Savaş suçlusunu öven Handke’ye Nobel tepkisi

Handke’nin Nobel Edebiyat Ödülü’nü kazanması ardından çıkan tartışmaların arka planında Handke’nin savaş suçlarından yargılanan eski Yugoslavya lideri Miloşeviç’in cenazesinde konuşma yapması ve Srebrenitsa Katliamı’nı reddetmesi var

2019 Nobel Edebiyat Ödülü’nün Avusturyalı yazar Peter Handke’ye verilmesi dünya çapında tepkileri de beraberinde getirdi. Handke’ye ödül verilmesi “insanlık deneyiminin çevresini ve özgüllüğünü dilbilimsel hünerle keşfe çıkan güçlü eserleriyle” açıklamasıyla kararlaştırıldı. Ancak Handke, savaş suçlarından yargılanan eski Yugoslavya lideri Slobodan Miloşeviç’in savunucusu olmakla, Srebrenitsa Katliamı’nı reddetmekle suçlanıyor ve Nobel Edebiyat Ödülü’nün böyle birine verilmesi de ‘kabul edilemez’ olarak yorumlandı. Nitekim Handke de 2006’da Lahey'de hücresinde ölü bulunan Miloşeviç’in cenaze töreninde de konuşma yapmıştı.

BirGün'de yer alan habere göre PEN America, Handke’ye verilen ödülü reddettiklerini duyurdu. Jennifer Egan’ın başkanlığındaki kurumun açıklamasında şu ifadeler yer aldı: “Kitlelere ulaşabilecek konumdaki biri olarak sesini, Eski Sırp lideri Slobodan Miloşeviç ve Bosnalı Sırpların eski lideri Radovan Karadziç gibi soykırımcıların yardımına koşmakta, tarihî gerçeklerin altını oymakta kullanan bir yazarın seçilmesinden ötürü şaşkına dönmüş durumdayız. Etraflıca belgelenen savaş suçlarının bıkmadan usanmadan doğruluğunu sorgulayan bir yazarın ‘dilbilimsel hüneri’ dolayısıyla övülmesi kararını reddediyoruz.”

Handke’nin 2014’te “edebiyatın ‘yanlış yerelleşmesine’ neden olduğu için” Nobel’in kaldırılması gerektiğini savunduğunu hatırlatan Slavoj Žižek, “Handke’nin şimdi ödülü almış olması, o zaman dediklerinde haklı olduğunu kanıtlıyor” dedi.

Yazar Hari Kunzru ise Handke ile ilgili kararın Nobel komitesi için sıkıntı verici olarak yorumlarken, Handke için, “Hayret uyandırıcı etik körlüğü ile mükemmel bir iç görüyü birleştiren iyi bir yazar” ifadelerini kullandı. Öte yandan Handke'nin ödülü kazanmasından dolayı Sırp medyası kararı övmek için sıraya girdi ve Handke'yi “harika bir arkadaş” olarak nitelendirdi. Avusturya Cumhurbaşkanı Alexander Van der Bellen ise Handke için “Telaşsız ve benzersiz… Bunun için ona şükranlarımızı sunuyoruz. Umarım bunu biliyordur” dedi.