Putinleşmek ne demekmiş, anladım

Tarih: 24.04.2013

Mehveş Evin, 'Türkiye demokrasisi, zaman zaman Rusya’yla karşılaştırılır. Hatta Putin-Erdoğan benzetmeleri yapılır'.

Türkiye demokrasisi, zaman zaman Rusya’yla karşılaştırılır. Hatta Putin-Erdoğan benzetmeleri yapılır...

Putin Rusya’sının ekonomik olarak “geliştiği” ileri sürülse de insan hakları açısından yerlerde süründüğü bir gerçek.
Birkaç gündür Rusya’dayım. “Polis devleti” olmanın, “Putinleşme”nin ne manaya geldiğini daha iyi kavradım...

Misal: Rusya’da “toplanma ve gösteri yürüyüşü hakkı” tıpkı bizdeki gibi anayasal bir hak. Ama bu hak, çıkarılan yeni yasalarla çıkmaza girmiş vaziyette.

Şöyle ki, Rusya’da iki kişi bile bir araya gelip eylem, gösteri veya yürüyüş yapmaya kalkarsa yerel yetkililerden izin almak zorunda.

Tahmin edersiniz ki izin başvuruları çeşitli güvenlik bahaneleriyle zaten geri çevriliyor.

Yani Rusya’da ancak bir kişi özgürce eylem yapma hakkına sahip!

Eylemin cezası 9 bin dolar

Rus vatandaşlarına göre amaç, her türlü muhalefeti susturmak. Zira birden fazla kişinin “izinsiz” gösteri düzenlemesinin cezası, 32 bin dolardan başlıyor. Eyleme katılmanın cezası ise en az 9 bin dolar!

Bu rakamlar kulağınıza fazla gelmeyebilir. Ancak orta sınıfın belinin kırıldığı (üç işi birden yapan bir doktor 650 dolar maaş alıyor) bir ülkede iflas etmekle eşdeğer...

Bir aktivist, para cezaları bu kadar ağırken hiçbir örgütün artık gösteri düzenleyemediğini anlattı.

İnsan hakları meselesi, Rusya’da ezelden beri sorunlu. Ancak asıl darbe, bundan bir yıl önceki başkanlık seçimleri öncesinde vuruldu:

Muhaliflerin gösterilerine fena halde kızan Putin, meseleyi kişisel hale getirdi. Duma’da oylanan yeni bir kanun değişikliğiyle “izinsiz” gösterilere astronomik para cezaları böyle getirildi.

Sonuç: Putin’in başkanlığına muhalefet eden gösteriler fıs diye söndü!

Yasa çıkmadan önce Moskova’daki gösterileri organize edenlerse hala hapiste.

Avrupa’ya yakışan yasaymış!

Yasayı savunanlar, Rus kanunlarının bu hamleyle “Avrupa standartları”na yaklaştığını iddia ediyor! Putin’in sözcüsü Dmitri Peskov, dalga geçer gibi Financial Times’a “Rus hükümetinin Batı’daki standartları yakalamak için çabaladığını” anlatan bir yazı bile yazmış... (Bir yerden tanıdık geldi ama nereden acaba!?)

Üstelik yasa, polisin ve hakimin insafına kalacak bir dille kaleme alınmış... Eski bir bakan olan Alexei Kudrin’in deyimiyle “düğünde çıkan kavga”da bile uygulanabilir. Hatta bir tiyatronun önünde bilet kuyruğunda duranlar bile gözaltına alınabilir!

Bunlar uç örnekler, ancak Rusya’da sokakta en barışçıl, en masum çevre protestosunun bile yapılamadığına bizzat şahit oldum.

Bizde “toplantı ve gösteri kanunlarına muhalefet” gerekçeleriyle tutuklama yapılan örneklere bakıp düşünüyorum da...
Rusya’nın mı, bizim mi demokrasimiz daha “ileri”?

Ya bu yazdıklarım, birilerine “ilham” verirse? Ne de olsa beterin beteri var...

GÜZEL YURDUMUZDA TOPLANMA VE GÖSTERİ HAKKI

* Anayasamıza göre, “Herkes, önceden izin almadan, silahsız ve saldırısız toplantı ve gösteri yürüyüşü düzenleme hakkına sahiptir”. Tabii bu hakkın sık sık “kısıtlandığı” hatta hapisle sonuçlandığı durumlar da var.

* Küçük bir örnek: Cumhurbaşkanı Abdullah Gül’ü Kocaeli Üniversitesi ziyaretinde protesto etmek isteyen ve çıkan olaylarda gözaltına alınan 46 öğrenci hakkında, 5’er ay hapis cezası verildi. (Şubat 2013)

* Türkiye’de bunun gibi pek çok gösteri, eylem veya protestoya katılanların çeşitli gerekçelerle gözaltına alınıp hapse atıldığını görüyoruz.

Hatta bu nedenle Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nden ceza da aldık.

* AİHM, bir öğrencinin öldürülmesini ve Irak’a asker gönderilmesini protesto eden 6 Türk vatandaşının “toplanma ve gösteri hakkını ihlal ettiği” gerekçesiyle Türkiye’nin 65 bin euro tazminat ödemesine karar verdi.

Mehveş Evin - Milliyet