Gıda fiyatlarındaki yıllık enflasyon yüzde 50'ye yaklaştı

Türkiye ekonomisindeki krizin gıda fiyatları üzerindeki olumsuz etkisi devam ediyor. Gıda fiyatlarında aralık ayında yüzde 1,96 oranında artış yaşandı. 2018 yılında gıda harcamalarındaki toplam artış ise yüzde 48,84 olarak hesaplandı.

Birleşik Kamu-İş Konfederasyonu'nun ar-ge birimi KAMUAR’ın, Ankara’daki pazar ve marketlerden düzenli olarak derlediği fiyatları esas alarak yaptığı “halkın enflasyonu” araştırmasının aralık ayı sonuçları, dar ve sabit gelirliler üzerindeki gıda enflasyonu baskısının ağırlaşarak devam ettiğini gösterdi. Vatandaşların gıda karşısındaki satın alma gücü 2018 yılında yarıya yakın azaldı.

Tüketim harcamaları araştırmaları, en yoksul yüzde 10’luk kesimin harcadığı her 100 liranın 31 lirasını gıda için yaptığını, en zengin yüzde 10’luk kesimin 100 liralık harcaması içerisinde gıdanın aldığı payın ise 13 lirada kaldığını gösteriyor. Dolayısıyla gıda fiyatlarında yaşanan artış ve azalışlar yoksulların bütçesini zenginlere göre çok daha derinden etkiliyor.

KAMUAR’ın araştırmasına göre; Türkiye’deki aileler gıda için harcadıkları her 100 liranın 17,9 lirasını pirinç, ekmek, bulgur, buğday unu, makarna ve şehriye gibi ürünlere harcıyor. Diğer ülkelere göre miktar olarak çok az tüketilmesine rağmen, dünyanın belki de en yüksek fiyatlarının geçerli olması nedeniyle et ve balık için yapılan harcamalar ise gıda harcamalarının yüzde 22,4’ünü oluşturuyor. Süt, peynir, tereyağı ve diğer süt ürünleri ile yumurtanın gıda harcamaları içerisindeki payı ise yüzde 13,4’ü buluyor. Türkiye’de gıda için harcanan her 100 liranın 5,5 lirası tereyağı dışındaki yağlara,10,8 lirası meyveye, 15,1 lirası sebzeye, 6,1 lirası şeker, reçel, bal gibi gıda ürünlerine, 3,1 lirası çay ve kahveye, 3,6 lirası alkolsüz içeceklere, 2,2 lirası ise diğer gıda maddelerine ayrılıyor.

Bu arada TÜİK’in araştırmalarına göre yoksullar gıda harcamalarının büyük bölümünü ekmek, tahıl ve sebzeye ayırırken, zenginlerin gıda harcamalarının büyük bölümünü et balık ve deniz ürünleri meydana getiriyor. 

Türkiye’de başta hayvancılık olmak üzere tarım sektörünün üretimindeki artışın, talep artışının gerisinde kalması, bazı ürünlerde üretimin azalması, üreticiyle tüketici arasındaki zincirde yer alan aracıların yüksek kar oranları ve diğer nedenlerle gıda fiyatlarında yaşanan yükselişten en büyük zararı, gelirinin büyük bölümünü gıdaya ayırmak zorunda olan ve enflasyona karşı herhangi bir koruması bulunmayan yoksul kesimler görüyor.

AYLIK ARTIŞ YÜZDE 1,96

Aralık ayında gıda harcamaları kasım ayına göre yüzde 1,96 oranında artış kaydetti. 

Aralıkta, ekmek, un, bulgur, pirinç, makarna fiyatlarında bir önceki aya göre yüzde 2,39 oranında artış yaşanırken, et ve canlı hayvan ithalatı yapılarak fiyatları kontrol altına alınmaya çalışılan et-balık harcamalarında ise balık ve tavuk fiyatlarındaki düşüşe bağlı olarak yüzde 3,07 oranında düşüş yaşandı.

Aralıkta süt ve süt ürünleri ile yumurta harcamalarında ise yüzde 4,94 oranında azalış yaşanırken, katı ve sıvı yağ fiyatlarında yüzde 0,18 oranında yükseliş oldu.

Meyve harcamalarının yüzde 15,25 oranında arttığı aralık ayında sebze harcamalarında ise bir önceki aya göre yüzde 16,98 oranında artış kaydedildi.

Bakliyat fiyatları yüzde 3,03 oranında artarken, salça, zeytin, bal, çay tuz ve benzeri gıda maddelerinden oluşan diğer gıda fiyatlarında da yüzde 3,92 oranında azalış gözlendi.

2018 YILINDA GIDA HARCAMALARI YÜZDE 48,84 ARTTI

2018'de gıda harcamalarında bir önceki yıla göre toplam yüzde 48,84 oranında artış gözlendi. 2018 yılında ekmek, un, bulgur, makarna ve benzerlerinin fiyatlarında 2017 yılına göre yüzde 33,43, et-balık fiyatlarında 20,17, süt ve süt ürünleri ile yumurta fiyatları yüzde 24,95 oranında artış kaydedildi. Katı ve sıvı yağ fiyatları yüzde 21,99 oranında arttı. Meyve fiyatları yüzde 89,4 oranında, sebze fiyatları ise yüzde 189,8 oranında artış gösterdi. Bakliyat fiyatları yüzde 5,60, diğer gıda fiyatları ise yüzde 17,1 oranında arttı.