'İşveren işçinin ücretinde tek taraflı indirim yapamaz'

Habertürk yazarı Ahmet Kıvanç, işverenin işçinin ücretinde tek taraflı indirim yapamayacağını kaleme aldı. Ücreti indirilen işçi ücret farkını isteyebilir, iş akdini tazminatlı olarak feshedebilir.

İçinde bulunduğumuz pandemi döneminde olduğu gibi işveren zaman zaman çalışanlarından fedakârlık isteyip ücrette indirim talep edebiliyor. İş Kanunu uyarınca işveren iş sözleşmesiyle veya sözleşmenin eki niteliğindeki personel yönetmeliği gibi kaynaklar ya da işyeri uygulamasıyla oluşan çalışma koşullarında esaslı bir değişikliği ancak durumu işçiye yazılı bildirmek suretiyle yapabilir.

Habertürk'ten Ahmet Kıvanç'ın haberine göre, yazılı olarak yapılmayan ve işçi tarafından 6 iş günü içinde yazılı olarak kabul edilmeyen değişiklikler işçiyi bağlamaz. Ücrette değişiklik yapılması, çalışma koşullarında esaslı bir değişiklik anlamına gelmektedir.

İşçinin, değişiklik önerisini kabul etmediğine dair işverene bildirimde bulunmasına gerek yok. Altı işgünü içinde yazılı olarak kabul ettiğine dair irade ortaya koymaması, reddettiği anlamına geliyor.

İŞÇİ İNDİRİMİ KABUL ETMEZSE İŞVEREN NE YAPABİLİR?
İşveren, işçi değişiklik önerisini 6 iş günü içinde kabul etmezse, değişikliğin geçerli bir nedene dayandığını veya fesih için başka bir geçerli nedenin bulunduğunu yazılı olarak açıklamak suretiyle iş akdini feshedebilir. Bu gerekçe ile iş akdini fesheden işveren hem kıdem tazminatını, hem de ihbar tazminatını ödemek zorundadır.

İşyerinde çalışan sayısı 30 kişiden fazla ise işçi önce arabulucuya başvurup sonra dava açarak işe iade talebinde bulunabilir.

İŞ SÖZLEŞMESİNİ DEĞİŞTİREREK ÜCRETTE İNDİRİM
İşverenin ücrette indirim talebi bazen de iş sözleşmesinde değişiklik şeklinde gelebilmektedir. Bu amaçla hazırlanan yeni sözleşmeye imza atan işçi, ücretinde indirim yapılmasını da kabul etmiş demektir.

Bazı durumlarda ise işçi yazılı olarak kabul etmediği, yeni sözleşme imzalamadığı halde işveren fiilen ücrette indirim yapabiliyor. İşçinin hiç itirazda bulunmadan indirimli ücretle çalışmaya devam etmesi, ücrette indirimi kabul ettiği anlamına gelmiyor.

İŞÇİ ÜCRET FARKINI İSTEYEBİLİR
Ücreti fiilen indirilen işçi, ücret farkını hemen veya daha sonra talep etme hakkına sahiptir. Ücret alacaklarında beş yıllık zaman aşımı uygulanmaktadır. İşçi, dava açtığında son beş yılın ücret farkını talep edebilir.

İndirilmiş ücretle belli bir süre çalıştıktan sonra ücrette indirime ilişkin yazılı metne imza atan işçi, bu tarihe kadar olan dönem için ücret farkını yine isteyebilir. Ancak, imza attığı tarihten sonrası için ileride ücret farkı ödenmesini isteyemez.

İŞÇİ TAZMİNATLI FESİH YAPABİLİR
İşverenin, yazılı onay almadan fiilen ücrette indirim yapması işçi açısından haklı fesih sebebidir. Haklı fesih yapan işçi kıdem tazminatını alır ama ihbar tazminatını alamaz.

İMZAYI ATANIN KIDEM TAZMİNATI DA DÜŞER
İşçinin ücrette indirimi kabul etmesi halinde kıdem tazminatı konusunda büyük mağduriyetler söz konusu olabilir. İşveren, işçinin ücrette indirimi kabul etmesinin hemen ardından iş akdini feshetse bile kıdem tazminatını son ücret üzerinden ödeme hakkına sahiptir.

Özellikle işyerinde çalışma süresi uzun olan kişilerin ücrette indirim teklifini kabul ederken çok daha dikkatli olması gerekir. Örneğin giydirilmiş brüt ücreti 6 bin lira olan ve 15 yıl çalışması bulunan bir işçi 90 bin lira kıdem tazminatı alabilecek iken, brüt ücretinin 5 bin liraya indirilmesini kabul etmesi halinde kıdem tazminatı da 75 bin liraya düşer.