Helikopter anneler ve y kuşağı…

Yılmaz Özdil: 1980'li 90'lı yıllarda dünyaya gelenlere “y nesli” deniyor.

Akp'nin neden gümbür gümbür gittiğini dilimiz döndüğünce anlatmaya çalışmıştık, inandıramamıştık, tekrar gayret edelim.

★

1930-40 arasında dünyaya gelenlere “sessiz kuşak” deniyor.
Savaşlar, kıtlıklar, ekonomik ve siyasi krizler, dünyanın bütün çilesini çektiler desek, yanlış olmaz.
Gelenekselcidirler, risk sevmezler, iş ahlakı en yüksek kuşaktır.
Türkiye'nin yüzde 5'ini oluşturuyorlar.

★

1940'lı 50'li yıllarda dünyaya gelenlere “baby boomer” deniyor.
Amerikalıların icat ettiği bir terim… İkinci Dünya Savaşı bitiyor, geleceğe dair umutlarda çiçekler açıyor, adeta dünyada yeniden hayat başlıyor, doğum hızında “patlama” yaşanıyor, yani “baby boom” oluyor.
Baby boomer nesline ait insanlarımız, şu anda 60'lı 70'li yaşlarını sürüyor.
Hiç şüphesiz istisnalar vardır ama, ortak özellikleri teknolojiden uzak olmalarıdır… Yetişme çağlarında, evlerinde işlerinde, hayatlarını kolaylaştıracak cihazlar yoktu, kendi işlerini kendileri yapmaya alışıktırlar.
Yaşamak için çalışmadılar, çalışmak için yaşadılar, iş sadakatleri inanılmazdır.
Hem çocuklarına, hem ana-babalarına bakmak zorunda kalan nesildiler. Mecbur insan'dılar. Kanaat etme duyguları yüksektir.
Türkiye'nin yüzde 21'ini oluşturuyorlar.

★

1960'lı 70'li yıllarda dünyaya gelenlere “x nesli” deniyor.
Şu anda 40'lı 50'li yaşlarını sürüyorlar.
Otoriteye uyumlu ebeveynler tarafından yetiştirildiler, bu yüzden otoriteye saygılıdırlar, aidiyet duyguları yüksektir.
Disiplinlidirler. İşlerinde sabırlıdırlar, çalışırlarsa, yükselebileceklerine inanırlar. İşleri, hayatlarının tamamını kaplar. Bu nedenle birden fazla işle meşgul olma yetenekleri pek yoktur, hobileri yoktur, genellikle “hobim var” diyebilmek için hobi edinirler.
Teknolojik icatların çoğuna bizzat şahitlik etmişlerdir, bulaşık makinesinden bilgisayara, cep telefonundan internete, hemen hepsini, çocuklarıyla aynı anda görüp kullanmışlardır. İster istemez, teknolojiye adapte olma konusunda çocuklarının gerisinde kalmışlardır.
Ağırlıklı olarak ebeveyn konumunda oldukları için, tüm yaş grupları arasında alışverişe en fazla bütçe ayıran ve bu yüzden ekonomideki dalgalanmaları en çok hisseden kuşaktır.
Türkiye'nin yüzde 22'sini oluşturuyorlar.

★

1980'li 90'lı yıllarda dünyaya gelenlere “y nesli” deniyor.
Şu anda 20'li 30'lu yaşlarını sürüyorlar.
Çağ atlayan nesil işte bu… Kuşaklar arasındaki farklılığın en fazla hissedildiği nesil.
Bireysel özgürlüklerine düşkündürler, ailelerini şüphesiz seviyorlar ama, aileden bağımsız olmak istiyorlar.
Para, tapu, mal mülk biriktirmek için yaşamak istemiyorlar, güzel yaşamak için “yeterince” çalışmak istiyorlar. Bu nedenle, bir an önce yönetici olmak için, bir an önce kendi işlerini kurmak için, çok sık iş değiştiriyorlar.
Ebeveynleri, yani x kuşağı eşeği sağlam kazığa bağlarken, y kuşağı iş bulmadan işten ayrılabiliyor, gemileri daha kolay yakıyor.
Ebeveynlerine göre çok daha iyi eğitimliler ve gerçekçiler, küt diye söylüyorlar, acımasızca eleştiriyorlar.
Otorite sevmiyorlar, kendilerine kural dayatılmasına katlanamıyorlar, saçmalığa tahammül edemiyorlar, kendilerinden yapılması istenen bir işin saçma olup olmadığı, yapılmaya değer olup olmadığı, onlar açısından hayati önem taşıyor.
X kuşağı sevmese bile saygı duyarken, y kuşağı sevmezse saygı duymuyor.
Sosyal medyanın kendilerine verdiği sanal özgürlük sayesinde, günlük yaşamda görüşlerini dile getirme kabiliyetleri çok yüksek…
Sporu illa sporcu olmak için değil, bireysel beklentiyle, sağlıklı yaşam için yapıyorlar. Sanata illa kültürlü olmak için değil, akranları arasındaki rekabet nedeniyle yaklaşıyorlar.
Zamanı çok iyi kullanıyorlar, aynı gün içinde hem çalışıp hem eğlenebiliyorlar, ertelemiyorlar, sıraya koymuyorlar.
Bu kuşağın en önemli özelliği “helikopter anneler” tarafından yetiştirilmiş olmaları… X kuşağına mensup helikopter anneler, çocuğun herhangi bir sorunu olduğunda gökyüzünden iner gibi iniyor, sorunu hallediyor, tekrar yukarı çıkıyor, gözlemlemeye devam ediyor, y kuşağından başka hiçbir kuşak böylesine müthiş bir desteğe sahip olmadı, bu yüzden anne-babalarıyla en çok “arkadaş” olabilen kuşak, y kuşağı…
X kuşağı tüketimle farklı olmak isterken, mesela, kullandığı model telefonun sadece kendisinde olmasını isterken, giydiği ayakkabının sadece kendisinde olmasını isterken, y kuşağı böyle düşünmüyor, tam tersine, tüketimde benzeşmek istiyor, en çok kullanılan telefon modelini kullanıyor, en çok giyilen spor ayakkabıyı giyiyor, farklılığı üründe, markada, şirkette aramıyor, farklı ürünleri kullanan aynı insanlardan olmak istemiyor, aynı ürünleri kullanan farklı insanlardan olmak istiyor. Bu sayede rengarenkler, kuşaklar arasında farklılıkları en zengin kuşak, y kuşağı…
Çok yaratıcılar, yenilikçiler.
İstatistiklere bakıldığında, elbette bu bir teori ama, kuşakların 100 yılda bir kendini tekrarladığı görülüyor, sistem değiştiren devrimcilerin çoğunun y kuşağına denk geldiği görülüyor.
Türkiye'nin en kalabalık yaş grubunu, yüzde 35'ini oluşturuyorlar.

★

2000'den sonra dünyaya gelenlere “z nesli” deniyor.
Bugün en büyüğü 19 yaşında.
Diğer tüm nesillerden farklı olarak internet teknolojisiyle doğdular, oyuncak sevmiyorlar, ipad türevleriyle oynuyorlar, sosyal medya üzerinden sosyalleşiyorlar.
Bebekliklerinden itibaren internet kullandıkları için, aynı anda üç beş konuyla ilgilenebilme yetenekleri var. Sinema seyrederken twitterdan mesaj atabiliyorlar, sizi dinlerken başka yere bakabiliyorlar, saygısızlık yapıyor zannediyorsunuz, halbuki kulağı sizde oluyor.
Tüm nesiller arasında fikirleri en çabuk tüketen nesildir, çok beğenirken, hemen ertesi gün sıkılabilirler.
Diğer kuşaklara oranla, en yaşlı ebeveynlere sahip kuşaktır.
Geleneksel yöntemlerle eğitebilmek çok zordur, bireysel eğitimlerinin önemli bölümünü internetten aldıkları için, neyi bildiklerini neyi bilmediklerini asla kestiremezsiniz.
Duayen reklamcıları bile kıskandıracak seviyede slogan üreten, “her şey çok güzel olacak Ekrem abi” diyerek, 25 senelik Akp saltanatını yerle bir eden 16 yaşındaki Berkay mesela, bu kuşaktan…
Türkiye'nin yüzde 17'sini oluşturuyorlar.

★

2020'den itibaren dünyaya gelecek olanlara “alfa kuşağı” denilecek. Daha konformist, daha sabırsız, daha aceleci olmaları bekleniyor.

★

Toplum böyle bir şey.

★

Devinim halinde sürekli gelişiyor, farklılaşıyor, alışkanlıklar beğeniler istekler beklentiler davranışlar değişiyor.

★

Asrın liderimiz baby boomer.
Binali bey baby boomer.
Ekrem İmamoğlu x kuşağı.
Kuşakları bile farklı…
Akp'nin kavrayamadığı gerçek bu.

★

Elbette her yaş grubundan insanlar oy verdi ama, ağırlıklı olarak görülüyor ki…
Ekrem İmamoğlu'nu y kuşağı ve helikopter anneler başkan yaptı.

★

y kuşağı'nın ve helikopter annelerin dahil olduğu x kuşağı'nın toplumu etkileme gücü, yaşları itibariyle, en az 20 yıl devam edecek.

★

İktidar körlüğüyle hayatın bu kaçınılmaz döngüsünü unutanların, memleket gerçeklerine çözüm üretebilmesi, toplumun taleplerine cevap verebilmesi imkansızdır.

★

Akp hâlâ raftadır ama, son kullanma tarihi dolmuştur.