Yılın insanı, Hasan Âli Yücel

Orhan Bursalı; Öğretmenler Günü dolayısıyla Bursa Osmangazi Belediyesi iyi bir girişimde bulundu ve yılın aydını olarak Hasan Âli Yücel’i ilan etti, bir de “Cumhuriyet, Eğitim, Kültür ve Sanatta Hasan Âli Yücel’den Günümüze İletiler” başlıklı bir günlük sempozyum düzenledi.

Bugünkü yazımı dün yazmalıydım. Ama yazmadım. 24 Kasım Öğretmenler Günü tabii başta öğretmenlerimize, tüm ülkeye kutlu olsun. Anımsadığım kadar Kenan Evren’in saptadığı bir tarih bu, Evren Atatürk’ün başöğretmen ilan edildiği 24 Kasım, aynı zamanda “Öğretmenler Günü olarak kutlanacak” dedi.

Bence bugün, Atatürk ile ilişkilendirilecekse çok daha iyi bir tarih saptanabilir. Mesela öğretmenlerle yaptığı ilk toplantı tarihi gibi. Eğitimcilerimiz üzerinde düşünsün diye öneriyorum. Atatürk kılığında ama devrimlere ihanet edene mi kalmış Öğretmenler Günü için tarih saptamak.

YILIN AYDINI HASAN ÂLİ YÜCEL

Öğretmenler Günü dolayısıyla Bursa Osmangazi Belediyesi (Başkan Erkan Aydın) iyi bir girişimde bulundu ve yılın aydını olarak Hasan Âli Yücel’i ilan etti, bir de “Cumhuriyet, Eğitim, Kültür ve Sanatta Hasan Âli Yücel’den Günümüze İletiler” başlıklı bir günlük sempozyum düzenledi.

Hasan Âli Yücel’in çok çeşitli açılardan anlatıldığı dolu dolu, gayet içerikli, etkileyici öğretici bir gündü. Bakın kimler hangi başlıklarla konuştu.

KONULAR VE İSİMLER

Yakup Kepenek, “Düşünce ve eylem öncüsü olarak Hasan Âli Yücel”, açılış konuşmacısıydı.

“Yücel’in düşünce ve kültür anlayışından günümüze iletiler” panelinde konuşmacılar: (Dedem Güzel Yücel Gier Hasan Âli Yücel ve edebiyat); Ali Eronat (Yücel ve Türkiye’nin kültürel dönüşümü); Haluk Erdem (Yücel’in düşünce dünyasına bir bakış); Betül Batır (Kültür aktarımında dil ve Yücel).

İkinci panel: Yücel’in eğitime bakışından günümüze iletiler. Konuşmacılar ve konuları: Ahmet Yıldız (Cumhuriyet öğretmeni üzerine düşünceler); Songül Sallan Gül (Köy Enstitülerinden MESEM’le mesleki eğitimin dönüşümü); Figen Kıvılcım Çorakbaş (Yücel ve Köy Enstitüleri yerleşkeleri).

Üçüncü panel: Yücel’in edebiyat ve sanata bakışından günümüze esintiler: Oğuz Makal (Yücel çevirileri ve Cumhuriyet Aydınlanmasına etkileri) Kelime Erdal (Yücel’in çocuk şiirlerinde değerler); Nesrin Karaca (Yücel’in sanat ve edebiyat dünyasından yansıyan edebi aydınlık); Ayfer Kocabaş (Yücel’in sanat kurumları ve müzik eğitimimize katkıları).

Dördüncü ve son panel: Yücel’den günümüze eğitim ve kültür dünyasına dair tartışmalar. Orhan Bursalı (Yücel ve Aydınlanmayı anaokul ve ilkokulda yeniden düşünmek); Mustafa Gazalcı (Yücel ve TBMM’de Köy Enstitüleri yasaları); Rıfat Okçabol (Yücel’den günümüze yükseköğretim); Kemal Kocabaş (Yücel’den günümüz eğitim ve kültür sorunlarına yönelik iletiler).

Tabii bir de açılışta müzik dinletisi vardı. Yeni Kuşak Köy Enstitüleri Derneği Bursa Şubesi Hasan Âli Yücel Mandolin Orkestrası, şefleri de Dilek Sevüktekin Görgülü. Mandolin Köy Enstitülerinin simge çalgısı ve bu tür toplantılarda mutlaka bir dinleti var. Güzel bir dinletiydi.

CUMHURİYETİ SIRTINDA TAŞIYANLAR

Osmangazi Belediyesi, konuşmaları kitap olarak gecikmeden yayımlayacak. Hasan Âli Yücel 1938-46 arası sekiz yıla yakın Milli Eğitim Bakanlığı yaptı.

Bir kültür insanı, filozof, analizci, çoğulcu ve özgürlükçü, insan sever, şair, eleştirel akılcı ve bu açıdan da bilimi içselleştirmiş ve bakanlığı döneminde büyük bir başarıyla uygulamış.

Köy Enstitülerini ve 500 kadar klasik başyapıtını Türkçeye kazandırarak büyük bir Aydınlanma hamlesi başlatan büyük bir Aydınlanmacı. Bu yapıtların, Doğu’dan Batı’ya ve çoğulcu bir dünya kültürü ile ülkemizi bütünleştirme amacıyla Türkçede yeniden üretilmesini sağladı. Bu iki eylemi, ülkemizde egemen kültür olan çağdaş cehalete karşı açılmış en büyük mücadeledir.

ÖZGÜRLÜKÇÜ VE EZBER KARŞITI

Bilimsel düşünce ve tutumundan taviz vermeyen özgürlükçü, hümanist bir insan. Düşündüğü şekilde hareket eden insan özgürdür, der. Şüphe etmeyi bilmeyenler doğruyu bulamazlar der.

Vefa İdadisi mezunu. Yani benim Vefa Lise’m. Onun, ezberci eğitim yerine okulları laboratuvar ve işliklerle donatması sayesinde Vefa Lisesi’nde fizik ve kimya derslerimiz laboratuvarda geçti. İyi ki yaşadı ve Türkiye’yi değiştirici eylemlerde bulundu.