Tasarruf genelgesi ne oldu?

Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, bir ay önce, kamu kurum ve kuruluşları için tasarruf genelgesi yayımladı. Daha doğrusu Şimşek, tasarruf konulu 2021 Haziran’da yayımlanmış Cumhurbaşkanlığı genelgesine atıfta bulundu. Deprem kaynaklı maliyet dışında bütün harcamaların gözden geçirilmesini, tasarruf tedbirleri içini ivedilikli adım atılmasını ve takibin tavizsiz yapılmasını istedi. Şimşek imzasıyla kamu kurumlarına gönderilen genelgede, bütün harcamalar için tasarruf istendi istenmesine ama tasarruf kurallarına uyulsun diye özellikle vurgulanan giderler vardı:

-Taşınmaz ve taşıt kullanımı

-Haberleşme giderleri

-Basın ve yayın giderleri

-Kırtasiye alımı

-Temsil, tören ağırlama giderleri

***

Genelge haberinin ardından T24’te yazdığım yazıda bir sonraki ay harcamaların bakıp uyulup uyulmadığını paylaşacağımı belirttim. Şimdi o sözü tutuyorum. Çünkü bütçenin temmuz ayı rakamları açıklandı. Yukarıda aktardığım, tasarruf genelgesine konu olan harcama başlıklarında genelgeden önce ve genelgeden sonraki harcama tutarlarını karşılaştırma imkanımız var.

Haziren ve temmuz ayı harcamalarına bakalım:

Genelgeye pek kulak asılmamış

GİDER                                    HAZİRAN (BİN TL)            TEMMUZ (BİN TL)   

Haberleşme giderleri              346.086                                      369.102                                      

Kırtasiye alımı                          234.998                                      214.098

Taşıt kiralama                           213.764                                     224.437

Temsil tören                              36.898                                        43.615

Taşınmaz kiralama                   1.484                                           1.130

İncelendiğinde görüleceği gibi, Şimşek’in yayımladığı tasarruf genelgesinin ardından yapılan harcamalarda, taşınmaz kiralama ve kırtasiye alım tutarı, bir önceki aya göre düşmüş. Buna karşılık haberleşme, temsil tören ağırlama ve taşıt kiralama harcamalarında tasarruf etmek bir yana önemli artışlar var.

Sözgelimi haziran ayında devletin yaklaşık 37 milyon TL olan temsil ve ağırlama harcaması, temmuz ayında 43,6 milyon TL’ye yükselmiş. Kamu kuruluşlarının temsil harcamalarında özen göstermediği anlaşılıyor. Öte yandan taşıt kiralama harcaması  da bir önceki aya göre 10 milyon TL artışla, 224,4 milyon TL’ye yükselmiş.

Örtülü ödenekte yeni rekor

Tasarruf genelgesine konu edilmeyen ya da edilemeyen harcama kalemlerinde ise durumlar bildiğiniz gibi. Sözgelimi nereye harcandığı ve de hesabı sorulamayan örtülü ödenek harcaması, bütün zamanların rekorunu kırmış temmuz ayında: 901,6 milyon TL. Başka bir ifadeyle temmuz ayında örtülü ödenekten kullanılan bütçe kaynağı ile 79 bin kişiye asgari ücret ödenebilir. Ödensin anlamında söylemiyorum, okurlar, milli menfaatler için bir ayda yapılan harcama tutarı hakkında fikir sahibi olsun diye pratik bir hesap.

Temmuz ayı örtülü ödenek harcaması, bir önceki ayı katlamış. Bütçede gizli hizmet gideri olarak anılan bu kalemden haziran ayında yapılan harcama 577.8 milyon TL’ymiş.

Tabii bütün bu karşılaştırmalarda hakiki enflasyon oranını da hesaba dahil etmek gerekir ki, Sayın Hazine ve Maliye Bakanı Şimşek, bunu zaten yapıyordur.

Türkiye’deki tasarruf genelgeleri tarihinin, sadece ekonomi muhabirlerini değil, bürokrat ve bakanları da birkaç kez emekli etmeye muktedir olduğunu hatırlatır, esenlikler dilerim.