Yılmaz KÖİ projelerinin toplam yatırım tutarlarını (güncel hesapla) 70,4 milyar dolar olarak açıklıyor ama çok önemli bir unsuru özellikle söylemiyor.
Gizli sözleşmeler ile dövize dayalı garanti verilen onlarca büyük proje, seçim sonuçları ile birlikte rahat bir nefes aldı. Cumhurbaşkanı Erdoğan ile partisi AKP'nin, iki seçimde birden galip çıkması, CHP Genel Başkanı Kılıçdaroğlu'nun bu sözleşmeler için kampanya döneminde sıkça tekrarladığı vaatleri geçersiz kıldı. Hatırlayalım: Kılıçdaroğlu, Hazine'ye büyük yükü saklanan ve birden fazla nesili borçlandıran söz konusu Kamu Özel İşbirliği (KÖİ) projelerinin dayandığı sözleşmelerin, yeniden gözden geçirileceğini taahhüt etmişti. Bu taahhüdün şirketleri rahatsız ettiği de özelikle seçimden önceki haftalarda çok tartışma konusu olmuştu.
Proje finansmanı alanında, uzman hukuk bürolarından birinde çalışan bir tanıdığım var. Geçenlerde yolda karşılaştık. Seçim öncesinde bu projelerle ilgili yaşanan büyük tedirginliğin, yerini büyük bir rahatlamaya bıraktığını söyledi. Haklarıdır elbet. Onlar rahatlamasın da iktidar medyasının, her artış döneminde "müjde dilencisi" gibi görmek istediği memur ve emekli mi rahatlasın?
Onlar, (yani büyük müteahhitlik şirketleri ile yerel/küresel finans kuruluşları) ABD/AB enflasyonlarına göre güncellenen garantilerini Hazine'den, ilgili bakanlıklardan tıkır tıkır tahsil etmeyi sürdürüyor. Ücretli ve emeklinin her dakika eriyen TL'yle aylık almasıyla mı ilgilenecekler?
Neticede, KÖİ projelerini yapanların keyiflerinin yerinde olması anlaşılır bir durum. Zaten bu projelere, ekonomi bürokrasisindeki yıllarından bu yana vakıf olan Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz da hararetle savundu KÖİ projelerini. Başka türlüsü zaten beklenmezdi ama hiç değilse bir açıklama yaparken önemli bir hakikati perdelenmemesini istiyor insan.
Perdeleme diye nitelediğim bu açıklama, ek bütçe kanun teklifi, TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu'nda görüşülürken yapıldı. Her kanun teklifi gibi ek bütçe de (11 Temmuz Salı) muhalefetin doğal olarak eleştirileriyle karşılaştı. Bir eleştiri de KÖİ projeleriyle ilgiliydi.
Cumhurbaşkanı Yılmaz, akşam oturumun sonuna doğru eleştirileri yanıtlarken, KÖİ projeleri için "Keşke daha çok yapsaymışız" dedi. Ve şöyle sürdürdü:
"KÖİ veya kamu yatırımlarıyla ilgili bazı eleştiriler yapılıyor. Değerli arkadaşlar, şunu çok açık net ifade edeyim: Keşke daha çok yatırım yapsaymışız. Bugün geldiğimiz noktada inşaat maliyetlerindeki artış, dünyadaki bu yaşanan sıkıntılardan sonra, geçmişte yaptığımız o yatırımları şimdi yapalım desek çok daha büyük maliyetlerle karşı karşıya kalacağız gerçekten. Dolayısıyla iyi ki çok yatırım yapmışız. Keşke fazlasını yapsaydık. Sadece bir rakam söyleyeyim size:
2003-2022 döneminde bütçe kaynaklarıyla ve KÖİ'yle yatırımlar yaptık. KÖİ ile 70,4 milyar dolarlık yatırım yapmışız. Diğer taraftan toplam olarak 570 milyar dolarlık kamu yatırımı yapmışız. 2003-2022 döneminde.
Buradan, KÖİ yatırımlarının kamu toplam kamu yatırımlarındaki payının yüzde 14 civarında olduğunu söyleyebilirim. Bunu yapmasaydık bütçe imkanlarıyla bu yatırımları yapamayacaktık ve bugün çok daha büyük yatırım maliyetleriyle karşı karşıya kalacaktık. Bunu da ifade etmek isterim."
Yılmaz KÖİ projelerinin toplam yatırım tutarlarını (güncel hesapla) 70,4 milyar dolar olarak açıklıyor ama çok önemli bir unsuru özellikle söylemiyor. Bu projelerin tamamı uzun süreli imtiyaz sözleşmelerine dayanıyor. Hazine'nin, Sağlık Bakanlığı'nın, Ulaştırma Bakanlığı'nın, Karayolları'nın, DHMİ'nin taahhütleri garantileri var. Bu da bütçeden her sene milyarlarca lira ödenmesi demek. 70,4 milyar dolarlık KÖİ yatırımınız var ama bunun iki katını da aşan yükümlülüğünüz var. 150 milyar doların üzerinde. Şehir hastanelerine, havalimanlarına, tünellere, otoyollara… Bundan neden hiç bahsetmiyorsunuz?
ÜYE YORUMLARI
Yorum YapFacebook Yorumları
