Gezi Parkı olaylarının 11'nci yıl dönümü
Tam 11 yıl önce bugün, Gezi Parkı’nın yerine Topçu Kışlası ve alışveriş merkezi yapılmasına karşı çevrecilerin başlattığı protesto, Türkiye çapında halk hareketine dönüşmüştü.
Bugün, Taksim'de ağaçların sökülmesine engel olanlara yapılan polis müdahalesi sonrası milyonların küçük bir gruba eklenmesiyle İstanbul'dan ülkenin dört bir yanına yayılarak büyüyen Gezi Parkı protestolarının 7. yıl dönümü.
27 Mayıs Günü Gezi Parkı'nın Asker Ocağı Caddesi'ne bakan duvarının 3 metrelik kısmı yıkıldı ve 5 ağaç söküldü. Taksim Dayanışması bunun üzerine iş makinelerinin önünde durarak yıkımı engellemek istedi ve çadırlar kurarak parka kalmaya başladı fakat polis müdahalesiyle karşılaştılar.
Parktaki eylemcilerin destek çağrısıyla, direniş “Her Yer Taksim Her Yer Direniş” sloganıyla tüm yurda yayıldı.
2013 Taksim Gezi Parkı protestoları, AKP Hükûmeti’nin, İstanbul’un Beyoğlu ilçesinde bulunan ve sadece umumi hizmette kullanılmak koşulu ile tapuda İstanbul Büyükşehir Belediyesi’ne tahsis edilmiş olan Taksim Gezi Parkı’na İstanbul 6’ncı İdare Mahkemesi ve 2 Nolu Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu kararı olduğu halde Topçu Kışlası’nı Taksim Yayalaştırma Projesi çerçevesinde imar izni olmadan yeniden inşa etmesini engelleme eylemi olarak başlamıştı.
GÜN GÜN NELER OLDU?
27 Mayıs
Gezi Parkı'nın Asker Ocağı caddesine bakan duvarın 3 metrelik kısmı gece 22:00 civarında yıkıldı. Aynı zamanda 5 ağaç da yerinden söküldü. Taksim Dayanışma grubunun üyeleri iş makinalarının önüne geçerek daha fazla yıkım yapılmasını engelledi. Ardından bu gruptan 50 kişi parkta çadır kurarak sabaha kadar nöbet tuttu.
28 Mayıs
28 Mayıs sabahı parka daha fazla protestocu geldi. Öğle saatlerinde duvar yıkımına devam etmek isteyen ekip ile protestocular tartışmaya girdi. Yıkım çalışmalarına devam etmek için, iş makineleri tekrar ilerleyişe geçti ve gruba büyük bir çoğunluğu zabıta önlüğü giymiş olan Kalyon İnşaat çalışanları müdahale etti.
29 Mayıs
Polisler sabah saat 5:00 civarı parktaki kalanlara müdahale etti. Çadırlar kaldırıldı ve inşaat ekibi çalışmalarına tekrar başladı. 29 Mayıs 2013 günü gerçekleşen Yavuz Sultan Selim Köprüsü inşaatının açılışı sırasında Başbakan Recep Tayyip Erdoğan; “Ne yaparsanız yapın. Orası için karar verdik. Yapacağız.” diyerek bu konuda kararlı olduklarını belirtti.
CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu, Gezi Parkı'na gelerek protestoculara destek verdi ve her gün bir CHP milletvekilinin bu protestolara katılacağını açıkladı.Gecelemek için yeni çadırlar kuruldu.
30 Mayıs
Polisler parkta bulunan gençlere ikinci kez müdahale etti.Polisin sert müdahalesine rağmen akşam saatlerine gelinince katılım sayısı daha da arttı.
31 Mayıs
Barış ve Demokrasi Partisi milletvekili Sırrı Süreyya Önder 31 Mayıs günü omuzuna gaz bombası isabet etmesi nedeniyle ikinci kez yaralandı. Ayrıca CHP milletvekili Sezgin Tanrıkulu gaz bombasının etkisiyle fenalaştı. Polis olaylara gaz bombasıyla müdahalede bulundu. Yaralı sayısının çokluğu ve bölgedeki hastanelerin yeterli olamaması nedeniyle Türk Tabipler Birliği geçici bir acil müdahale birimi kurdu.
Aynı gün İstanbul dışındaki birçok şehirde de protesto yürüyüşleri düzenlendi. Ankara’da Kuğulu Park, İzmir'de Gündoğdu Meydanı ve Konak bölgelerinde yapılan yürüyüşler polisin müdahale etmesiyle son buldu. Aynı gün daha ufak çaplı gösteriler ve yürüyüşler Mersin'de Özgür Çocuk Parkı'nda, Tunceli'de Sanat Sokağı'nda, İzmit'te Cumhuriyet Parkı'nda, Konya'da Atatürk Anıt Alanı'nda, Manisa’da Manolya Meydanı’nda, Marmaris ve Adana'nın Atatürk Parkı'nda gerçekleşti. Zonguldak’ta Bülent Ecevit Üniversitesi’ndeki mezuniyet töreni sırasında stadın kenarındaki köprüye ‘Gezi parkı direniyor Taksim’e selam’ yazılı pankart asan Öğrenci Kolektifi üyesi 5 öğrenci gözaltına alındı.Yapılan bir başvuru sonrası, İstanbul 6. İdare Mahkemesi, Topçu Kışlası Projesi hakkında yürütmeyi durdurma kararı verdi.
1 Haziran
Yeni günün sabah saatlerinde bazı protestocular İstanbul'un Anadolu yakasında toplandı ve Boğaziçi Köprüsü üzerinden yürüyüşe geçti. Gruba Beşiktaş`ta polis gaz bombaları ve tazyikli su ile müdahale etti. Kadıköy ve Anadolu yakasının diğer kesimlerinden de birçok protestocu Taksim'e ulaşmak için yürüyüşe başladı. Bursa ilinde büyük bir topluluk yürüyüş yaptı polis hiçbir müdahalede bulunmadı. CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu, partisinin mitingini iptal ederek Gezi Parkına geldi.
ANKARA
Ankara’daki gösteriler 1 Haziran günü de devam etti. Öğlen saatlerinde Güven Park’ta toplanan göstericilere, polis göz yaşartıcı gaz ve tazyikli su ile müdahale etti. Göstericiler saat 16:00'dan sonra tekrar toplanmaya başladı. İstanbul gibi Ankara'da da polisin geri çekilmesinin ardından protestocular Kızılay Meydanı'na girmeye başladı.
İZMİR
İzmir’de yaklaşık 10 bin kişi, Taksim Gezi Parkı’ndaki polis müdahalesini prostesto etti. Topluluk “Her yer Taksim her yer direniş”, “Kimyasal Erdoğan”ve “Direne direne kazanacağız” sloganları attı. Çeşitli illerimizde gün boyu protestolar devam etti.
İçişleri Bakanı Muammer Güler, 1 Haziran’da yaptığı açıklamada 48 ilde 90’ın üzerinde eylem yapıldığını, 939 kişinin gözaltına alındığını, 53’ü vatandaş 26’sı polis olmak üzere toplam 79 kişinin yaralandığını ve bu yaralıların 19’unun İstanbul’da tedavilerinin devam ettiğini açıkladı.Ankara Tabip Odası ise, 1 Haziran günü sadece Ankara’daki eylemler sonucunda 15’i ağır olmak üzere 414 kişinin yaralandığını, bir kişinin ise beyin ölümünün gerçekleştiğini duyurdu.Eylem yapılan alanda ilk yardım desteği vermek üzere bulunan AKUT ekiplerinin yanına giden, derneğin Yönetim Kurulu Başkanı Nasuh Mahruki, yolun ıslak olması nedeniyle motosikletten düşerek yaralandı.
2 Haziran
Türk Tabipleri Birliği'nin 2 Haziran 2013 günü yayınladığı rapora göre İstanbul ve Ankara'da binden fazla yaralı vardı. Rapora göre “gözlerini kaybeden birçok kişi de dahil olmak üzere” yaralananların çoğu hedef alınarak tazyikli su sıkılması, göz yaşartıcı bomba ve plastik mermilere direkt maruz kalmaları yüzünden oldu. Uluslararası Af Örgütü'ne göre oransız gaz bombası kullanılması birçok ciddi yaralanmalara yol açtı.
Olaylar özellikle Erdoğan’ın “Evet cami de yapacağız. Ben bunun iznini gidip de CHP genel başkanından alacak değilim, birkaç çapulcudan alacak değilim. Bize oy verenler bunun yetkisini verdi zaten”; “Şu Twitter toplumun baş belası” sözleri ve Teke Tek Programında söylediği “İçki içen alkoliktir”; “Kışlayı yapacağız. İçinde kültür merkezi, AVM veya rezidanslar olacak, camiyi Maksim Gazinosunun arkasına yaptıracağız, AKM’yi yıkıp aynı adla yeni opera binası yapacağız” söylemleri ile iyice kontrolden çıktı
2 Haziran gecesi başta İstanbul’un Beşiktaş ilçesinde olmak üzere İzmir ve Ankara’da da yoğun polis saldırısı yaşandı. İstanbul’da, Dolmabahçe Bezm-i Alem Valide Sultan Camii’nde kurulan revir haftalarca tartışıldı. Önce, camide alkol tüketildiği, daha sonra öpüşüldüğü, en nihayetinde de ayakkabılarla girildiği iddia edilse de, bu iddialar kanıtlanamamış ve Türk mizahının değerli unsurlarından biri haline gelmiştir.
İnsan Hakları İzleme Örgütü'nün yayınladığı rapora göre bir öğrenci plastik mermi isabet etmesi nedeniyle gözünü kaybetti.
3 Haziran
Olayların başladığı Cuma akşamı ve devam eden hafta sonu boyunca kapalı olan borsada da olayların etkisi 3 Haziran Pazartesi günü borsanın açılmasıyla hissedildi. Güne yüzde 7’lik sert bir düşüşle başlayan İMKB, son 10 yılın en büyük düşüşünü yaşadı ve günün sonunda % 10.47 değer kaybetti.
“EVİNDE ZORLA TUTTUĞUMUZ YÜZDE 50 VAR”
Fas Gezisine çıkmadan evvel başbakan “Evinde zorla tuttuğumuz %50 var”, tencere tava eylemleri için “Tencere tava hep aynı hava” ve Reuters muhabiriyle girdiği polemik gerginliğin sürmesine neden oldu. Buna karşın Cumhurbaşkanı Abdullah Gül olayları sakinleştirmek için taraflarla görüşmeye başladı.
4 Haziran
Taksim Gezi Parkı eylemleri gündüz olaysız geçerken gece çatışmalı geçti. İstanbul Dolmabahçe’de akşam polisle göstericiler arasında sağlanan uzlaşma gece bozuldu. Taksim'den gelip Beşiktaş’taki Başbakanlık Çalışma Ofisi’ni basmak isteyen göstericilere “Dağılın” uyarısını dikkate almayan gruba polis biber gazı ve tazyikli suyla müdahale etti. Grupla polis arasındaki çatışmalar çıktı. Çatışmalar saatlerce sürdü. Gazi Mahallesi'nde de 2 bin kişi, tencere ve tavalara vurarak Gazi Polis Merkezi’ne yürüdü. Gruba çevik kuvvet polisleri ve TOMA'larla müdahale edildi.
Diğer illerimizde de protestolar hız kesmeden devam etti. Gözaltına alınan göstericilerin sayıları 5. günde de artarak devam etti. RedHack grubu, Abdullah Cömert’in öldüğünü açıklayan “www.hatay.gov.tr” sitesini hackledi.
5 Haziran
KESK’in başını çektiği ve dün başladığı iş bırakma eylemine bugün DİSK, TTB ile TMMOB da katıldı. Gruplar Ankara’da Kızılay Meydanı, İzmir’de Gündoğdu Meydanı’nda, İstanbul’da Taksim Meydanı’nda bir araya geldi. Ayrıca, Antalya, İzmir, İzmit ve Çanakkale, Bursa, Kilis gibi çeşitli kentlerde de iş bırakma eylemleri yapıldı.
Miraç kandili dolayısıyla İstanbul gezi parkında Çarşı grubu Beşiktaş’ta polislere ve halka kandil simidi dağıtıp, önceki günlerde revir olarak da kullanılan Dolmabahçe’deki Bezmialem Valide Sultan Camii’ni ziyaret etti. Gezi Parkı’ndaki gruplardan İhsan Eliaçık yönetimindeki Antikapitalist Müslümanlar dua etti.
İstanbul’da gün sakin geçmesine, tencere ve tavalarla protesto ve yürüyüşler dışında neredeyse hiç çatışma olmamasına karşın, Ankara, Adana ve pek çok yurt içindeki bölgede çatışma ve gerginlikler devam etti.
Ankara’da tüm Belediye ve Yerel Yönetim Hizmetleri Emekçileri Sendikası’nın (TÜM BEL-SEN) belediyelerdeki eylem çağrısı karşısında Ankara Büyükşehir Belediye Başkanı Melih Gökçek “eylemlere katılanı devlet memurluğundan çıkarırız” yanıtı geldi.Ankara Büyükşehir Belediye Başkanı Melih Gökçek imzalı genelgede bugün akşama kadar pişmanlıklarını bildirenlerin ise affedileceği kaydedildi. Özellikle akşam saatlerinde Kızılay Meydanı yakınlarında polis ve protestocular arasında başlayan çatışmalar gece boyunca devam etti.
6 Haziran
Taksim de protestolar devam etti. Ancak herhangi bir polis müdahalesi gerçekleşmedi. Ankara, İzmir’de ise yer yer polis müdahaleli protestolar, Adana, Hatay ve Eskişehir gibi pek çok ilde olduğu gibi devam etti.Taksim Gezi Parkı’nda verileceği açıklanan ve Sezen Aksu, Grup Yorum, Yavuz Bingöl, Kubat, Mor ve Ötesi, Duman, Can Bonomo, Onur Akay ve Sertap Erener gibi ünlü sanatçıların katılacağı konser etkinliğine yaşanan kayıplar nedeniyle sosyal medyada tepkiler geldi ve konser iptal edildi. Başbakan Tunus’taki konuşmasında kışlanın yapılacağını, Türk mimarlığının yapıtaşlarından AKM’nin yıkılacağını ve yerine barok tarzda bir opera binası yapılacağını, yardımcısı Arınç’ın aksine bu konuyu referanduma götürmeyeceğini söyledi.
7 Haziran
Başbakan Tunus’tan dönüşünde havalimanında kendisini karşılayan 10.000 civarında kişiye seslendi. Olaylar için faiz lobisini sorumlu tutan Başbakan kışla ve AKM konusundaki ısrarından vazgeçmedi devamla gençliğin elinde tencere tava değil bilgisayar olacağını söyledi. Israrından vazgeçmese de başbakanın üslubunda yumuşama olduğu gözden kaçmadı
8 Haziran
İstanbul Büyükşehir Belediyesi Başkanı Kadir Topbaş düzenlediği basın toplantısında, Gezi Parkı'nın yerine alışveriş merkezi, otel ve rezidansın yapılmayacağını, kent müzesi olabileceğini, böyle bir durumda ise mimarlar ile görüşülebileceğini açıklamıştır. Ankara Belediye Başkanı Melih Gökçek ertesi gün Ankara’ya gelecek başbakan için coşkulu ve görkemli bir karşılama törenini havalimanında yapacaklarını söyledi ve Twitter’dan kampanya başlattı.
9 Haziran
Eylemin ilk gününden beri insanlar Gezi Parkında toplanmaya devam etti. Tam bir yardımlaşma içerisinde olan direnişciler, evlerinden yiyecek, içecek ve çeşitli yardım gereçlerini getirerek birbirleriyle paylaştılar. Türkiye’de kurulan ilk doğrudan demokrasi ve komun alanı haline gelen Taksim Meydanı ve Gezi Parkı dünya basınında baş sayfalarda yer aldı. Çevreye barikatlar kurulduğundan Gezi Parkına polis müdahalesi gerçekleşemedi.Ayrıca Park meydanında toplanan onlarca kişiye gönüllü doktorlar tarafından uygulamalı ilk yardım dersleri verildi. Bunların dışında çeşitli savunma uygulamaları da yapıldı.
10 Haziran
Bakanlar Kurulu toplantısı sonrası açıklama yapan Başbakan Yardımcısı ve Hükümet Sözcüsü Bülent Arınç, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ın, Taksim Gezi Parkı konusunda hükümetten taleplerde bulunan bazı topluluklarla Çarşamba günü görüşeceğini söyledi.
11 Haziran
Polis sabah erken saatlerinde göstericilerin hazırladığı barikatları aşarak Taksim Meydanına geldi. Bununla birlikte polis müdahalesi sırasında birden bire Taksim Gezi Parkı gösterilerini fazla yayınlamayan yayın kuruluşlarının yayına girmesi, polise karşı bu gösterilerde fazla kullanılmayan molotof kokteyli atmaya çalışan,havai fişek atan, gösterici kitlesine uzak bir alandan 10-15 kişilik üzerinde “SDP Asayiş” yazılı kalkan taşıyan grubun polise saldırması ve bunlara karşı polisin zayıf müdahalesi tartışmalara neden oldu.Bazı yayın organları bunu Akp’nin seçmenine yönelik bir oyun olarak yorumladı. Bazı yabancı yayın organları ise bu kimseleri provakatör sivil polis olarak gösterip başbakanı gezi parkına müdahaleye açmak için sahte bir senaryo uygulamakla suçladı. Polis bu guruba parktaki kişilerin durdurma yönündeki müdahalesine de engel oldu. Bununla birlikte polis bu grubun ve sonrasında gelen bir kısım grupların Gezi parkına girme ve diğer göstericilere müdahale girişimini engelledi. Polis polise karşı koyan bu 10-15 kişilik grubun sivil polis değil, SDP li olduğunu ve svil polis diye gösterilen bir kimsenin de SDP üyesi olduğunu ve yakalandığını açıkladı. Kısa sürede meydana hakim olan polis, AKM binası ve Cumhuriyet anıtı üzerinde bulunan pankartları topladı. Vali Hüseyin Avni Mutlu gezi parkına müdahale edilmeyeceğini açıkladı.Ancak, göstericilerin ailelerine seslenerek gezi parkında kalanların can güvenlikleri olmadığını açıkladı.
12 Haziran
Sabah saat 04:00’e kadar süren olaylar polisin meydana çekilmesi ile sakinleşti. Aynı gün Başbakan Tayyip Erdoğan, Gezi Parkı'ndan eylemlerde yer alan grupların bazılarının temsilcileri ile bir araya geldi. Bu toplantının ardından AKP Genel Başkan Yardımcısı Hüseyin Çelik referanduma gidebileceklerini ilk kez telaffuz etti. Bu arada gece Taksim Meydanı’na piyanosunu getirten İtalyan piyanist Davide Martello ve bazı eylemciler piyano dinletisi sundu.
13 Haziran
Gezi Parkı ve civarında İstanbul’da tencere tava eylemleri haricinde gün sakin geçti. Buna karşın Ankara, Adana gibi pek çok il ve ilçede halk protestolara ve polis müdahalelere devam etti. Bu arada gece boyunca Taksim Meydanı’na piyano çalan İtalyan piyanist Davide Martello akşam saatlerinde tekrar dinleti sundu.Başbakan sert üslupla konuşmalarını sürdürdü. Avrupa Parlementosu eylemlerdeki şiddet için Türk hükümetini kınarken Erdoğan bu kararı tanımadığını belirtti. Bununla birlikte parkın akıbeti için referandum yapılabileceğini söyledi.
14 Haziran
Başbakan Tayyip Erdoğan, Gezi Parkı'ndan eylemlerde yer alan grupların bazılarının temsilcileri ile ikinci kez bir araya geldi. Bu kez temsilciler arasında Taksim Platformu'nu temsil edenler de katıldı. Taksim Dayanışması üyeleri Başbakan Tayyip Erdoğan ile yapılan görüşmenin ardından, nihai bir karar alabilmek için Gezi Parkı'nda forumlar düzenledi.
15 Haziran
Başbakan Tayyip Erdoğan, Ankara'nın Sincan ilçesinde yaptığı “Milli İrade’ye Saygı” mitinginde “Taksim Meydanı boşaldı, boşaldı; yoksa güvenlik güçlerimiz boşaltmasını bilir.” diyerek Gezi Parkı'ndakilere yakında müdahale edilebileceği sinyalini verdi.Alınan ortak karara göre direnişin sadece Taksim Dayanışması çadırında sürdürüleceği, park ve çevresindeki diğer çadırların, flamaların ve bayrakların indirileceği belirtildi. Gezi parkını kontrole alan polis temizlik ve belediye işçilerinin parka girmesini sağladı. Yaklaşık 1000 işçi flamaları, çadırları ve kamyonlarca çöpü gece boyunca topladı. Taksim Meydanı ve Gezi Parkı'nın boşalmaya başlamasının ardından kalabalıklar Harbiye, İstiklal Caddesi ve Tarlabaşı yönlerinde toplanmaya başladı. Saat 23:00 civarından itibaren Taksim’in yanı sıra İstanbul'un Kartal, Ortaköy, Kadıköy, Etiler, Gazi Mahallesi gibi bölgelerinde de protesto gösterileri tekrar başladı.
16 Haziran
Gece yarısından itibaren gösteriler İstanbul'un diğer bölgelerine de yayıldı.İlk kez polis kuvvetlerine ek olarak Jandarma ekipleri de göstericilere Divan Oteli ve çevresinde müdahale etti. Boğaziçi köprüsünden Taksim’e Anadolu yakasından yürüyüşe geçen gruplara Polis müdahalede bulunup, Jandarma ihtiyatta bekletildi.Gecenin geç saatlerinde Jandarma köprüden çekilince gruplardan bir kısmı köprüyü geçip Mecidiyeköy’e kadar ulaştı. Polis gruba gece 2:15 civarı TEM-Okmeydanı bağlantı yolunda müdahale etti.Gece geç saatlerden sabaha kadar Akaretler, Taksim-Karaköy arası, İstiklal Caddesi, Harbiye, Tarlabaşı gibi bütün yollardan Taksim’e çıkan gruplara polis müdahaleleri devam etti. Polislerin halka basınçlı su sıkan TOMA araçlarının su tankına kimyasal madde koyduğu medyada yer almıştır.
17 Haziran
Disk ve Kesk sendikaları genel greve gittiler. Sendikaların, saat 16.00’da Taksim’e yürümek istemesine polis izin vermedi. Görüşmeler neticesi Taksim’e yürümekten vazgeçtiler; ancak grupların bazıları dağılmadı ve polis bu grupları güç kullanarak dağıtmak zorunda kaldı, bu sırada bazı esnaflarda polis müdahalesine yardım etti. İstiklal Caddesinden yürümek isteyen protestoculara da polis müdahale etti.Protestolar İstanbul’da daha pasifist eylemlere dönüştü. Bazı üyeleri gözaltına alınan Çarşı grubu, destek için Abbasağa Parkında eylemsizlik duruşu ile hükümeti protesto etti. Erdem Gündüz isimli bir kişi Taksim AKM önünde polisin müdahalelerini protesto için konuşmadan AKM önünde ayakta durma eylemi başlattı. Protesto başladıktan sonra kısa sürede durma eylemine durarak destek olanların arttı. Eylemcilerin bazısının yaya ve trafik akışını engellemesi üzerine polis eylemi sonlandırdı ve bazılarını gözaltına aldı. Erdem Gündüz polis müdahalesinden önce protestosunu durdurdu.
18 Haziran
Başbakan sert üslubunu sürdürdü, polisi daha da güçlendireceğini ve eylemlerde polisin çok başarılı bir demokrasi sınavı verdiğini şiddet uygulayanların terörist ve anarşist gruplar olduğunu söyledi. Eskişehir’de gerginlik ve yer yer polis müdahaleleri gerçekleşti.İstanbul’da ise halk Taksim’de gözaltılara karşın AKM’deki Atatürk posterine dönük olarak ayakta durma eylemi yaptı, Türkiye’nin ve İstanbul’un pek çok yerinde ayakta durma tencere tava eylemleri yapıldı.
19 Haziran
Oturan adam eylemleri tüm Türkiye’de devam ederken, Çarşı grubu Abbasağa parkında, diğer eylemciler ise çeşitli parklarda forumlar düzenlediler. Ankara ve özellikle Eskişehir’de polis müdahaleleri ve çatışmalar sürerken, Adana ve Mersin gibi pek çok ilde gösteriler devam etti.
20 Haziran
Eskişehir’deki gösterilere öğrencilerin yanında Eskişehirspor taraftarları da katıldı.Başbakan Erdoğan’ın Akdeniz Oyunları açılış töreni için geldiği Mersin’de olaylar gün boyunca sürdü, 2’si polis 6 kişi yaralanırken 8 kişi gözaltına alındı. Ankara’da ise Kuğulu Park’ta toplanıp yürüyüşe geçen gruba Kennedy Caddesi’nde polis gaz bombası ve tazyikli suyla müdahale etti.İzmir’de Gündoğdu meydanında kurulan gezi parkı çadırları kaldırmak isteyen polisle protestocular arasında çıkan tartışma ve protestolar polis müdahalesi ile sonuçlandı. Duran adam eylemleri ve forumlar devam ederken Yeniköy Parkı’nda toplanan eylemciler ile AKP yanlısı karşıt görüşlü bir grubun parka gelmesi ile gerginlik meydana geldi, yaralananlar oldu. Bu arada İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Kadir Topbaş 30 Mayıs’ta yanan çadırlar için çadırları yakan zabıta memurları adına özür diledi ve bundan sonra bir durağın yerini değiştirirken bile halka danışacaklarını söyledi.
21 Haziran
Mersin, Ankara, İzmir gibi pek çok ilde gösteriler devam ederken, duran adam eylemleri de hız kesmeden devam etti. Ankara ve Mersin’de yer yer polis müdahaleleri oldu. Halk Abbasağa, Büyükdere, Yoğurtçular Parkı gibi parklarda İstanbul’da toplanıp forumlara devam etti. Tencere tava eylemlerinde ise azalma oldu. Bu arada polis 100.000 göz yaşartıcı gaz kartuşu ve 60 yeni toma aracı alacağını duyurdu.
22 Haziran
Taksim Dayanışma Platformu halkı Gezi Şehitlerini anmak için karanfillerle Taksimde toplanmaya çağırdı. Binlerce kişi Taksim’e akın etti. Başbakan Samsun’da ki konuşmasında biber gazı istemeyenlerin rahat durmaları gerektiğini söyledi ve sert üslubunu sürdürdü.
23 Haziran
Sabahın erken saatlerine kadar Taksim çevresinde ve Ankara’da gösteri polis müdahaleleri ve çatışmalar devam etti. Sonrasında ise göstericiler İstiklal Caddesi, Tarlabaşı gibi Taksim çevresindeki bölgelerde eylemlerine son verdiler, gözaltılar yaşandı. Kadıköy’de Sivas katliamının 20. yıl mitingi düzenlendi ve Taksim Dayanışması mitinge katılanlar arasındaydı. Diğer taraftan LGBT’ler İstiklal Caddesinde yürüyüş düzenlediler. Her iki yürüyüşte olaysız sona erdi. Halk çeşitli parklardaki forumlarda toplandı.Ankara’da Dikmen gibi çeşitli semtlerde ve Adana gibi illerde protestolar ve polis müdahaleleri devam etti.
24 Haziran
Başbakan ise polis akademisinde yaptığı konuşmada “Polisimiz kurşun yiyor, karşılığında su ve biber gazı sıkıyor. AB müktesebatında da polisin su ve gaz sıkma hakkı olduğu görülür. Türkiye'nin polisi konusunda takdirde bulunacak merci başka ülkelerin parlamentoları değil millettir. Polisimize nasıl şiddet uygulandığını gösteren görüntüleri önümüzdeki günlerde ortaya koyacağız” dedi ve polisin başarılı bir demokrasi sınavı verdiğini söyledi.Duran adam eylemleri devam ederken; gezi protestolarında polis kurşunu ile hayatını kaybeden Ethem Sarısülük’e ateş eden polisin serbest bırakıldığı haberinin ulaşması üzerine Ankara, İstanbul’da eylemler yapıldı.İzmir’de ise yapılan tutuklama ve gözaltılar için Gündoğdu Meydanı, AKP İl Binası Önünde 2000 kişinin katılımıyla protesto yapıldı, protestolar olaysız sona erdi
25 Haziran
Taksim’de duran adam protestoları devam ederken Disk’in liderliğini yaptığı Sendikal Güç Platformu da, Taksim’de üyeleriyle duran adam eylemi yaptı. Bununla birlikte Ankara Güvenpark, Keçiören, Batıkent ve Dikmen; İstanbul Taksim meydanında Ethem Sarısülük’ü öldüren polisin serbest bırakılması kararı protesto edildi. Gösteriler olaysız şekilde sona erdi. Taksim’de ki gösterilerde bir gösterici grubunun polise karşı gezi olaylarında hayatını kaybeden polis komiseri Mustafa Sarı için “Acınız acımızdır, kaybınız kaybımızdır, Komiser Mustafa Sarı ölümsüzdür” yazılı pankart taşımasıda dikkat çekti.Yine ülke çapında çeşitli parklarda forumlar ve yürüyüşler yapıldı. 15 Haziran’daki müdahale’den sonra hala Gezi Parkı’nın ise kapalı durumda kalması ve polis güçleri dışında parka kimsenin alınmaması da dikkat çekti.
27 Haziran
Gezi olaylarının görüşüldüğü AKPM’de Türkiye’nin adı zikredilmeden kabul edilen kararda, Avrupa devletlerinden Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi kararlarına uymaları istendi
28 Haziran
Redhack, İstanbul İl Özel İdaresi’nin internet sitesini hackleyerek pek çok kamu kurumunun devlete olan borcunu sildi.Taksim yayalaştırma projesi kapsamında yapılan çalışma sırasında iş makinesi su borusunu patlattı, su basması nedeniyle Taksim Metrosu İstasyonu’na giriş durduruldu.
29 Haziran
Bir grup sanatçı, toplumda oluşan nefret söylemi hakkında “Kaygılıyız” başlıklı bir ilan yayınladı.Taksim Dayanışması öncülüğünde Taksim’de toplanan grup polisin biber gazı ve boyalı mermi kullandığı müdahaleyle karşılaştı, çok sayıda gözaltı gerçekleşti.
30 Haziran
İstanbul Onur Yürüyüşü’nde “#Diren Ayol” yazılı bir döviz.Gezi Parkı direnişi sürecinde başlayan forumların önemli merkezlerinden biri olan Kadıköy’deki Yoğurtçu Parkı'na sabaha karşı 10-15 kişilik bir grup tarafından bıçaklı saldırı düzenlendi.24-30 Haziran tarihleri arasında düzenlenen 21. İstanbul Onur Yürüyüşü etkinliklerinin son günü 30 Haziran’da LGBT’lerce “Onur Yürüyüşü” düzenlenmiş, İstiklal Caddesi’nden başlanarak Taksim Meydanı’na kadar devam eden geleneksel yürüyüşte çeşitli pankart, döviz ve sloglanlarla Gezi Parkı protestoslarına destek verilmiştir.
1 Temmuz
Gezi Parkı protestosunu konu alan son sayısı nedeniyle Doğuş Yayın Grubu’nda krize yol açan “NTV Tarih” dergisi kapatıldı.
2 Temmuz
İstanbul 6. İdare Mahkemesi, Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın Gezi Parkı’yla ilgili yürütmeyi durdurma kararına karşı yaptığı itirazı da reddetti.
30 Temmuz
İstanbul Serbest Mimarlar Derneği (İSMD) gezi parkı tasarımıyla ilgili mimarlık öğrencilerine yönelik bir yarışma açtı. Yarışma mimarlık alanından 250 üzerinde öğretim üyesi ve öğrencinin tepkisine neden oldu.
Gezi Olayları Dava Süreci
Milyonların katıldığı Gezi Parkı olayları, 28 Mayıs - 30 Ağustos 2013 tarihleri arasında gerçekleşti. Davada Gezi Parkı olaylarını organize ettikleri iddiası ile 16 kişi yargılandı.
İstanbul 30. Ağır Ceza Mahkemesi tarafından yürütülen ve ilk duruşması 24-25 Haziran 2019'da Silivri Ceza İnfaz Kurumları Kampüsü'nde gerçekleştirilen davada 18 Şubat 2020 tarihinde verilen kararla 16 sanığın 10'u, haklarındaki bütün suçlamalardan beraat etti, davanın tek tutuklu sanığı Osman Kavala tahliye edildi ve yurtdışında bulunan sanıklar hakkındaki yakalama kararı kaldırıldı. Savcılığın yerel mahkemenin kararını istinafa taşımasının ardından İstanbul Bölge Adliye 3. Ceza Dairesi 22 Ocak 2021’de 9 sanık hakkındaki beraat kararını bozdu. 25 Nisan 2022 tarihinde Osman Kavala müebbet hapis ile cezalandırılırken diğer 7 sanığa 18'er yıl hapis cezası verildi.
Gezi Parkı davası | |
---|---|
Mahkeme |
İstanbul 30. Ağır Ceza Mahkemesi İstanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesi |
Davacı | Recep Tayyip Erdoğan, Bülent Arınç, Ali Babacan, Beşir Atalay, Bekir Bozdağ, Emrullah İşler, Binali Yıldırım, Muammer Güler, Ahmet Davutoğlu dahil 746 kişi |
Savcılık | İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı |
Sanık | Ali Hakan Altınay, Ayşe Mücella Yapıcı, Ayşe Pınar Alabora, Can Dündar, Çiğdem Mater Utku, Gökçe Yılmaz, Handan Meltem Arıkan, Hanzade Hikmet Germiyanoğlu, İnanç Emekçi, Memet Ali Alabora, Mine Özerden, Osman Kavala, Şerafettin Can Atalay, Tayfun Kahraman, Yiğit Aksakoğlu, Yiğit Ali Ekmekçi |
İddia |
|
Uygulanan kanun | TCK 312 |
Karar tarihi | 25 Nisan 2022 |
Karar | Osman Kavala ağırlaştırılmış müebbet hapis ile cezalandırılırken diğer 7 sanık 18'er yıl hapis cezasına çarptırıldı |
|
|
İstinaf mahkemesi | İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 3. Ceza Dairesi |
Karar tarihi | 28 Aralık 2022 |
Karar | Cezalar onandı |
|
|
Temyiz mahkemesi | Yargıtay 3. Ceza Dairesi |
Karar tarihi | 28 Eylül 2023 |
Karar | Osman Kavala, Can Atalay, Tayfun Kahraman, Mine Özerden ve Çiğdem Mater Utku'nun cezaları onandı. Kalan üç sanık hakkındaki hükümler bozuldu. Ayşe Mücella Yapıcı ile Ali Hakan Altınay'ın tahliyesine karar verildi. |
Gezi Parkı olaylarında hayatını kaybedenler
Protestolar sırasında yaşananlar nedeniyle hayatını kaybedenlerin listesi aşağıdaki gibidir:
Adı | Yaşı | Ölüm tarihi | İl | Ölüm sebebi | Durumu | Açıklama |
---|---|---|---|---|---|---|
Mehmet Ayvalıtaş | 19 | 3 Haziran 2013 | İstanbul | Araba çarpması | Gösterici | Göstericilerin Ümraniye’de otoyol kapatma eylemi yaptığı sırada bir kişinin aracını göstericilerin üzerine sürmesi sonucunda öldü. |
Abdullah Cömert | 22 | 4 Haziran 2013 | Hatay | Gaz kapsülünün isabet etmesi | Gösterici | Güvenlik güçleri tarafından ateşlenen gaz fişeğinin başına isabet etmesiyle öldü. Hatay Jandarma İl Komutanlığı'nın soruşturmasında, gaz fişeğinin yakın mesafeden ateşlendiği belirlendi. |
Mustafa Sarı | 27 | 6 Haziran 2013 | Adana | Yorgunluk, yüksekten düşme | Polis | Adana'daki protestolar sırasında alt geçit inşaatından düşerek öldü. İçişleri Bakanı Muammer Güler, Sarı’nın göstericiler tarafından köprüden atıldığını iddia etti, fakat ailesi bu iddiayı yalanlayarak Sarı’nın “köprü inşaatındaki yetersiz ışıklandırma, uyarı levhalarının eksikliği, yorgunluk ve uykusuzluk” nedeniyle, köprüden düşerek öldüğünü açıkladı. |
İrfan Tuna | 48 | 6 Haziran 2013 | Ankara | Biber gazı | Sivil | Bir hafta boyunca yüksek miktarda biber gazına maruz kaldı, 6 Haziran'da kalp krizi geçirip öldü. Kızılay Meydanı'ndaki bir şirkette temizlik işçisi olarak çalışıyordu. |
Ethem Sarısülük | 26 | 14 Haziran 2013 | Ankara | Silahla vurulma | Gösterici | 1 Haziran 2013 Kızılay Meydanı’ndaki gösteri sırasında polis memuru Ahmet Şahbaz, Sarısülük’ün başına yakın mesafeden ateş etti, Sarısülük 14 Haziran günü öldü. Tutuksuz yargılanmak üzere serbest bırakılan Şahbaz, 3 Eylül 2014 tarihinde 7 yıl 9 ay 10 gün hapis cezasına çarptırıldı ve bir yılı denetimli serbestlik olduğu için şahsın 4 yıl 2 ay cezaevinde kalmasına karar verildi. Şahbaz’ın cezası 19 Aralık 2016 tarihinde 10 bin 100 liralık adli para cezasına çevrildi. |
Selim Önder | 88 | 16 Haziran 2013 | İstanbul | Biber gazı | Sivil | Harbiye'de biber gazına maruz kaldı. Biber gazının etkisiyle sağlığı kötüye giden Önder 16 Haziran 2013'te öldü. |
Zeynep Eryaşar | 50 | 16 Haziran 2013 | İstanbul | Biber gazı | Gösterici | Gezi Parkı'nda bulunan damadı ve çocuklarına destek vermek için, Avcılar'dan başlayan yürüyüşe katıldığı sırada, güvenlik güçlerinin sıktığı biber gazına maruz kalınca kalp krizi geçirerek öldü. |
Ali İsmail Korkmaz | 19 | 10 Temmuz 2013 | Eskişehir | Linç | Gösterici | Eskişehir Anadolu Üniversitesi İngilizce Öğretmenliği bölümünde öğrenci olan 19 yaşındaki Ali İsmail Korkmaz, Gezi Parkı protestolarına destek amacıyla 2 Haziran 2013'te düzenlenen yürüyüşte polisin müdahalesinden dolayı ara sokaklara kaçan eylemcilerden biriydi. Korkmaz, polis tarafından darp edildikten sonra eli sopalı gruplarca iki defa daha darp edildi. Sonrasında gittiği hastanede tedavi edilmedi ve ilk tıbbi müdahaleyi, olaydan 20 saat sonra alabildi. Beyin kanaması geçirdiği anlaşılan Korkmaz 38 gün boyunca komada kaldı ve 10 Temmuz 2013 günü öğle saatlerinde öldü. |
Berkin Elvan | 14 | 11 Mart 2014 | İstanbul | Gaz kapsülünün isabet etmesi | Tartışmalı | 16 Haziran 2013 tarihinde, polis tarafından atılan göz yaşartıcı gaz kapsülünün başına isabet etmesi üzerine hastaneye kaldırıldı; 269 gün boyunca komada kaldı ve 11 Mart 2014'te öldü. Ailesi, Elvan’ın ekmek almaya gittiği sırada vurulduğunu ifade etti; bazı kaynaklar ise Elvan’ın eylemlere katıldığı ve polisle çatışmaya girdiği sırada vurulduğunu öne sürdü. |
Mehmet İstif | 36 | 13 Mayıs 2014 | Mersin | Biber gazı | Gösterici | 2013 Haziran ayındaki gösteriler sırasında polisin 40 cm mesafeden ağzına sıktığı biber gazı sonrası dil kökü kanserine yakalandı ve 11 ay sonra öldü. |
ÜYE YORUMLARI
Yorum YapFacebook Yorumları