‘Temiz’ devlet gururu

Çiğdem Toker; 2015 yılı bütçe verilerini incelediğimizde, Türkiye Cumhuriyeti’nin yıldan yıla daha temiz bir devlet haline geldiğini görmek mümkün mesela.

Temizlik, birden fazla karşılığı olan bir sözcük.
Hele siyaset, devlet, hukuk bağlamında kullanıldığında, anlam dünyası birden zenginleşiyor.
Siyaset ve devlet açısından “temizlik”; öncelikle, yolsuzluk, rüşvet, kara para ve her türlü suç gelirinden arındırılmış bir yönetim anlayışını yansıtıyor. Sadece yönetim anlayışı ve prensipleri değil tabii. Yönetici ve siyasetçilerin bizatihi kendisini de.
Zaman zaman da Başbakan Davutoğlu’nun “Dört ilçe temizlenecek” ifadesinde olduğu gibi, devletin ve milletin bölünmez bütünlüğüne yönelik kalkışma hareketinde bulunan unsurlar için de “temizlik”ten bahsedildiğini işitiyoruz.
Hukuk söz konusu olduğunda, “temizlik” bu kez argo anlamıyla da çıkıyor karşımıza. Cinayet işleyen bazı zanlıların, polis yahut mahkeme ifadelerinde “temizlikten” bahsettiğine aşinayız.
Hasılı, temizlik deyip geçmemek lazım. Birinci anlamıyla “temizlik”in, bütçelerde bile karşılığı var. Her devletin, -suç gelirlerinden tamamen arındırılamasa, mücadelede gönülsüz olunsa, bazı dosyalar kapatılsa bile- bildiğiniz temizlik faaliyetine ihtiyaç duymasından daha doğal ne olabilir?

***

2015 yılı bütçe verilerini incelediğimizde, Türkiye Cumhuriyeti’nin yıldan yıla daha temiz bir devlet haline geldiğini görmek mümkün mesela. Dahası, temizlik bizim bütçede, iki ayrı fasıl açılacak önemdedir:
Kamunun, bu hizmeti almak için taşeron şirketlere yaptığı ödemeler için ayrı; deterjan, süpürge, kova gibi temizlik malzemeleri için de ayrı harcama kalemleri yer alır bizim bütçede.
Devletimizin yıldan yıla ne kadar temiz- titiz olduğunu anlamak için, 2014 ile 2015 rakamlarını karşılaştırmayı deneyebiliriz...
2014’te temizlik hizmet alımlarına, 1.6 milyar TL (1 milyar 638 milyon TL) ödenmişken bir yıl sonra bu ödeme, yaklaşık 400 milyon TL artışla 2 milyar TL’ye (1 milyar 993 milyon TL) yükselmiş.
Temizlik malzemesindeki artış da kendi içinde gurur verici. (Devlet söz konusu; tabii ki “Neden daha fazla ödeyesiniz” sorusu düşmemeli zihninize.)
Devletin deterjan, sünger, kova vb. gibi temizlik malzemesi alımı için 2014’te 187.5 milyon TL ödeyen bizler, geçen yıl 40.5 milyon TL daha fazla ödeyerek 227 milyon TL takdir etmişiz.
Temizlik hizmeti ile malzeme alımları üzerinden toplama baktığımızda, 2015’te bir önceki yıla göre yüzde 20’nin üzerinde bir harcama artışından söz etmek mümkün.
Bütçede “temizlik” harcamalarında gerçekleşen bu artışın; hizmet alınan dost taşeron şirketlerinin ihale sözleşme bedelinden, malzeme fiyatlarına, kamu binaları sayısındaki artıştan petrol fiyatlarına kadar birçok nedeni vardır şüphesiz.
Bu nedenler arasında yönetim anlayışındaki temizlik olup olmadığını ise siz tahmin edin.
Bu gururla, hesaplı alışverişler.