CHP’nin Açılımı

Tarih: 08.06.2012

Ya CHP ne yapmak istiyor? AKP’ye benzemek mi, Kürt sorununun demokratik çözümünü mü istiyor?...

CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu’nun Başbakan Tayip Erdoğan’a Kürt meselesinde yaptığı öneri siyasetin ana gündemi oldu. CHP’nin Kürt Açılımı uzun bir süredir ana muhalefet partisiyle, iktidar partisi arasında yaşanan şiddetli gerilim ve çatışma bir anda en azında Kürt meselesinde bıçak gibi kesildi. Kürt sorununda çözüm umutların oldukça zayıfladığı ve AKP’nin devleti, toplumu zapturapt altına alma yolunda doludizgin koştuğu bir süreçte gerçekleşti.

Siyaset kulislerinde CHP’nin bir çalışma içersinde olduğu konuşuluyordu ama bu derece “cesaretli” bir çıkış beklenmiyordu. Bunun nedeni Kılıçdaroğlu’nun inkâr siyasetini başlatan “eski CHP’ den” radikal kopuş konusunda net politikalara sahip olmaması ve tereddütlü davranışlarıdır.

Aslında Kılıçdaroğlu CHP Genel Başkanı olduktan sonra, bazı konularda olduğu gibi Kürt meselesinde de çıkışlar yapmadı değil. 12 Eylül referandumu öncesinde Abdullah Öcalan ile devletin görüşmeleri gündeme geldiğinde Başbakan, “ hükümet görüşmüyor, devlet görüşüyor” diyerek sorumluluğu üzerinde atıyordu, Kılıçdaroğlu “herkesle görüşülebilir, yeter ki anaların gözyaşı dinsin” sözleriyle beklenmedik. Aynı günlerde yine Mustafa Muğlalı Kışlası, barış için diyalog ve genel af konularında AKP’yi ters köşeye yatıran açıklamalar yaptı. Ancak bunlar politika haline gelmedi. Bu nedenle CHP’nin açılımı hem “ ne oluyor” sorusuna yol açtı hem de memnuniyetle karşılandı.

Güvenlik eksenlik politikaların sorgulanması isteniyor

CHP’nin önerisini salt yöntem önerisi olarak değerlendirmek eksik bir değerlendirmedir. 10 maddelik öneri paketinde, esas olarak sorunun çözümü için nasıl bir yol izlenmesi gerektiğine ilişkin öneriler bulunuyor ama bu Kürt sorununa ilişkin değerlendirmeye dayandırılıyor.

Özelikle öneri paketindeki 3. madde de bu konuda net bir yaklaşım var. “Güvenlik eksenli politikaların Kürt meselesini çözemediği acı tecrübelerle aşikâr hale gelmiştir. Başka seçeneklerin hayata geçirilmesi, ertelenemeyecek bir ihtiyaç olarak önümüzde durmaktır. Bu bağlamda, siyasi alanın toplumsal barışı sağlayacak demokratik bir çözüm için yeniden düzenlenmesi ve yeni araçların devreye sokulması gerekmektedir.”

Bu devletin temel politikası olan güvenlik eksenli politikalarından uzaklaşmayı ve demokratik çözüm arayışını ifade ediyor. İmha siyasetinin terk edilmesi çağrısı yapılıyor. Ama kafaları karışık, kuşku ve korku dolu olduğu için “biz usul önerisi yapıyoruz” biçiminde sunuyorlar.

MHP’nin konuyu görüşmeye dahi yaklaşmaması karşısında bocalamaları tamda bu kafa karışıklığının ürünü. Kürt sorunu gibi netameli ve varlık nedeni bir sorunun çözümünde MHP ile ortaklaşmayı tahayyül etmek, sorunun idrak problemini gösteriyor. Bu da çözüme ilişkin belirsizliğe yol açıyor. CHP’nin, MHP’nin tepkisini törpülemek bahanesiyle “Kürt sorunu” “akil adamlar komisyon” gibi isimlendirmelerden dahi terk etme eğilimine girmesi, korkularının, kaygılarının ve net olmamanın emareleridir.

AKP’ gibi CHP’de yeterli hazırlık yapmadan Kürt Açılımı’na gitmişe benziyor. Bu nedenle AKP’nin Kürt Açılımı’nın çok ilersine gitmesi oldukça zor görünüyor. Şimdilik anlaşılan CHP rotasını gelen tepkilere göre belirleyecek. AKP’nin açılım siyasetinden yeterli dersler çıkarmamışa benziyor.

AKP, açılımla Kürtlerin varlığı kabul etti ama Kürtlerin eşit yurttaşlık hakları konusunda bir öngörüye ve programa sahip değildi. CHP ise güvenlik eksenli politikaların Kürt meselesini çözemediğinden söz ediyor ama CHP’nin demokratik çözüm için ne önerdiği pakette olmadığı gibi hiçbir biçimde bilinmiyor.

CHP önerisinin içini doldurmalı ve netleşmeli

Son bir yıldır, Türkiye’nin her yanında, ölümlerin, çatışmaların, siyasi ve askeri operasyonların, tutuklamaların, gözaltlıların, hapis cezalarının ve toplumsal ayrışmanın daha çok konuşulduğu bir dönemde, CHP’nin güvenlik eksenli politikalar dışında çözümü konuşma çağrısı, Türkiye’nin Kürt sorunu bağlamında yaşam dönüş çağrısı olduğu söylenebilir. Ancak yaşama dönüşün sağlanabilmesi neyin nasıl yapılacağı kadar, ne yapılacağının da bilinmesine bağlıdır. Bu nedenle CHP kendi çözüm programını açıklamalıdır. CHP’nin “yeni CHP, olup olamayacağının göstergelerinden biri de bu program olacaktır.

CHP’nin Kürt Açılımı, son bir yıldır özelliklede Uludere katliamı sonrasında AKP’nin Kürt sorunu bağlamında yaşadığı sorunları geri plana itme ve çok net görülen milliyetçi ümmetçi yüzünü örtme işlevi görme tehlikesini barındırıyor. AKP’nin, bu öneriyi MHP ile ayrım çizgilerinin belirsizleşmeye başladığı bir dönemde “bitinin kanlanmasına” hizmet edecek bir biçimde değerlendireceğine hiç kuşku yok. Görüşmeden Erdoğan, “diğer partilerle olmazsa iki parti birlikte çalışalım önerisini” tamda bu amaçla yapmış olabilir.

AKP, bugüne kadar “ben güçlüyüm, ben çözerim, ben yaparım” anlayışıyla hareket etti. Açılım sürecindeki en büyük yanlışlarından biri de buydu. Şimdi bu politikayı CHP birlikte yürütmek istiyor. BDP’ yi dışlamaya çalışmakla kalmıyor, parlamento dışı siyasal güçleri ve sivil toplum örgütlerini hiç hesaba katmıyor. Hem çözümü konuşmak hem de CHP ile birlikte Van, Siirt Belediye Başkanlarına yönelik operasyonlara benzer operasyonlar yapmak istiyor. Milliyetçi, ümmetçi politikalarına ortak arıyor. Böylece Kürtleri AKP’lileştirmeyi hızlandırmayı planlıyor.

Ya CHP ne yapmak istiyor? AKP’ye benzemek mi, Kürt sorununun demokratik çözümünü mü istiyor? CHP, bütün bunları dikkate almadan çıktı yolda yürümeye devam etmek isterse, yeni umutsuzluklara ve hayal kırıklıklarına neden olduğu gibi, Fırat’ın doğusuyla batısı arasındaki duygusal kopuşu hızlandırmış ve yaraları daha da kanatmış olacaktır. CHP’nin savaşmak yerine konuşma çağrısı yapması tarihi bir çıkış olduğu kadar ciddi ve samimi sorumluluk gerektiriyor. Belediye Başkanlarının gözaltına alınmasına sessiz kalarak, salt terörle mücadele lafları edilerek, ancak AKP’nin politikalarına hayat suyu olunabilinir.

Hakan Tahmaz