Ticaret Bakanı Pekcan’a XinXing soruları

Çiğdem Toker: Bu indirim, Karon Mühendislik ile temsilcilik ilişkisi bulunmadığı XinXing'den yapılacak boru ithalatı için bir avantaj mı değil mi?

Bir bakanlığa, bakan eşinin şirketinden mal satın alınmasını normal mi karşılamalıyız?

Ticaret Bakanlığı açıklamasına bakılırsa öyle görünüyor. Oda TV'nin duyurduğu Ticaret Bakanı Ruhsar Pekcan'ın eşinin şirketinden (Nanoksia Biyoteknoloji) 9 milyon TL'lik dezenfektan alımı haberine sonunda açıklama yapıldı. Açıklama, CHP Genel Başkan Yardımcısı Ali Öztunç'un ayrıntılı sorularından sonra geldi.

Bakanlık, tutarın 9 milyon TL değil, 507 bin 880 TL olduğunu bildiriyor. Şu ifadeye dikkat:

“Üretici Nanoksia Biyoteknoloji firmasından yapılan 507.880 TL'lik dezenfektan tedariği, direkt üretici firma yerine en iyi fiyat veren ikinci firma tarafından temini gerçekleşseydi 853.600 TL'ye tekabül edecektir.”

Yani? Ticaret Bakanlığı, en iyi  fiyatı bakanın aile şirketi verdiği için neredeyse sevinmemizi istiyor.

★★★

Başlıktaki Çin firmasına geleceğim. Daha önce birkaç ön bilgi:

Karon Mühendislik, Nanoksia Bioteknoloji'nin kurucuları arasında. Karon Mühendislik, “altyapı, inşaat ve enerji projelerinde kullanılan malzeme ve teçhizatın temini ile ilgili” faaliyet gösteriyor. Güncel iki ortağı ise Ruhsar Pekcan ve Hasan Pekcan. Ticaret Sicili'ne göre Aralık 2020'de 350 bin TL olan sermayesini, 1 milyon 350 bin TL'ye çıkarmış. 810 bin TL'yi Hasan Pekcan, 540 bin TL'yi de Ruhsar Pekcan taahhüt etmiş.

ÖZEL İNDİRİM YOK

Bakanlık açıklamasındaki diğer boyut, yine Pekcan hakkında bazı medya mecralarında yer alan öteki konuya ilişkin. Açıklamada Çin'in de yer aldığı bazı ülkelere yönelik 5220 üründe ek gümrük vergisi hatırlatılıyor. Talepler dikkate alınarak “bütüncül bir değerlendirmeyle, 1 Ocak 2021 itibarıyla gümrük vergisi oranlarında şeffaf bir şekilde indirime gidildiği” belirtiliyor.

Bakan'ın şirketiyle ilgili kısmı şöyle:

“Söz konusu haberlerde, Karon Mühendislik firmasının Çinli bir firmanın Türkiye mümessili olduğu, söz konusu ticari ilişki nedeniyle bazı ürünlerde özel bir gümrük vergisi indiriminde bulunulduğu iddiaları tamamen asılsız, mesnetsiz ve yalandır. Bunun yanında, Karon Mühendislik firması 2016 yılından bu yana herhangi bir firmanın temsilciliğini de üstlenmemiştir.” 

XINXING FİRMASI VE DUKTİL BORU

Bakanlık, “Karon Mühendislik 2016'dan bu yana herhangi bir firmanın temsilciliğini üstlenmedi” diyorsa doğrudur. Öte yandan şirketin sitesine baktığımızda ilgi çekici bilgilere rastlıyoruz.

Karon Mühendislik'in sitesinde XinXing adlı bir Çin firması ayrıntılı olarak tanıtılıyor. O kadar ki,  sahip olduğu sertifikalara kadar. Aynı sayfada “duktil boru”dan söz ediliyor.  Duktil boru, içme suyu sistemlerinde altyapıda kullanılan özel bir boru tipi. Farkı, daha dayanıklı olması.

XinXing'in duktil boru ürettiğini, Karon'un içme suyu projeleri için buradan tedarik sağladığını yine Karon'un sitesinden öğreniyoruz. Boruların hangi içme suyu projelerinde kullanıldığı da listeli. Mesela DSİ'nin KKTC'de (Karpaz, Girne, Geçitköy, Gazi Magosa, Lefkoşe) yaptırdığı çok sayıda içme suyu projesinde XinXing'in boruları görünüyor. Karon Mühendislik'in sitesinde Bakan Ruhsar Pekcan'ı Çin firmasının isminin yazılı olduğu borularla ve firma yetkilileriyle birlikte gösteren çok sayıda proje fotoğrafı var. Bu fotoğrafların Bakan Pekcan'ın bakanlığı öncesindeki yıllarda aktif iş hayatı sırasında çekildiği tabii ki anlaşılıyor. Ama anlaşılması zor olan şey başka. O da şu: Karon Mühendislik'in çok sayıda büyük altyapı projesinde Çin firmasından boru tedarik etmesi ne anlama geliyor?

“Ek gümrük vergisi” denilen uygulamayla yani 31 Aralık 2020 tarihli Cumhurbaşkanı kararıyla duktil boru ithalatının gümrük vergisi yüzde 30'dan yüzde 20'ye indirildi mi indirilmedi mi?

Bu indirim, Karon Mühendislik ile temsilcilik ilişkisi bulunmadığı XinXing'den yapılacak boru ithalatı için bir avantaj mı değil mi?

Sorular bu kadar. Bitirme notu: Bugün değilse de Karon Mühendislik XinXing firmasının yasal temsilciliğini yapmış. Bunu ben değil Kamu İhale Kurulu'nun 30 Nisan 2007 tarihli 2007/021 No'lu kararı söylüyor. XinXing, bir İSK ihalesinden şikayetçi olduğu dosyada Karon Mühendislik'i temsilci olarak göstermiş. Adres de aynı.