Göcek Tüneli’ne para vermeye devam

Murat Ağırel; Eski AKP Milletvekili Ali Boğa, ikinci tünel inşaatının başlangıcında “Tünel bedava olacak” demişti.

Göcek Tüneli’ni çoğu kişi bilir. Çünkü uzun yıllardır haberlere konu oldu. Deli Dumrul hikâyesini andırıyor.

Fethiye Belediye Başkanı Alim Karaca, ambulansların bile ücret ödeyerek tünelden geçmek zorunda kaldığı devletin yaptığı tünel ile ilgili “Bu kabul edilemez bir durumdur. Dünyanın hiçbir yerinde böyle bir uygulama yok” diyerek konuyu gündeme getirdi.

Daha önce bu konuda tüneli işleten kişiler ile röportaj yapmış ve yazmıştım. Bunun üzerine Ulaştırma Bakanlığı yetkililerini aradım ve güncel durum ile ilgili bilgi aldım.

Yeni bilgileri aktarmadan önce bu tünelin hikâyesini anlatayım.

Mazisi 41 yıl gibi uzun yıllara dayanıyor.

Tünel fikri, ilk kez 1965’te dönemin Bayındırlık ve İskân Bakanı Haldun Menteşeoğlu tarafından ortaya atıldı. Tünel için 1996 yılında ihaleye çıkıldı, iptal edildi, sonra 2002 yılında Göcek 1 Tüneli, yap-işlet- devret modeli ile ihale edildi.

2 Mayıs 2002’de yapılan ihale kapsamında, işletme süresi olarak 2 yıl yapım+26 yıl işletme süresi öngörülmüş ve toplamda 28 yıl belirlenmiş. Yani ilk sözleşmeye göre tünelin işletme süresi 20 Ocak 2032 tarihinde sona erecekti.

12 metre genişliğinde ve 7.40 metre yüksekliğinde 950 metre uzunluğundaki proje, Tinsa İnşaat ve Sanayi Limited Şirketi tarafından yap-işlet-devret modeliyle 13 milyon dolar harcanarak yapıldı. Tünelin işletmesi de Göcek Tüneli İnşaat ve Taahhüt Anonim Şirketi’ne verildi. Göcek 1 Tüneli, 2006 yılında hizmete açıldı.

2013 yılında Göcek 1 tünelinin hemen yanına Karayolları Genel Müdürlüğü tarafından 62 milyon TL masraf ile Göcek 2 Tüneli yapılmaya başlandı. 2018 yılında da hizmete açıldı.

Yani milletin vergileri ile yapıldı.

Tünel 1 gibi Tünel 2 de aynı işleticiye devredildi, vatandaşın parası ile yapılan tünelden geçişten de para alınmaya başlandı.

Şaka gibi değil mi?

Ulaştırma Bakanlığı yetkilileri gönderdikleri açıklamada 31 Aralık 2025 tarihine vurgu yaptı.

Açıklamada şu ifadeler kullanıldı:

“Göcek 2 Tüneli’nin hizmete alınmasıyla birlikte, Göcek 1 Tüneli’nin işletme süresinden 6 yıl 20 gün düşülerek 31 Aralık 2025’te devredilmesi planlanmıştır. Bu düzenleme, Yüksek Planlama Kurulu (YPK) kararı sonrası Göcek Tüneli İnşaat ve Taahhüt AŞ ile yapılan sözleşmeye eklenmiştir.

Görevli şirket, yürürlükteki sözleşmeye itiraz ederek İstanbul Tahkim Merkezi’ne başvurmuştur. 7 Temmuz 2021’de tahkim kararıyla işletme süresinden düşülen 6 yıl 20 günlük kesinti iptal edilmiş ve yeni kesinti süresi 20 ay olarak belirlenmiştir. Karayolları Genel Müdürlüğü (KGM) bu karara itiraz etmiş ancak Ankara Bölge Adliye Mahkemesi davayı reddetmiştir. Yargıtay ise tahkim kararını onaylamış ve karar 19 Temmuz 2022’de kesinleşmiştir.

Bu kapsamda ilk sözleşmeye göre 20 Ocak 2032 olan tarih, 20 Mayıs 2030 olarak belirlenmiştir. Göcek Tüneli’ni işleten şirketin sözleşme süresi uzatılmamış, tam aksine tahkim süreci neticesinde 2030 olarak belirlenmiştir. Tünelin işletme süresiyle ilgili verilen her karar, hukuki çerçevede alınmıştır. Bu süreçte, bağımsız yargı organları ve tahkim mercileri tarafından verilen kararlar doğrultusunda hareket edilmiştir.”

Tünel siyasetçilerin her zaman vaatleri arasındaydı.

Soluğu ‘tahkim’de aldı

Eski AKP Milletvekili Ali Boğa, ikinci tünel inşaatının başlangıcında “Tünel bedava olacak” demişti. Zamanın başbakanı Ahmet Davutoğlu da 2015’teki Muğla mitinginde, “Dalaman ile Fethiye’yi birleştiren, Muğla’yla Antalya arasında bağ kuran Göcek 2 Tüneli, Muğlalılara ücretsiz olacak inşallah” demişti.

Ama olmadı.

Göcek Tüneli İnşaat ve Taahhüt AŞ’nin eski yönetim kurulu başkanı Necmettin Aydın ile 2021 yılında görüşmüş ve tünel ile ilgili sorular sormuştum.

Aktarayım: Devlet imkânları ile yapılan tünelin işletmesi neden size verildi?

Sonuçta orayı devlet yaptı ama elimizdeki ilk sözleşme gereği gidiş-geliş hakkı bizimdi. Devlet tüneli yaptı al işlet dedi. Tünel işletme süremizi de 6 yıl 20 gün düşürdü. Bu tünel sayesinde her yıl 8 milyon dolar tasarruf ediliyor.

Bu hesaplamayı nasıl, neye göre yaptınız?

Günlük ortalama 8 bin araç geçiyor tünellerden bu hesaba göre.

Tepkiler hakkında ne düşünüyorsunuz? Tünel açılırken 49 yıllık hayal gerçek oldu dendi. Devlet 900 metrelik tüneli kendisi niye yapmaz?

Biz tünelin devralınması için teklif sunduk. “Ortada bir yerde anlaşırız” dedik. Sayın Binali Yıldırım, “Böyle bir durumda yap-işlet-devret projelerine zarar verir uluslararası camiada prestij kaybı yaşarız” dedi. Muhalefetten hiç kimse aramadı. Hakkını yemeyeyim bir vekil aradı “Bizim araçlarımız neden ücretsiz değil” dedi sadece. AKP Muğla il başkanı geldi. Sonuçsuz kaldı.

Yani siz kendi yaptığınız tünelin alınmasını teklif ettiniz. Binali Bey kabul etmedi öyle mi?

- Evet. 

Peki, şimdi böyle bir teklif gelirse?

Biz devletin emrine amadeyiz.

Ne kadar daha işletme süreniz var?

6 yıl civarı kaldı.

Tünel işleticisi o gün verdiği röportajda “Biz devletin emrine amadeyiz” işletme süresinin bitimi ile ilgili de “6 yıl civarı” kaldı diye cevap vermişti. Ancak Ulaştırma Bakanlığı’nın cevabından öğreniyoruz ki soluğu tahkim mahkemesinde almış ve süreyi uzattırmış.

Özetle kendi cebimizden yaptırdığımız tünele para vermeye devam edeceğiz.

AKP’nin yıllardır “yap-işlet-devret” adı altında propaganda yaptığı projelerden sadece biri bu.

Bunların içerisinde köprüler, şehir hastaneleri, birçok yapı projeleri vs. var ve milletin milyarlarca lirası yıllardır özel şahısların cebine bu projelerle sokuluyor.

Sakın bana “Devlet yapsa daha maliyetli olur” demeyin.

Kimin neyin daha maliyetli olduğunu görüyoruz.