İTÜ'den hidrojenli tekne

Tarih: 11.02.2012 - 21:49

Kategori: Bilim & Teknoloji

İstanbul Teknik Üniversitesinden (İTÜ) 6 öğrenci, Türkiye'de hidrojen enerjili yakıt pili sistemi ile hareket edecek “İstiklal” adlı ilk teknenin yapımı için proje hazırladı.

İTÜ Gemi İnşaat Mühendisliği Bölümü öğrencileri Murat Gürhan ve Tuğrulhan Ateş ile aynı üniversitenin Kontrol Mühendisliği Bölümü öğrencileri Burak Gülseren, Emre Tekeli, Kimya Bölümü öğrencisi Ece Ülgen ve Makine Mühendisliği Bölümü öğrencisi Mehmet Akif Ceylan, Türkiye'nin hidrojen enerjili yakıt sistemi ile çalışan ilk teknesini yapmak için çalışma başlattı. Bu çalışmalar sonucu hazırlanan projelerini tamamlayan öğrenciler, teknenin yapım aşamasına geldi.

Proje sorumlularından Murat Gürhan, AA muhabirine yaptığı açıklamada, bu tekneyi yapma fikrinin üniversitedeki arkadaşları ile sohbet ederken ortaya çıktığını anlatarak, şunları söyledi:

“Projeye geçen yıl Kasımda başladık. Dedik ki 'madem tekne suda gidiyor, hidrojenli yakıt sistemi için sudan hidrojeni ayrıştırarak yararlanabilir miyiz?' Araştırdık, baktık ki hidrojeni ayrıştırma sistemi hem maliyetli hem de hacmi çok büyük. Yani yeterli hidrojeni almamız için kuracağımız sistemin hacmi, tekneden daha büyük. Bunun üzerine bu projeyi sadeleştirdik ve sadece yakıt pili ve basınçlı tüplerde dışarıdan alacağımız hidrojeni kullanarak hidrojenli yakıt pili sistemiyle tekneyi sevk edebileceğimiz bu projeyi düşündük.”

Araştırmalarını bu yönde yoğunlaştırdıklarını ifade eden Gürhan, “Danışman hocalarımızın da desteğiyle hidrojenli yakıt pili sistemi ile çalışan teknenin bir tasarımını ortaya çıkardık. Sonra bu tasarımı defalarca inceleyip hatalarımızı giderdik ve sonunda 'İstiklal' adını verdiğimiz teknenin son tasarımı ortayı çıktı” dedi.

Projede, üniversitedeki eski ve yeni fakülte dekanları ile diğer hocalarının kendilerine hem tasarım hem de diğer konularda destek verdiğini anlatan Gürhan, “İlk düşündüğümüz projede, bir tekne yapıyorsun ve denize indikten sonra hiç yakıt ikmali yapmıyorsun. Çürüyene kadar gidecek bir tekneydi. Ancak araştırınca bu fikirden vazgeçtik” diye konuştu.

“İstiklal” adlı teknede ise hidrojen sistemini yurt dışından alacaklarını, geri kalan bütün sistemi Türkiye'de üreteceklerini belirten Gürhan, “Örneğin, teknenin tasarımı bize ait. Tekne Türk tersanelerinde üretilecek. Teknenin elektrik sistemi, motor sürücüsü gibi parçaları bizim elektrik ekibimiz tarafımızdan tasarlanıp üretilecek. Yani sistem özgün bir sistem olacak. Tekne bittiğinde hidrojen enerjili yakıt pili sistemi ile çalışan Türkiye'deki ilk tekne olacak” dedi.

Teknenin projesinin tamamlanarak yapım aşamasına gelindiğini kaydeden Murat Gürhan, teknenin inşası için hem maddi hem de teknik açıdan kendilerine danışmanlık yapılması konusunda sponsora ihtiyaç duyduklarını bildirdi.

Gürhan, sponsor olmaları için öncelikle Gemi Mühendisleri Odası ile görüştüklerini ve yetkililerin özellikle teknenin teknik açıdan incelenmesinde yardımcı olduğunu ifade etti. Gürhan, şöyle devam etti:

“Şimdiye kadar kendilerinden bu teknik danışmanlığı gördük. Ayrıca teknenin yapılacağı tersaneyi bulmada yardımcı olacaklar. Onun haricinde görüştüğümüz birkaç firma var. Bunlar da hidrojen sistemini komple karşılayacak. Prensipte anlaştık, ancak henüz kesin bir şey yok. Geriye tekne üretimi kalıyor. Öncelikle bir tersane ile anlaşırsak gerisi çorap söküğü gibi gelecek.”

Çevre dostu hidrojenli yakıt sisteminin birçok araçta kullanılabileceğini belirten Gürhan, hidrojen enerjili yakıt pili sistemiyle çalışan teknenin elektrik motoru ile gitmesi dolayısıyla sessiz olduğunu anlattı. Gürhan, sessizliği açısından ve gerekli yapısal değişikliklerle eklerin gerçekleştirilmesiyle teknenin casus amaçlı kullanılabileceğini de ifade etti.

Yüksek performans sağlayan hidrojenin, güneş ve rüzgar gibi temiz enerji kaynaklarından elde edilmesi halinde tamamen çevre dostu olduğunu bildiren Gürhan, “Bu kaynaklar yakıt pillerinde kullanılırsa ortaya ısı, su ve elektrik enerjisi çıkıyor. Haliyle çevreye hiçbir zararı yok. Gayet temiz bir enerji” dedi.

Bu yakıt sistemini, araçlarda kullanılan diğer yakıt sistemlerinden ayıran en önemli özelliğin, atıksız, temiz ve sessizliği olduğunu söyledi.

Gürhan, Türkiye'de hidrojen elde edilebilecek hidrojen sülfür ve bor gibi kaynakların bulunduğuna işaret ederek, bu kaynaklardan yararlanılabileceğini vurguladı.

Murat Gürhan, Türk milletinin bir karış toprak için oldukça çok kan döktüğünü anlatarak, “İstiklal, yani bağımsızlık; Türk milletinin vazgeçilmez bir parçası... Bir karış toprak için o kadar kan döküldü. Biz böyle bir milletin evlatları olduğumuz için tekneye 'İstiklal' adını verdik. İstiklal'in bir diğer anlamı da hidrojen enerjisi ile biz artık petrole bağımlı olmayacağız, özgür olacağız” şeklinde konuştu.

Murat Gürhan, “Bildiğim kadarıyla Türkiye'de hidrojenle çalışan tekne yok. Bu tekne, yapımı tamamlandığında Türkiye'nin hidrojenle çalışan ilk teknesi olacak. Bu tekneyi Üsküdar-Beşiktaş arası sefer yapan deniz taksi olarak da düşündük. Bu açıdan Asya ile Avrupa arasında sefer yapan ilk hidrojen teknesi olacak” dedi.

Teknenin, deniz taksi ya da Haliç'te turistik amaçlı gezinti teknesi olarak kullanılabileceğini ifade eden Gürhan, “İstiklal hem görsel hem de teknik açıdan problemi olmayan bir tekne” diye konuştu. İstenilmesi halinde teknenin kapasitesinin arttırılabileceğini söyleyen Gürhan, “Teknenin içi çok rahat. Yaklaşık 10-12 knot arasında bir hız yapacak. Zaten İstanbul Boğazı'nda da bildiğim kadarıyla hız sınırı 10 knot. Yani tekne özellikle turistik amaçlı geziler için normal hıza sahip” dedi.

Hızlı feribotlar gibi katamaran bir tekne olan “İstiklal”in çalışma sisteminde, metal hidrür tüplerinde depolanan hidrojenden yakıt pili sayesinde elde edilen elektrik enerjisi önce akülere depolanıyor. Ardından bu aküdeki enerji ile çalışan elektrik motoru sayesinde tekne hareket ediyor.

Bu sistemle giden “İstiklal”, 6,70 metre boyunda ve 3 metre eninde olacak. Kaptan dahil 5 kişi kapasiteli tasarlanan “İstiklal”, sessizce hareket

edeceği için gürültü kirliliği yapmayacak.

Projenin danışmanlığını, aralarında İTÜ Gemi İnşaatı ve Deniz Bilimleri Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Ali İhsan Aldoğan'ın da bulunuğu 9 öğretim üyesi yapıyor.