Kanal İstanbul’un daha önce 60 milyar TL olarak açıklanan maliyeti 75 milyar TL'ye çıktı

Yaklaşık 45 km uzunluğunda ve 20.75 metre derinliğinde olan Kanal İstanbul’un daha önce 60 milyar TL olarak açıklanan maliyeti 75 milyar TL'ye çıktı.

75 milyar TL bedel ile yapılacak proje için hazırlanan son ÇED raporuna göre; daha önce Marmara Denizi’ne yapılması planlanan 3 yapay takım adadan ve Sazlıdere Yat Limanı’ndan vazgeçildi. 7 yılda tamamlanması planlanan kanal için 4 yıl boyunca kazı yapılacak ve 1.1 milyar metreküp hafriyat çıkacak.

Sözcü'den Özlem Güvemli'nin haberine göre Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı tarafından projelendirilen Kanal İstanbul ile ilgili 28 Kasım 2019 tarihinde yapılacak İnceleme Değerlendirme Komisyonu (İDK) toplantısının duyurusu Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından yapıldı. İDK toplantısında son hali verilecek olan ÇED raporunda önemli değişiklikler bulunuyor.

Takımadalar ve yat limanı iptal

Kanal İstanbul Projesi kapsamında 20 Şubat 2018’de sunulan ÇED Başvuru Dosyası'nda kanal kazısından çıkan uygun malzemeler ile Marmara Denizi'nde 3 adet yapay takım ada oluşturulması planlanıyordu. Devam eden mühendislik ve fizibilite çalışmaları sonucunda mali açıdan etkin görülmediği için adalardan vazgeçildiği açıklandı. Yine aynı dosyada yer alan Sazlıdere Yat Limanı'nın da kanal içi seyir güvenliği ve yapılan detaylı mühendislik çalışmaları sonrasında iptal edildiği kaydedildi. Sadece Marmara Denizi girişinde Küçükçekmece Gölü'nde bin 200 bağlama yeri olan bir yat limanı inşa edilecek.

7 yılda tamamlanacak

Daha önce öngörülen bir yıllık hazırlık süresi de 2 yıla çıkarıldı. Raporda ufak bir aksamanın tüm projenin uzamasına neden olacağı belirtilerek bu nedenle hazırlık süresinin 2 yıl olmasının planlama açısından emniyetli bir yaklaşım olacağı ifade edildi. Bu durumda yatırım süresinin 7 yıl olacağı kaydedilerek, “Yatırım için öngörülen 7 yıllık (ihale aşamasından itibaren) sürenin ilk 2 yılı hazırlık (finansmanın kesinleştirilmesi, arazi çalışmaları, uygulama projelerinin hazırlanması, mobilizasyon çalışması vb.) dönemi olarak kabul edilmektedir” denildi.

4 yıl kazılacak

Rapora göre projenin kazı aşaması da 4 yıl sürecek. Yılda yaklaşık 275 milyon metreküp kazı yapılacak. Kanaldan çıkacak toplam hafriyat miktarı yaklaşık 1 milyar 155 milyon 668 bin metreküp olarak hesaplandı. Bu miktarın 1 milyar 79 milyon 252 bin metreküpünü kara kazısı, 76 milyon 416 bin metreküpünü deniz ve göl taraması oluşturacak. Kanal boyunca karada yapılması planlanan yaklaşık 1,1 milyar metreküplük kazının 800 milyon metreküplük kısmı Karadeniz'e bağlanılan kesimde gerçekleştirilecek.

Tek yönlü işletilecek

Kanal İstanbul Projesi kapsamında işletme (trafik) simülasyonu ve kanal işletme prensibinin belirlenmesi kapsamında yapılan çalışmalar sonucunda da kanalın tek yönlü işletmesine karar verildi. Kanal İstanbul Projesi kapsamında; kanal içerisinde acil bağlama alanları, acil müdahale merkezleri, kanal giriş ve çıkış yapıları, gemi trafik sistemleri gibi alt ve üst yapılar, liman, lojistik merkez, yat limanı, kanal içerisinde ihtiyaç duyulan noktalarda karşıdan karşıya ulaşımı deniz yolu ile sağlayacak kıyı yapıları, tahkimat ve dolgu alanları gibi kıyı tesisleri yapılması planlanıyor.

Entegre projeler

Kanal İstanbul Projesi ile entegre olarak geliştirilecek projeler; Marmara ve Karadeniz Konteyner Limanları, Küçükçekmece Yat Limanı ve Karadeniz kıyısında rekreasyon amaçlı dolgu ile lojistik alan dolgusu olarak sıralandı. Karadeniz kıyısına rekreasyon ve lojistik alan için toplam 54 milyon 605 bin 865 metrekare dolgu yapılacak. Dolguda kanal hafriyatından çıkacak malzeme kullanılacak.

Sazlıdere Barajı iptal

Söz konusu güzergahın üzerinde ve çevresinde genel olarak tarım arazileri, kısmen orman alanları ve yerleşimler ile su kütleleri bulunuyor. Bu su yüzeyleri içerisinde İstanbul'un 24-25 günlük su ihtiyacını sağlayan Sazlıdere Barajı güzergah üzerinde yer aldığı için iptal edilecek.

10 bin kişi çalışacak

Projenin inşaat aşamasında yaklaşık 8-10 bin kişinin, işletme aşamasında ise 500-800 kişinin çalışması öngörülüyor. Çalışma alanı olarak tanımlanan ve inşaat faaliyetlerinin yürütüleceği kesim yaklaşık 63.2 milyon metrekare olarak hesaplandı. İnşaat faaliyetleri tamamlandıktan sonra kanal yapı yaklaşım sınırına kadar olan kesim diğer kamu ihtiyaçları için terk edilecek alan 25.75 milyon metrekare olacak. Kanal için kullanılacak alan 37.5 milyon metrekare olarak açıklandı.

Kuş göç yolları bozulacak

Kanal güzergahı boyunca toplamda 21 takım, 44 familyaya ait 124 kuş türü tespit edildi. Raporda tespit edilen kuş türlerinden bazılarının proje alanının belli kesimlerini kışlama alanı, üreme alanı ve konaklama alanı olarak kullandığı belirtilerek “Proje faaliyetinin kuşlar üzerine olacak en büyük etkisinin habitat kaybı olacağı düşünülmektedir. Küçükçekmece Gölü, proje sahasında tür çeşitliliği bakımından en zengin alandır. Hem kışlayan türler, hem üreyen türler hem de göç sırasında konaklayan türler için çevresinde ve su gövdesinde elverişli alanlar oluşturmaktadır. Bu alanların kaybedilmesi sonucunda bazı kritik önemde türlerin üreme ve kışlama popülasyonları etkilenecektir. Bunları önlemek amacıyla Küçükçekmece Gölü'nün bir kısmının sedde ile ayrılarak mevcut hali ile korunması ve Altınşehir'deki sazlık alana benzer bir habitatın muhafaza edilen göl alanı içerisinde oluşturulması önerilmektedir” denildi.

Yeni havalimanına zorunlu iniş

Baklalı, Boyalık, Dursunköy civarında bulunan tarım arazilerinin göç sırasında yorgun düşen ya da olumsuz hava şartları nedeniyle devam edemeyecek olan başta leylekler olmak üzere göçmen kuşlar için yaşamsal öneme sahip olduğu aktarıldı. Sonbahar göçü sırasında da Küçükçekmece Gölü'nün kuzeybatısında İstanbul Üniversitesi'ne ait tarım alanlarına da büyük sürülerin indiği belirtilerek, “Bu alanların kaybolması ile birlikte en yakın olarak Çatalca civarındaki açık alanlara iniş yapmaları mümkün olacaktır. İlkbaharda Boğazı aşıp gelen kuşlar için daha öncesinde elverişli alanlar bulunmamaktadır. Bu durumda kuşlar zorunlu olarak ya Yeni Havalimanı sahası etrafındaki çayırlıklara ya da Çatalca civarındaki açıklıklara iniş yapabileceklerdir. Bu alanların şu anki konaklama alanlarına mesafesi dikkate alındığında kuşların bu alanlara sorunsuz ulaşabilecekleri öngörülmektedir ve konaklama amaçlı kullanan kuşlar için olumsuz etkisi olmayacağı öngörülmektedir” ifadeleri kullanıldı.

Çalışmalar 2011'de başladı

Raporda projenin geçmişi de anlatıldı. 2011 yılında başlatılan çalışmalar ile Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı, Karayolları Genel Müdürlüğü tarafından 5 adet alternatif arasından, Marmara Denizi'ni Küçükçekmece Gölü'nden ayıran noktadan başlayarak, Sazlıdere Baraj Havzası boyunca devam eden, Sazlıbosna Köyü'nü geçerek Dursunköy'ün doğusuna ulaşıp Baklalı Köyü'nü geçtikten sonra Terkos Gölü'nün doğusunda Karadeniz'e ulaşan güzergahın İstanbul Boğazı'na alternatif su yolu “Kanal İstanbul Projesi ” için en uygun güzergah olarak belirlendiği kaydedildi.

Belirlenen bu güzergah doğrultusunda Kanal İstanbul Projesi'nin yürütülmesi ile ilgili çalışmaların 4 Şubat 2017 tarihinde Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı, Altyapı Yatırımları Genel Müdürlüğü'ne (AYGM) verildiği anlatıldı. AYGM tarafından 14 Temmuz 2017’de etüt-proje işi ihalesine çıkıldığı ve gerekli işlemlerin tamamlanması ile 8 Ağustos 2017 tarihinde işe başlanıldığı anlatıldı.