Sapanca Gölü tehdit altında

Tarih: 12.02.2012 - 02:58

Kategori: Çevre

Dünyanın içilebilir özelliğe sahip sayılı göllerinden biri olan Sapanca Gölü'nün, endüstriyel amaçlı kullanımı su seviyesinin düşmesine neden olduğu gibi, su kalitesinde ciddi bozulmalara neden oluyor.

Sakarya'nın su ihtiyacının tamamını, Kocaeli'nin su ihtiyacının da bir bölümü karşılayan Sapanca Gölü'nden her yıl 30 milyon metreküp civarında su, endüstriyel kullanım amacıyla çekiliyor. Gölden endüstriyel amaçlı alınan su, yıl içinde Kocaeli'ye içme suyu olarak tahsis edilen miktarla aynı oranda ve Sakarya'nın da içme suyu olarak kullandığı miktarın yarısı oranında bulunuyor.

Söz konusu durumun devam etmesi halinde, Sakarya'nın birinci dereceden içme suyu kaynağı olan göl, artan su talebini karşılama konusunda alarm vermeye başlayacak.

Sakarya Büyükşehir Belediyesi Su ve Kanalizasyon İdaresi (SASKİ) Genel Müdürü Rüstem Keleş, yaptığı açıklamada, Sapanca Gölü'nün su seviyesi bakımından son 6 yılın en düşük dönemini yaşadığını söyledi.

Keleş, yağışların mevsim normallerinin altında gerçekleştiğini anımsatarak, kuraklık nedeniyle göldeki su seviyesinin kritik kot olan 22,90 seviyesine yaklaştığını ifade etti.

Yağış miktarının geçen yıla göre yüzde 40 oranında daha az olduğuna işaret eden Keleş, ''Şu anda göl, 2006 yılından sonra en düşük seviyede bulunuyor. Burada şunu özellikle vurgulamak isterim ki Sapanca Gölü, havzadan beslenen bir göl. Bu nedenle de yağışlardan direkt şekilde etkileniyor. Bu sene de meteoroloji verilerine göre yağışlarımızda yüzde 40 oranında bir düşüş var. Bundan dolayı da Sapanca Gölü 30,80 seviyesinde bulunuyor. Bu seviye 2006 yılında 30,90 civarındaydı. O sene de yağışlar azalmıştı'' dedi.

Keleş, kurak geçen 2006 yılından itibaren yağışların artarak devam ettiğini ve gölün kotunun sürekli olarak 31,50 civarına yükseldiğini belirtti.

Sapanca Gölü'nün, Sakarya'nın birinci derecede içme suyu kaynağı olduğuna vurgu yapan Keleş, gölün Kocaeli için de hayati önem taşıdığını kaydederek, ''Hatta yegane içme suyu kaynağıdır diyebiliriz. Bunun dışında komşu ilimiz olan Kocaeli de buradan su basmaktadır. Tabii içme suyu amaçlı, öncelikli olarak Yuvacık Barajı'na su çekiyor Kocaeli. İzmit'in şu anda içme suyunu karşılamaktadır. Bu nedenle de çok önemli bir değere sahiptir. Bu özelliğini dikkate aldığımızda şehir yöneticilerinin Sapanca Gölü'nü içme suyu kaynağı olarak görmesi ve koruması lazım'' ifadesini kullandı.

''Endüstriyel kullanım kontrol edilemiyor''

Sapanca Gölü'nden geçmiş yıllardan bu yana endüstriyel kullanım olduğuna işaret eden Keleş, sanayi amaçlı kullanımların kontrol edilemediğini ve bununda göldeki su seviyesinin düşmesine neden olduğunu savundu.

Keleş, endüstriyel kullanımın daha çok Kocaeli'den yapıldığını belirterek, ''Şimdi göldeki seviyenin düşmesinin ikinci nedeni de endüstriyel kullanımdır. Bu kullanım özellikle Kocaeli tarafından yapılıyor. Hatta bu kullanım hiçbir kurum tarafından kontrol edilemiyor ve ölçülemiyor. Kontrol edilemediği ve ölçülemediği için de ne kadar suyun kullanıldığı belli değil. Endüstriyel kullanım kesinlikle Sapanca Gölü'nü tehdit ediyor'' diye konuştu.

Endüstriyel kullanımın miktarını ölçemediklerini aktaran Keleş, ''Bu gölün DSİ verilerine göre 120 milyon metreküp oranından emniyetli verimi var. Bu 120 milyon metreküpün 30 milyon metreküpü Kocaeli'ne insanı kullanım için tahsis edilmiş durumda. Biz de bunun 60-70 milyon metreküpünü kullanıyoruz ve talep giderek artıyor. Elde ettiğimiz verilere göre Sapanca Gölü, su bütçesi bakımından sınırlı durumda. Yani talebi karşılamakta zorluk çekmeye başladı'' şeklinde konuştu.

Keleş, Sapanca Gölü'nün kaliteli bir suya sahip olması nedeniyle su kaynaklarından içme suyu amaçlı yararlanılması gerektiğini kaydederek, endüstriyel amaçlı kullanımın tedirgin edici boyutlara yükseldiğini bildirdi.

Yıl içinde Sakarya'ya içme suyu olarak temin ettikleri miktarın yarısının endüstriyel amaçlı kullanıldığına dikkati çeken Keleş, sözlerine şöyle devam etti:

''600 bin insanın kullandığı içme suyu kadar, firmalar gölden su alıyor. Gölden yıllık 60 milyon metreküp civarında su çekiyoruz. Kocaeli de 30 milyon metreküp civarında su çekiyor. Belirlediğimiz rakamlara göre de endüstriyel kullanım da 30 milyon metreküp civarında. Yani Sakarya'nın yarısı kadar suyu firmalar çekiyor. Bu konuda karar vericilerin çalışma yapması lazım. Bu gölün insani kullanımı ön plana alınması lazım. Çünkü Sapanca Gölü vazgeçemeyeceğimiz bir su kaynağı. Mevsimin kurak geçmesi nedeniyle Kocaeli'deki Yuvacık Barajı'na da su çekildi. Yani Sakarya için değil sadece Kocaeli için de çok önemli bir kaynak burası. Bu nedenle de bizim Sapanca Gölü'nü sadece insanı tüketim maksadıyla kullanmamız lazım.''

''Endüstriyel kullanım devam ederse su kalitesi mutlaka kötü yönde değişecektir''

İstanbul Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi İçsular Biyolojisi Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Meriç Albay ise endüstriyel kullanımın durdurulması gerektiğini, aksi takdirde göldeki su kalitesinde ciddi bozulmalar yaşanacağını belirtti.

Sapanca Gölü'nün Türkiye için önemli bir göl olduğunun altını çizen Albay, ''Bu suyun artık endüstriyel kullanım amacıyla hiçbir şekilde bir gramının dahi verilmemesi lazım. Bu tip gerçekten kıymetli sular, birinci sınıf su endüstride kullanılıyor. Türkiye'de zaten değil, Sapanca Gölü hiçbir içme suyu kaynağının artık endüstriyel amaçlı verilmemesi gerekiyor'' dedi.

Albay, Türkiye'nin bu tür su kaynaklarını endüstriyel kullanıma açması gibi bir lüksü olmadığını kaydederek, insan sayısının artmasına rağmen yağışların azaldığını söyledi.

Gölün su bütçesinin sürekli zorlandığını ifade eden Albay, şöyle konuştu:

''Bu bütçenin artık bir şekilde korunması lazım. Aksi takdirde biliyorsunuz orada toksit artışı da var. O yüzden mutlaka korumamız lazım. Suyun şu anda kalitesi Sakarya Büyükşehir Belediyesinin yaptığı çalışmalarla bayağı düzeldi. 2008'den sonra bir düzelme var. Fakat aşırı su çekimden dolayı da toksit artışı var gölde. Bunun çok önemsenmesi lazım. Eğer aşırı su çekimi devam ederse endüstriyel amaçlı kullanım da devam ederse su kalitesi mutlaka kötü yönde değişecektir. Artık endüstriyel amaçlı kullanımının durdurulması lazım. Aksi takdirde bütçe zorlanmasından dolayı önümüzdeki yıllarda kötü şeyler olabilir Sapanca Gölü'nde.''