Soma’da bir yıl geçti, değişen ne?

Mehveş Evin; Bir yıl önce bugün, Soma’da 301 madencinin ölümü, 162 madencinin yaralanmasıyla sonuçlanan tarihin en büyük maden faciası yaşandı.

Bir yıl önce bugün, Soma’da 301 madencinin ölümü, 162 madencinin yaralanmasıyla sonuçlanan tarihin en büyük maden faciası yaşandı.
Acı herkesi kenetlerken, daha önce hiç sorgulanmayanlar gündeme geldi.
İş güvenliğinden devletin sorumluluğuna, köle gibi çalışma koşullarından naylon sendikalara, madencilik sektöründeki rezaletler ortaya çıkarıldı, tartışıldı.
Şırnak’ta, Ermenek’te gördük: Soma ne ilkti, ne de son.
Sistemin ne kadar çürük, ne kadar acımasız olduğunu keşfettikçe öfkelendik...
Ancak pek bir şey değişmedi.
Soma faciasının yılmayan takipçisi, CHP Manisa milletvekili Özgür Özel, iki ay önce feryat ediyordu:
Meclis’te dört partiden, 17 milletvekilinin hazırladığı Soma raporunda yer alan tek bir öneri dahi dikkate alınmadı.
Daha ilk duruşma görülmeden, Soma AŞ’nin Amasya’da yeni bir termik santral kurmak için devletten ön lisans aldığı ortaya çıktı.
Kamunun kâr hırsı
Soma davasında kabul edilen iddianamede yer alan bilirkişi raporunda, kusurlar 20 başlıkta belirlendi.
Buna göre sadece şirket yöneticileri değil, iş güvenliği uzmanlarıyla devlete bağlı Kömür İşletmeleri (TKİ) ve Ege Linyit (ELİ) de kusurlu.
Ancak sorumlu kamu görevlileri, 15 Haziran’a ertelenen Soma davasında yargılanmayacak. Onlar için Soma Başsavcılığı, ayrı bir soruşturma yürütecek...
Oysa “Kazanın asıl sebebi, özel şirketin kâr hırsından çok, TKİ vasıtasıyla kamunun kâr ve üretim artışı hırsı”.
Bu çarpıcı tespit, sahada aylarca çalışan Boğaziçi Üniversitesi Soma Araştırma Grubu’na ait. Medya, dikkatini ve suçlamaları işletme hakkı olan Soma AŞ’de yoğunlaştırırken devletin sorumluluğunu gündeme getirebilen az. Soma/Eynez yeraltı ocağı, bir kamu kuruluşu olan Türkiye Kömür İşletmeleri’ne (TKİ) ait. Boğaziçi raporunda madendeki üretim, sözleşmede belirlenen 1.5 milyon tonluk asgari miktarın 2.5 katına ulaştığına dikkat çekiliyor...
Travma eğitimine MEB’den ret
Devlet faciada sorumluluk almaktan kaçarken, Soma’da yaşanan travmayı “manevi destek” ve yardım işleriyle geçiştiriyor.
Boğaziçi Soma Dayanışması’nın, travma yaşayan çocuklara psikolojik destek vermek için bölgedeki öğretmenlere post-travma eğitimi verme teklifini Milli Eğitim Bakanlığı reddetti.
Bugün Soma’da devlet, “Maden Şehitlerimizi Anma Programı” düzenliyor. “Kuran’ı Kerim Tilaveti, Tasavvuf, Semazen gösterisi, Mevlid-i Şerif’ten oluşan anma programının afişinde 10 hafızın adı yer alıyor.
Maneviyat elbette önemli. Ancak Soma’da yakınlarını kaybeden ailelerin asıl isteği, adalet. Sorumluların hakça yargılanması, faciaya yol açan ihmallerin ve geride kalanlar için kötü şartların ortadan kaldırılması.

MADENCİLİK MÜDÜRLÜĞÜ İSTATİSTİK TUTMUYORMUŞ!

- Devlet, “maden “kaza”larıyla ilgili istatistikleri saklamakta ısrarlı... 2015 Veri Gazeteciliği Ödülü’ne aday “Türkiye’de Madenciliğin Açık Veritabanı Projesi”ni hazırlayan Dağmedya, 14 Ağustos’ta ilgili dokuz kurumdan bilgi edinme talebinde bulundu.
- 12 Aralık 2014’te Madencilik İşleri Genel Müdürlüğü’nden yanıt geldi: Maden kazalarına ilişkin istatistik ve bilgi tutmuyorlardı! Bu bilgiler Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’ndan talep edilebilirdi.
- Bakanlıktan ses var mı derseniz, tabii ki yok. İlgili diğer sekiz kurumdan hâlâ cevap bekleniyor.

MADENCİLERE KÖK SÖKTÜRÜLÜYOR

Hükümet ve maden patronlarının denetimindeki Türk İş ve Maden İş, işçilerin haklarını savunmama ve işverene boyun eğmeye zorlayan tutumlarıyla nam saldı.
- İşçilerin ölümlü kazaların ardından madene inmeyi reddetmesi üzerine Maden İş yöneticileri “Madene iniyoruz, tamam mı lan!” diyerek işçileri hak aramaktan vazgeçirmişti. (sendika.org)
Soma faciasının ardından kasım ayında 2831 madenci işten çıkarıldı. (BBC Türkçe)
- Boğaziçi Soma raporunun editörlüğünü yapan Doç. Dr. Nuri Ersoy, çıkarılan torba kanunla madencilerin çalışma saatlerinin azaltıldığını, ancak kâr oranlarını korumak isteyen maden işletmelerinin servisleri kaldırdığını açıkladı. (t24)

Mehveş Evin - Milliyet