AKP milletvekili seçilen Finansman ve Fon Dairesi Başkanı Cengiz Yavilioğlu’nun hazırladığı "Dünyada ve Türkiye'de Özelleştirme Uygulamaları" başlıklı rapor, özelleştirme uygulamalarının çarpıklıklarını ortaya koydu
AKP milletvekili Cengiz Yavilioğlu’nun Finansman ve Fon Dairesi Başkanı iken
Özelleştirme İdaresi Başkanlığı bürokratlarının katkılarıyla hazırladığı
“Dünyada ve Türkiye’de Özelleştirme Uygulamaları” başlıklı rapor, Türkiye’deki
özelleştirme uygulamalarının çarpıklıklarını ortaya koydu.
Bakan’ın da
önsözü var Özelleştirme öncesi kâr eden pek çok şirketin özelleştirme sonrası
zarar ettiği, pek çok sektörün istihdamında da azalma olduğu anlaşıldı. Maliye
Bakanı Mehmet Şimşek’in önsözüyle yayımlanan raporda pek çok firmayla ilgili de
özelleştirme sonrası bilgiye ulaşılamadığı dikkat çekti.
Özelleştirme
İdaresi Başkanlığı (ÖİB) bürokratlarının katkılarıyla, sonradan AKP milletvekili
seçilen Finansman ve Fon Dairesi Başkanı Cengiz Yavilioğlu’nun hazırladığı
“Dünyada ve Türkiye’de Özelleştirme Uygulamaları” başlıklı rapor, Türkiye’deki
özelleştirme uygulamalarının çarpıklıklarını ortaya koydu. Uygulamalarda
özelleştirme öncesi kâr eden ve kamuya gelir payı (temettü) sağlayan pek çok
şirketin özelleştirme sonrası zarar ettiği, pek çok sektörün istihdamında da
azalma olduğu anlaşıldı. ÖİB’nin pek çok firmayla ilgili de özelleştirme sonrası
bilgiye ulaşamadığı dikkat çekti.
Özelleştirme İdaresi Başkanlığı’nın
(ÖİB) bağlı olduğu Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in önsözüyle sunulan raporda,
Türkiye’nin birçok değerli KİT’inin özelleştirmeler sonrası içine düştükleri
durum, şu ifadelerle yer aldı:
Demir-çelik: Özelleştirme
öncesinde Erdemir’den yıllık ortalama 16.4 milyon dolar temettü sağlanmış,
yıllık ortalama 6.4 milyon dolar kaynak aktarılmıştır. Sektörde toplam 1361
kişilik bir istihdam azalmasının olduğu görülmüştür.
Çimento:
Özelleştirmeden önce kâr eden Ankara, Gaziantep, Ladik, Şanlıurfa, Bartın
çimento sanayi şirketleri özelleştirmeden sonra zarara geçmiştir. Özelleştirme
sonrası çimento sektöründe 1693 kişilik bir personel azalması olduğu
görülmektedir.
Petrol ve ürünleri: Özelleştirme öncesinde
TÜPRAŞ’tan yıllık ortalama 90 milyon dolar, POAŞ’tan 45.7 milyon dolar,
Petkim’den 40.8 milyon dolar temettü elde edilmiştir. TÜPRAŞ’a ortalama yıllık
12.4 milyon dolar, POAŞ’a 10 milyon dolar, Petkim’e de 1.5 milyon dolar
aktarılmıştır. Petkim’in özelleştirme öncesi net kârı, özelleştirildiği yıl
2008’de zarara dönüşmüştür.
Bankalar: Sümerbank ve Etibank
özelleştirme öncesinde yıllık ortalama net kâr eden bankalar olmalarına karşın
özelleştirme sonrasında net zarar açıklamışlardır.
Gıda: Süt
Endüstrisi Kurumu (SEK) ve Et Balık Kurumu’nun (EBK) özelleştirme sonrası net
kâr/zararları ve alıcı firmalar tarafından yatırım yapılıp yapılmadığıyla ilgili
veri elde edilememiştir. SEK’e ait 32 işletmeden 25’i özelleştirme sonrasında
kapatılmış, 2 adet işletmeden de bilgi alınamamıştır. EBK’ye ait 16 adet et
kombinasından ise 9 adedi kapatılmıştır.
Tekel: Alkollü İçkiler
Sanayi’nin özelleştirme sonrası net kârı özelleştirme öncesine göre daha düşük
olmuştur.
Madencilik: Konya Krom Magnezit özelleştirme öncesinde
kâr eden bir şirket olmasına karşın, özelleştirme sonrasında zarar ettiği
anlaşılmıştır.