loading
close
SON DAKİKALAR

Melatonin nedir? Melatonin eksikliği neden olur?

Melatonin nedir? Melatonin eksikliği neden olur?
Tarih: 13.09.2021 - 13:34
Kategori: Sağlık, Yaşam

Melatonin, insan vücudunda doğal olarak bulunan ve uyku-uyanıklık döngüsünü düzenleyen bir hormondur. Beynin hemen altında bulunan pineal bez ya da diğer adıyla epifiz bezi tarafından salınır.

Melatonin, vücut fonksiyonlarını kontrol eden başlıca hormonlardan biridir; uyku hormonu olarak da bilinir. Karanlıkta salınımı artar ve uykuya dalmayı sağlar. Az salgılandığında insomnia gibi uykusuzluk sorunlarına yol açar. Aşırı uykusuzluk, kulak çınlaması ve Alzheimer gibi sorunların çözümü için melatonin takviyesi yapılır. Hap şeklinde satılan bu takviyelerin bilinen bir yan etkisi yoktur. Antioksidan özellikleri olduğu için yaşlanmaya karşı takviye olarak da kullanılmaktadır.

Melatonin nedir?

Melatonin beyin tarafından salgılanır ve vücudun günlük ritmini kontrol eder.  Uyku hormonu olarak da bilinir. Beyindeki epifiz bezi tarafından salgılanan melatoninin üretimi karanlıkta üretimi artar ve aydınlıkta azalır. Ayrıca takviye olarak alınabilen hapları Alzheimer hastalığında, radyasyona maruz kalınan durumlarda ve kulak çınlaması gibi tıbbi rahatsızlıkta kullanılmaktadır.

Melatonin ne işe yarar?

Bu hormon, vücudun saati gibidir, vücuda ne zaman uykuya dalması, ne zaman uyanması veya yemek yemesi gerektiğini söyleyen hormondur. Aynı zamanda vücut ısısının, hormon seviyelerinin ve kan basıncının düzenlenmesine yardımcı olur.

Uykusuzluk problemi (insomnia) veya jetlag yüzünden uyku dengesizliği yaşayan kişiler takviye alarak hormon seviyesini yükseltirler. Çoğunlukla inek epifiz bezinden üretilen bu hapların çok az yan etkisi vardır ve birçok faydası bulunur. Antioksidan olarak kullanılır, yaşlanmayı geciktirici özelliği vardır, kör insanların gece ve gündüz döngülerinin oluşturulmasına yardımcı olur.

Melatonin almak uykusuzluğa iyi gelir mi?

Vücudun uyku döngüsünü düzenleyen bu hormonun az salgılanması uyku bozukluklarına sebep olur. Yapılan çalışmalar, kişinin uyku uyanıklık zamanlama döngüsünün 3-6 saat geciktiği vücudun biyolojik saatinin bozulduğu durumlarda melatonin takviyesi alınmasının uyku bozukluğu için faydalı olduğunu göstermiştir.

Melatonin nasıl salgılanır?

Epifiz bezi tarafından salgılanan melatonin, gözdeki retina tabakasının ışığı algılaması ile bağlantılı olarak çalışır. Gözdeki ışığı algılayan hücreler beyindeki hipotalamus bölgesine ışığın durumuyla ilgili sinyal gönderir. Bu sinyaller daha sonra epifiz bezine gönderilir ve  hormon salgılanır. Karanlıkta bu hormonun salgılanışı artar ve aynı zamanda vücut ısısının düşmesi, solunum hızının azalması gibi uykuyu teşvik eden bazı değişiklikler meydana gelir. Melatoninin seviyesi gündüz süresince düşük olur.

Melatonin eksikliği neden olur?

Ne tür sorunlar yaratır?

Melatonin hormonunun az salgılanması eksikliğe yol açar. Uyku bozukluğundan psikolojik rahatsızlıklara kadar pek çok durumu etkilediği bilinen bu durumun ilişkili olduğu hastalıklar:

  • İnsomnia: Uykusuzluk hastalığı
  • Jet lag: Ülkeler arası uçuşlardaki saat farkından oluşan uykusuzluk durumu
  • Gecikmiş uyku fazı sendromu: Vücudun günlük döngüsünün gereğinden uzun olması
  • Gece gündüz vardiyası ile çalışan kişilerdeki uyku bozuklukları melatoninin eksikliğinden kaynaklandığı bilinen durumlardır.

*Ayrıca otizmi olan çocuklarda melatoninin normalden düşük olduğu gözlemlenmiştir.

Melatonin eksikliği belirtileri

  • Uyku bozuklukları
  • Sürekli depresyonda olma ve kaygılı hissetme
  • Yorgunluk ve halsizlik
  • Kalpte çarpıntı
  • Cinsel isteksizlik veya cinsel işlev bozuklukları

Melatonin eksikliği tedavisi

Melatonin yeteri kadar salgılanmadığında uyku bozuklukları oluşur. Çözümü, takviye alınmasıdır. Bu takviyeler, uyku ritimlerinin düzelmesinde etkili olduğu gibi başka rahatsızlıklarda da önleyici ve destekleyici olarak kullanılmaktadır. Melatonin hapları, uyku ilaçlarına göre daha az yan etkisi olduğundan daha çok tercih edilmektedir. Yine de kullanmadan önce bir doktora danışılmalı, uykusuzluğun altında yatan başka bir neden olup olmadığı araştırılmalıdır.
 
Melatonin hormonu en çok gece 23.00 ile 5.00 arası salınmaktadır ve salgılanması için karanlık ortam gerekmektedir. Çok geç yatıp geç kalkmak da uyku bozukluklarına yol açabilmektedir. Bu nedenle özellikle bu saatlerde uyumaya özen göstermek ve ışıklı ortamda uyumamak melatonin eksikliğini önleyebilir. Çocuklarda bu sorunun yaşanmaması için bir uyku düzeni oluşturmaya özen gösterilmelidir.
Kaynak : wwww.istanbulgercegi.com

ÜYE YORUMLARI

Yorum Yap

Facebook Yorumları