Kemirgen kafalar!

Mustafa Mutlu yazdı, ''Kimi insanlar İzmir Milli Eğitim Müdürü gibi okumadığı kitabın sansürlenmesini isteyerek, 'kültür kemirgenliği' yapar...''

John Steinbeck, toplumcu gerçekçilik akımının en güçlü kalemlerinden biriydi.

Pulitzer ve Nobel Edebiyat Ödülü’nü kazanmıştı.

En önemli eseri, kuşkusuz “Gazap Üzümleri”dir.

Steinbeck, Fareler ve İnsanlar’da ABD’deki iki göçmen tarım işçisinin öyküsünü anlatır... George Milton ve onun güçlü kuvvetli ama akli dengesi bozuk yoldaşı Lennie Small’un öyküsünü...

Bu ikilinin tek hayali vardır:

Küçük bir toprak satın alıp insanca bir hayat yaşamak... Ancak bunun için önce çalışıp, para biriktirmeleri gerekmektedir ve bu, özellikle akli dengesi bozuk olan Lennie’yle, gerçekleştirilmesi olanaksız bir hayaldir!

***


Bu kitap yıllardır, Milli Eğitim Bakanlığı’nın liselerde okutulması için önerdiği 100 Temel Eser arasındaydı...

Kitabı okumadığını söyleyen İzmir Milli Eğitim Müdürü, 2012 yılının son günlerinde, sözüm ona kendisine gelen veli şikâyetlerini bahane ederek, Milli Eğitim Bakanlığı’na başvurdu ve sansürlenmesini istedi.

Allah’tan Milli Eğitim Bakanı kamuoyunda oluşan tepkileri dikkate alarak, böyle bir sansürü asla düşünmediklerini söyledi.

***


Bu kitap bugüne kadar yüzün üzerinde ülkede, binlerce kez basıldı!

Milyonlarca okur buldu...

Filmi çekildi...

Ama en baskıcı rejimlerle yönetilenler dâhil hiçbir ülkede, “sansürlenmesi” ya da yasaklanması akla bile gelmedi...

***


Kimi insanlar vardır, romanın kahramanlarından Lennie gibi, “yumuşak” bulduğu her canlıyı severken öldürür...

Kimi insanlar da İzmir Milli Eğitim Müdürü gibi okumadığı bir kitabın sansürlenmesini isteyerek, “kültür kemirgenliği” yapar...

***


Okuduysanız bile bu kitabı lütfen tekrar okuyun:

Bakalım siz, bu sansür talebi için bir gerekçe bulabilecek misiniz?

Fareler ve insanlar *****



Türü: Roman

Yazan: John Steinbeck

İlk yayınlanma yeri ve tarihi: ABD, 1937

Önerdiğim Türkçe baskısını yayınlayan: Sel Yayıncılık

Çeviren: Ayşe Ece

Baskı tarihi: 2012

Sayfa sayısı: 128

Fiyatı: 10 lira

İnternet fiyatı: İdefix 8 lira, D&R 7.49 lira

Kişisel not: ABD’de 76 yıl önce yayınlanan ve dünya klasikleri arasında her zaman ilk akla gelen eserlerden biri olan bu kitap, İzmir Milli Eğitim Müdürü’nün “sansür” talebiyle gündeme geldi. Yıllar önce okumuştum; hemen yeni baskısını alıp tekrar okudum.

*****


Sıradan ama zor hayatlar...

Fatma Gürel, Edremitli... Türkiye’nin çok partili sisteme geçtiği 1950’li yıllarda doğmuş; hayatı o büyük değişime tanıklık ederek geçmiş... Asıl mesleği kimya mühendisliği. Hem mühendislik yapmış hem de altı öykü kitabı ve roman yazmış...

Bu kitaplarıyla Yunus Nadi Birincilik Ödülü’nü, Ömer Seyfettin Özel Birincilik Ödülü’nü, Türkiye İş Bankası Edebiyat Büyük Ödülü’nü kazanmış...

Fatma Hanım, Ölmez Ağacın Evi’nde aslında kendisinin, ailesinin, komşularının, Edremit’in ve zeytinin romanını yazmış...

Bir de Cumhuriyet’in kuruluş günlerindeki coşkunun, çok partili sistemle yerini nasıl başka değerlere bıraktığının romanını...

Küçük kent insanlarındaki büyük kent özleminin ve İstanbul’a göçün romanını...

Bu romanda olağanüstü hiçbir şey yok... Yani bilinen deyişle, aksiyon yok, dramatik aşk yok, cinsellik yok, kumpas yok, silah-külah yok...

Peki ne var?

Dedelerimiz, annelerimiz, babalarımız, akrabalarımız, komşularımız ve bizim gibi sıradan insanların, sıradan ama zor yaşamları...

Bu kitabın benim için en ilgi çekici yanlarından biri de kuşkusuz, yazarın zeytini başrole taşıması oldu...

Zeytinde var yılının, benim bildiğimin tersine köylüler için felaket yılı olduğunu öğrendim; yok yılının ise kazanç...

Çünkü var yılında zeytinin para etmediğini, yok yılında ise üretilen çok az ürünün çok iyi parayla satıldığını...

Zeytinin toplanışını, işlenişini, zeytinyağı ve sabun yapımını öğrendim.

Yaz aylarında bir yerlere giderken geçtiğim Edremit’i sevdim.

Eğer günümüzün insanı yaşamdan soğutan dertlerinden bir an için kurtulmak istiyorsanız; okuyucusunu geçmiş dostluklara, iyiliklere ve Ege’nin büyüsüne götüren bu kitabı okumanızı öneririm...

Eminim seveceksiniz ve çok dinleneceksiniz!

Ölmez Ağacının Evi ***



Türü: Roman

Yazan: Fatma Gürel

Yayınlayan: Remzi Kitabevi

Baskı tarihi: Aralık 2012

Sayfa sayısı: 254

Fiyatı: 15 lira

İnternet fiyatı: D&R 10.99 lira, İdefix 12 lira.

Kişisel not: Yazarı tanımıyorum. Sağ olsun, kitabını imzalayarak göndermiş. Söylemesi ayıp ama daha önceki üç öykü ve iki romanını okumadım. Şimdi ilk işim o kitapları da bir an önce alıp okumak olacak.