‘Büyüme’ sevdalısı erkekler iklim aktivisti kızlara karşı

Melis Alphan: 16 yaşındaki iklim aktivisti Greta Thunberg’e yönelik, aşırı sağ cepheden yetişkin erkeklerin saldırıları artsa da, Greta’nın etkisi okyanusları aşıyor.

15 yaşındaki Greta Thunberg, geçtiğimiz yıl “Siyasetçilerin iklim değişikliğine odaklanmasını ve bu sorunu gerçek bir kriz olarak ele almasını istiyorum” diyerek, Stockholm parlamentosu önünde iklim için ilk okul grevini başlattı. O günden sonra her cuma okulu asarak, hükümetin iklim krizine yönelik yetersiz eylem planlarına karşı parlamento önünde oturma eylemi yaptı. Kısa sürede, dünyanın her yerinden çocuklar Greta’nın çağrısına yanıt verip bulundukları yerde iklim için okul grevini başlattılar.

İklim krizine karşı esaslı bir eyleme geçmeyen liderlere “Ev ödevimiz sizin pisliğinizi temizlemek” diyen Greta, Nobel Barış Ödülü’ne de aday gösterildi.

Pek çok zirveye katılmak için okuldan bir yıl izin alan Greta, 23 Eylül’de Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri’nin İklim Zirvesi’ne (UNSG) giderken, iklim krizine katkısından ötürü uçakla seyahat etmeyi reddetti. 15 Ağustos’ta İngiltere’nin Plymouth Limanı’ndan yola çıktı. 18 metrelik yarış yelken teknesi Malizia II ile Atlantik’in iki yakasını geçerek, 5 gün önce New York’a vardı.

Bir çocukla bile alay eden aşırı sağcı erkekler

Seyahat boyunca, internetin ve sosyal medyanın barındırdığı zorbalıktan Greta da payına düşeni aldı. Greta okyanusun coşkun dalgalarında ilerlerken, akıl sağlığına veya yaşına yönelik saldırılar da sertleşti. Aşırı sağcı erkeklerin tepkileri başı çekiyordu. Avustralyalı iklim inkârcısı Andrew Bolt, Herald Sun adlı gazete için kaleme aldığı yazıda, Asperger sendromuna atıfta bulunduğu Greta’nın ‘çok sorunlu’ olduğunu belirterek, “Siyasetçilerin, iş insanlarının, Papa’nın ve gazetecilerin bu kadar çok ruhsal bozukluğu olan bir kız çocuğuna ruhani lider muamelesi yaptığına inanamıyorum” dedi.

Greta, Bolt’a şöyle yanıt verdi: “Bilimin yolunda ilerleyen biz çocuklara yönelik bu nefret kampanyalarının sürmesine izin verilmesini ‘çok sorunlu’ buluyorum. Yetişkinler nerede?”

İngiltere’de aşırı sağcı aktivist David Vance ise ‘kıyamet günü tarikat lideri’ ilan ettiği Greta’nın karbondioksiti gözle göremeyeceğini söyleyerek “Tekneyle New York’a gideceğine, belki de gözlükçüye gitmeliydi” dedi. Vance, Greta’nın ABD seyahatinde Trump’la görüşmenin zaman kaybı olacağını söylediği videoyu ise “Ukala bir çocuğun huysuzluğu” sözleriyle paylaştı.

Koca koca adamların 16 yaşındaki bir kız çocuğuna yönelik bu ve benzeri saldırıları bir yana, en kalleşçe öne atılan Brexit’in finansörlerinden Aaron Banks oldu. Greta’nın tekneyle yola çıktığı anı gösteren bir tweet’i “Ağustos ayında garip tekne kazaları olur” sözleriyle paylaşan Banks’e tepkiler gelmekte gecikmedi. Banks küçük bir çocuğa ‘bela okuduğu’ için özür dilemediği gibi, “Bu bir şakaydı. Siz solcuların hiç espri anlayışı yok” dedi. 

Greta’nın etkisi okyanusları aşıyor

Geçtiğimiz günlerde The New Republic’te, iklim inkârcıları ile anti-feminist aşırı sağ arasındaki ilişkiye dair araştırmalardan söz eden bir yazı yayımlandı. Bu yazıda sözü geçen 2014 tarihli bir araştırmaya göre, “iklim inkârcıları için doğa değil, onların biçimlendirdiği erkekliğin hakimiyetindeki modern sanayi toplumu tehdit altında.”

Bu, dünyayı doğa ve insan için ikiye bölen bir bakış açısı. Tüm doğal kaynakları sömürmeye ve hayvanları keyfince hizmetinde kullanmaya kendinde hak gören bu zihniyetin aklında ve dilinde tek bir sözcük var: “Büyüme.”

ABD’de yapılan bazı araştırmalar, iklim biliminin ve aktivizminin kadınlarla özdeşleştirildiğini, kadınların iklim krizine daha duyarlı görüldüğünü ortaya koyuyor. İklim krizine karşı mücadeleyi sahiplenerek hareketin sembolü haline gelen Greta da şüphesiz bu algıyı besliyor.

Bir kız çocuğunun azim ve kararlılıkla yürüdüğü bu yolda, çocuğa saldırmaktan bile utanmayan gerçeklikle bağı kopmuş bir grup erkeğin ne dediği de çok önemli değil. Zira bugün Greta’nın aşırı sağcılar tarafından en fazla hedef alındığı Almanya’da bile her üç kişiden biri Greta sayesinde iklim krizine bakışlarının değiştiğini söylüyor.