Turizm Ajansı’nı kim denetleyecek

Çiğdem Toker: SETA, sitesinde kendini “bağımsız tarafsız düşünce yayın kuruluşu” diye tanıtıyordu.

Türkiye Varlık Fonu (TVF) üç yıl önce kuruldu.
AKP, TVF yasasına “Sayıştay denetimi yapılmaz” anlamında madde koydurdu.
Sonra da OHAL'in sunduğu KHK “imkanı” ile Ziraat, Halkbank ,THY, Borsa İstanbul, Telekom, Botaş gibi kamu sermayeli şirketler TVF'ye devredildi. CHP, -o zamanki- MHP ve HDP, Sayıştay denetimi dışına çıkarılmasına sert tepki gösterince: Kamu denetimi yapılıyormuş havası vermek için özel şirketlerin yapacağı bağımsız denetime ek olarak bir de Hazine kontrolörü ve başbakanlık müfettişine denetim maddesi koydu.
Şimdi TVF kağıt üzerinde denetleniyor. Başkanı Cumhurbaşkanı. Başkanvekili de damadı Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak olan TVF'nin giderlerini, nasıl harcama yapıldığını, iç operasyonlarını biliyor musunuz? Hayır. Yayınlanmıyor. TVF sözgelimi, BIST'de bir operasyon yapıyorsa bundan kamuoyunun haberi olmuyor.

★★★         

Benzer bir tabloyu şimdi Türkiye Turizm Tanıtım ve Geliştirme Ajansı Kanunu'nda izleyeceğiz.
Yarın TBMM'de görüşülecek. AKP büyük gelir imkanlarına sahip olacak bir Ajans kuruyor.
Kültür ve Turizm Bakanı başkanlığında 13 kişilik bir yönetim kurulu, icra kurulu ve danışma kurullarıyla Türkiye'nin turizm olanaklarını dünyaya tanıtacakmış.
Genel bütçe pay ayrılacak, turizmle ilgili şirketler turizm payı ödeyecek.

İGA, TAV  BİNDE 2.5

“Turizm payı” ajansın hayat damarı. Misal, TAV, İGA, IC gibi özel havalimanı işletmeleri gelirlerinin binde 2.5'unu turizm payı olarak ödeyecek.
Kâr etsin, etmesin turizm şirketleri cirolarının yüzde 1'ini ajans için turizm payı olarak yatıracak.
Payların yüzde 5'i genel bütçe geliri olarak ayrılacak. Kalan ajansın banka hesabına.

HALK BİLMEYECEK

Peki denetim?
Gerekçe şöyle diyor: “Ajansın faaliyetlerinin şeffaf ve hesap verebilir olmasını sağlamak için ajansın ve Ajansın iştirak ettiği şirketlerin yıllık mali tablolarının bağımsız denetiminin, icra kurulu tarafından, bağımsız denetim firmalarının en az üçünden teklif alınmak suretiyle yaptırılması ve böylece kriterleri objektif olarak belirlenen etkin bir dış denetim yapılması öngörülmektedir” deniliyor.
Kamu İhale Kanunu'na tabi olmadan bağımsız denetim firmaları davet edilecek, hizmet satın alacakmış.
Peki milyarlık gelirlerin denetim raporları yayımlanacak mı? Hayır tabii ki.
2001 krizinde bütçe dışı ve denetlenmeyen çok sayıda fon kapatılmıştı. Halkın vergilerini toplayan ve harcayan bir ajansın nasıl hesap vereceğinin yasaya daha açık yazılması şart.
Bir soru daha Kültür ve Turizm Bakanı'nın şirketi bu payı ödeyecek mi?

SETA ‘bağımsız'lığı

SETA, sitesinde kendini “bağımsız tarafsız düşünce yayın kuruluşu” diye tanıtıyordu.
Bağımsız ve tarafsız olduğu için gazeteciliğin temel karakterini oluşturan eleştirelliği suç gibi yansıtıyor. Bağımsız ve tarafsız olduğu için Türkiye'de yasal izinlerini almış biçimde faaliyet gösteren medya kuruluşlarına “uzantı” diyor. Bağımsızlık ve tarafsızlık, uluslararası medya kuruluşlarında çalışan meslektaşlarımızı “fişlemeyi” de gerekli kılıyor. Kara ironi bir yana. Gerçek “bağımsızlık ve tarafsızlık” mali kaynakların açıklanmasını gerekli kılar. Gazetecileri hedef gösteren SETA'dan mali kaynaklarını açıklamasını bekliyoruz.

Çanakkale Köprüsü sermayesi 2 milyar lirayı geçti

Çanakkale Köprüsü'nü Yap-İşlet-Devret yöntemiyle inşa eden Çanakkale Otoyol ve Köprüsü İnşaat Yatırım ve İşletme A.Ş. sık sermaye artırımını sürdürüyor.
27 Haziran tarihli Ticaret Sicil Gazetesi'ne göre şirket sermayesi 2 milyar 80 milyon TL'ye yükseltildi.  İkisi Koreli ikisi Türk dört şirketin ortak olduğu Çanakkale Otoyol ve Köprüsü şirketi ikibuçuk yıl önce 64 milyon TL sermayeyle kuruldu.
Devletin araç başına 15 Euro artı KDV üzerinden, günlük 45 bin araç trafik garantisi verdiği projeyi gerçekleştiren şirket; Limak, Yapı Merkezi, Daelim, SK şirketlerinin ortaklığından oluşuyor.
Ticaret sicilinde uygulama sözleşmesi gereği şirketin yatırım tutarının yüzde 20'si kadar özkaynak taahhüt edildiği belirtiliyor. Bu nedenle de ana sermayenin aksaklığa yol açmaması için gerektikçe arttırılması gerekiyor.
Çanakkale Köprüsü'nün yatırım bedeli ihalenin yapıldığı 2017'de 10 milyar 354 milyon 576 bin 202 TL olarak açıklanmıştı. Bu tutarın döviz kurundaki artışa göre güncellenmesi gerekiyor.