçlarının birbiriyle karşılaşmadan ve karışıklığa meydan vermeden emniyetli bir şekilde seyretmelerini sağlamak olduğu vurgulanan rapordaki can alıcı tespitler şöyle:
TCDD şebeke hat uzunluğu yaklaşık 12 bin 639 km. Sinyalizasyonu olan 4 bin 896 km. Bu uzunluktaki sistem, 13 farklı firma tarafından yapılmış. Yapımı süren sinyalizasyon hat uzunluğu 2 bin 388 km. O da 4 farklı firma tarafından yapılıyor.
FARKLI YAZILIMLAR SORUN ÜRETİYOR
Mevcut 4 bin 896 km. sinyalizasyon hat kesiminin 4 bin 893 km'si yüklenici veya altyüklenici yabancı uyruklu firmalar tarafından, geriye kalan sadece 3 km'lik hat kesimi TÜBİTAK BİLGEM tarafından gerçekleştirilmiş. Yapılmakta olan sinyalizasyon hat kesimlerinin ise 1.083 km'si TÜBİTAK BİLGEM sorumluluğunda yürütülmektedir.
Sayıştay, tren trafiği için elzem olan sinyalizasyon sistemlerinin farklı yazılım ve donanımlara sahip olmasının işletmecilik açısından zorluklara yol açtığını ve işletme maliyetlerini olumsuz etkilediğini belirtiyor raporunda.
KM BAŞINA 130 BİN-500 BİN EURO
Rapora göre “demiryolu sinyalizasyon sistemlerinin kurulum maliyeti; kurulmak istenen sistemlerin özelliklerine, fonksiyonelliklerine, hat durumuna vb. etkenlere bağlı olarak” değişiklik gösterirken km. başına 130 bin ile 500 bin Euro düzeyinde. Sayıştay, yatırım maliyetlerinin büyüklüğü de dikkate alındığında, TÜBİTAK BİLGEM payının artmasının desteklenmesi gerektiğini vurguluyor
ÜYE YORUMLARI
Yorum YapFacebook Yorumları
