Bangkok’ta şarkılı danslı protesto

Muhalif Demokrat Partililerin ‘işgal ettiği’ Sukhumvit, Silom ve Ratchaprasong, istanbul’un Maslak, kadıköy ve Taksim gibi birbirinden uzak ve farklı alışveriş ve iş merkezleri. Ancak bu yol kavşakları ve alanlar, işgalden ziyade halkın toplandığı gösteri yerleri havasında.

Silom’daki gece pazarının hemen ilerisinde kapatılan alana giriyoruz. Ne polis var ne de asker. Her yaştan bangkoklu birarada, muhalif Demokrat Parti lideri Suthep Thausuban’ı büyülenmiş gibi dinliyor. Kır saçlı liderin barkovizyondan yayınlanan ve saatler süren konuşması, yer yer alkış ve sloganlarla destekleniyor.
muhaliflerin lacivert-kırmızı-beyaz bayrakları her yerde dalgalanıyor, etraf sayısız protesto tişört ve hediyelik eşya sıyla dolu. Kiminde ‘bangkok shutdown- bangkok işgali’ yazılı, kiminde ‘asla vazgeçmeyeceğiz!’.
Bir başka köşede değişik bir protestoya rastlıyorum: başbakan Yingluck Shinawatra, sürgündeki abisi işadamı ve eski başbakan thaksin ile bazı hükümet görevlilerinin resimleri tenekelere yapıştırılmış. Halk tenis toplarıyla hedef alıyor. Her isabetli atıştan sonra alkış, kıyamet kopuyor. Tayların eğlence ve protesto anlayışı değişik!

Metronun geçtiği üst geçide asılan pankartta petrol şirketi PTT, “özelleştirme-rüşvetleme’ türünden sloganlarla hedefte. Bangkoklu Sugar ve Joss çifti, neden hükümeti protesto ettikleri sorusuna ‘çünkü yolsuzluklar bitsin istiyoruz’ cevabını veriyor. Ancak tayland’daki siyasi ortamı ve seçimlerin nasıl sonuçlanacağını anlamak öyle kolay değil...
Muhalif suthep’in basın çadırında çalışan genç Victor büyük bir ciddiyetle anlatıyor: ‘Bangkok’ta seçimi boykot eden, boş oy atan veya bir vekil seçmeyen yüzde 27’lik bir kesim var. Yüksek seçim kurulu, oyların tamamı sayılmadan seçimin geçerli olamayacağını açıkladı ve istifa etti. Kaldı ki tarihteki en düşük katılımlı seçim oldu bu.”
Victor, Bangkok’taki hareketi ‘occupy wall street’e benzetip ekliyor: “buradayız ve seçimler iptal edilene kadar gitmeyeceğiz.”
Seçim boykotu nedeniyle henüz sonuçlar açıklanmadı. Bu durum aylarca sürebilir, ya da Anayasa mahkemesi kararıyla seçimler iptal edilebilir. Her halikarda, Güneydoğu Asya’nın ikinci büyük ekonomisinde karışıklık ve belirsizlik devam edecek gibi duruyor.

Protestocular, üzrine hükümet üyelerinin resimlerinin olduğu tenekelere atış talimi yapıyor.

Türkiye’ye benziyor mu?

-Bazı yönleriyle, evet. Genel anlamda dünyanın her yerinde patlak veren ‘neo kapitalizm’ karşıtı hareketlerle kıyaslanabilir.

-Bangkok işgali, Gezi’ye benzemiyor çünkü doğrudan muhalefet partisince düzenleniyor. Protestonun çıkışı avm, çevre talanı, temel hak ve özgürlükler değil. Ayrıca üzde 95’i budist Tayland’da din ve yaşam tarzı artışma konusu dahi değil.

-Bangkok olayları, üç ay önce hükümeti protesto hareketi olarak başladı. İş çevreleri, üst ve orta sınıf, demokrat parti ve iktidar siyasetinin mağduru çiftçilerin desteklediği hareket, bazı bakanlıkların çalışmasını bile engelledi.

-Tıpkı türkiye’deki gibi tayland’da iktidara oy verenler daha ziyade kırsal kesim. Yolsuzluk ve rüşvet davalarıyla başı belada olan sinawatra hükümeti, usülsüz özelleştirmelerle kamuyu milyar dolarlık zarara uğratmakla suçlanıyor ve yargılanıyor.

-Muhalifler, özel bir konseyin seçilip kanunları yeniden yazmasını, aksi takdirde yolsuzluğun önüne geçilemeyeceğini savunuyor. Mevcut hükümet ise sandığı gösterip demokrasiye aykırı olduğunu savunuyor.

-Monarşiyle yönetilen ve krala saygının tartışılmaz olduğu Tayland, askeri darbeler ülkesi. En son 2006’da Thaksin’i askerler, muhaliflerin ve monarşi üyelerinin desteğiyle görevden alındı. Dubai’de yaşayan Thaksin, kızkardeşi Yingluck Sinawatra aracılığıyla halen ülkeyi yönetiyor.

Sugar ve Joss çifti, her akşam gösterilere katılıyor.

Şiddet ve sopalı saldırı

Kasımdan bu yana çıkan bangkok’daki olaylarda 10 kişi löldü, 577 kişi yaralandı. Çoğunlukla hükümet yanlıları (kırmızı gömlekliler) ve muhaliflerin arasında çatışma oldu. Ancak polis de şiddete katıştı, yr yr mermi kullandı,

-Hükümeyi destekleyen gazetelerden ‘the nation’ 8 ila 10 milyon kişinin oy verememesini “muhalifler engelledi” olarak açıklıyor.

-Pazar günkü seçim öncesinde bangkok’un kuzeyindeki laksi bölgesinde kırmızı gömleklilerin sopalarla saldırması sonucu iki grup çatıştı, 6 kişi yaralandı. Güvenlik güçleri havaya M-16’larla ateş açtı.

-Ancak bu olayların haricinde bangkok, gezi dönemi ve sonrasındakigösterilerdeki polis şiddetine benzer bir sahne yaşamıyor, milyonlarca turist gelmeye devam ediyor.

Silom’daki gösterilerde minik protestocular da var.