Otofaji Nedir? Nasıl Uygulanır?

Memorial Tıbbi Yayın Kurulu, Otofaji hakkında merak edilenler hakkında bilgilendirdi. Otofajinin Faydaları Nelerdir? Otofaji hücrelerin yenilediğinden yaşlanma karşıtı oluşu en büyük faydaları arasında sayılır.

Otofaji, vücutta eski hücreleri parçalayarak yeniden kullanılmasına izin veren arınma sürecidir. Hücreler gıdalardan yoksun kaldığında ve strese girdiğinde doğal bir duruma girerek otofaji gerçekleştirir. Otofaji çeşitli hastalıkların önlenmesi ve mücadelesinde doğal yöntem olarak kullanılır. Vücudun kendini koruma mekanizması olarak da tanımlanan otofaji, işlevsiz ve hasarsız hücrelerin onarımı için çalışır.

Otofaji Nedir?

Kendi kendini yemek anlamı taşıyan ve vücudun hücresel geri dönüşüm sistemi olan otofaji, herhangi bir nedenle hasarlı hale gelmiş hücrelerin parçalandığı ve lizozom tarafından sindirildiği, stres ve açlık durumunda hücrelerin kullanılabilir olanlarının dönüştürüldüğü, vücudun kendini koruma mekanizmasıdır.

Vücudun her doku ve organın yapı taşı olan hücrelerin çalışmasını sağlayan birden çok parçası bulunur. Zaman içerisinde bu parçalar zarar görerek çalışmasını durdurur. Yani sağlıklı bir hücre işlevsiz bir hale gelir.

Otofaji, hücrelerin geri dönüşüm sistemi olarak bilinir. Hücrelerin hasar gören parçalarını ayırarak yeniden kullanılabilir hale getirir. Bu yüzden hücrelerin kalite kontrolü olarak da karşımıza çıkar. Hücrelerin düzgün çalışmasını engelleyen ve yavaşlatan parçaları ayırarak onları işlevsel kılar. Otofaji vücutta doğal olarak oluşur ve haberimiz olmadan gerçekleşir.

Otofaji’nin Vücut için Önemi Nedir?

Hasarlı hücrelerin, işlevini yerine getirebilecek olan hücrelere dönüştürülmesi, işlevsel olmadığı gibi hücrelerin olması gerektiği gibi çalışmasını bir şekilde engelleyen parçalardan kurtarması, vücuda zarar verebilecek patojenleri engellemesi açısından otofaji önemlidir.

Otofajinin Faydaları Nelerdir?

Otofaji hücrelerin yenilediğinden yaşlanma karşıtı oluşu en büyük faydaları arasında sayılır. Bunların yanında otofajinin vücuda sağladığı faydalar şöyle sıralanabilir:

• Hücreler stres altındayken koruma sağlayarak yaşam süresini uzatır
• Otoimmün ve kanser, diyabet gibi hastalıkların oluşumunu engeller
• Bağışıklık sisteminin desteklenmesinde önemli rol oynar
• Sinir sistemine etki ederek beyin gelişimine destek olur
• Hücreler için enerji ve yapı taşları sağlar
• Hücreleri parçalayarak yeniden kullanır ve böylelikle vücutta hareketi artırır.
• Parkinson ve Alzheimer hastalıklarına karşı toksik proteinlerin ayrışmasını sağlar
• Vücudun yenilenmesinde etkili olarak sağlıklı hücreleri harekete geçirir

Otofaji Nasıl Uygulanır?

Otofaji, hücreleri strese sokarak hayatta kalma moduna girmesini sağlar ve böylelikle onları harekete geçirmiş olur. Otofajiyi harekete geçirmenin yolları şöyle sıralanır:

Oruç tutmak

Oruç, belli bir süre aralığında yemek yemenin durdurulması anlamına gelir. Oruç tutarak vücudu besinlerden mahrum bırakarak otofajiyi harekete geçirebilirsiniz. Böylelikle hücrenin bileşenleri yeniden işlevsel olmak için harekete geçer.

Egzersiz yapmak

Egzersiz yaparak hücrelerin aktivitesini artırabilir ve böylelikle otofajiyi tetikleyebilirsiniz. Egzersizin türüne ve yoğunluğuna bağlı olarak hareket geçmesi değişiklik gösterebilir.

Kalori kısıtlamak

Vücudun erittiği ve tükettiği enerjiyi ya da kalorileri azaltarak kalori kısıtlamasına gitmek otofajiyi harekete geçirir. Vücudu tamamen kaloriden mahrum etmek yerine sınırlama getirilebilir. Bu da hücrelerin kayıp besinleri telafi etmek için otofajiye sürecine girmesini sağlar.

Yüksek yağlı içeren düşük karbonhidratlı diyet uygulamak

Ketojenik diyet olarak adlandırılan bu diyet türünde vücudun enerji yakma şeklini değiştirerek enerji için karbonhidrat veya şeker yakmak yerine yağ yakmasını sağlamak mümkündür. Bu diyet türü otofajiyi tetikler. Fakat bu diyeti uygulamadan önce mutlaka uzman doktordan görüş almanız önemlidir.

Otofaji İçin Kaç Saat Aç Kalınmalı?

Otofajinin hareket geçmesi için uygulanan yöntemlerin etkisi kişiden kişiye farklılık gösterir. Bunun için ideal bir zamanlama yoktur. Özellikle bu sürece girerken oruçtan yararlanmak isteyen kişilerin destek almaları oldukça önemlidir. Oruç tutmak bazı kişiler için iyi bir seçenek olurken bazılarının sağlığını riske atabilmektedir.

Otofaji Ne Zaman Başlar?

Otofaji, vücutta bulunan hücrelerin oksijen ya da besinden yoksun kaldığında ya da hasar gördüğünde başlar. Vücutta halihazırda yer alan hücrelerin geri dönüşümüne devam ederken dış kaynaktan bir besin ya da oksijen gelmediğinde süreç hızlanır ve otofaji oluşur. Hücreler hayatta kalmak için kendi kendini yeme sürecine girer ve daha sağlıklı hücreler oluşturur.

Otofaji Zararları Nelerdir?

Otofaji, doğru çalışmadığı zamanlarda hastalıkları da beraberinde getirebilir. Bunun yanında vücutta otofaji olması durumda kanser ilaçlarına karşı direnç geliştirebilir. Böylelikle ilacın etkisini yitirmiş olur. Aşırı otofaji olduğunda ise kalp sorunlarına katkıda bulunabilecek olan kalp hücrelerinin ölümüne neden olabilir.

Otofaji Hakkında Sık Sorulan Sorular

Otofaji kilo verdirir mi?

Hücrelerin aç bırakılmasıyla oluşan otofaji, hücreleri yenilediğinden kilo verme sürecine destek olur. Doğrudan etki etmese de sağlıklı gençleşmenin yolları arasında yer alır.

Otofaji sağlıklı mı?

Otofaji, uzman kontrolünde yapıldığında ve aşırı kaçılmadığı durumlarda sağlıklı olarak kabul edilir.

Otofajiyi kim buldu?

Otofaji, Japon biyolog Yoshinori Oshumi tarafından bulunarak 2016 yılında Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü'ne layık görülmüştür.

Otofaji ilerlerse ne olur?

Otofaji ilerlerse ve tedavi edilmezse kişinin sağlığını tehdit edebilir. Bu da tırnak yeme, parmak ve dudaktan derilerin çiğnenmesine kadar gitmektedir.

Otofaji nasıl ortaya çıkar?

Vücuttaki hücreler besin ve oksijen eksikliği yaşadığında ya da hasar gördüklerinde ortaya çıkar.