Sayıştay, Enerji Bakanlığı’nın 285 milyon liralık devlet hissesinin muhasebe hesabının kayda geçmemesi nedeniyle bakanlık gelirinin eksik görüldüğünü saptadı.
Birgün'den Nurcan Gökdemir'in haberine göre Sayıştay, Enerji Bakanlığı’nı, 285.7 milyonluk doğalgaz ve ham petrolden elde edilen devlet hissesini muhasebeleştirmediği için gelirde görünen eksiklik için uyardı. Sayıştay’ın bakanlığın 2016 yılı hesaplarına ilişkin denetim raporunda, “Petrolden devlet hisselerinin tahakkuk işleminin muhasebeleştirilmediği, bu gelir bilgilerinin kurumsal bazda oluşturulan bakanlık mali tablolarına bütçe geliri olarak yansıtılamadığı görülmüştür” bulgusu yer aldı.
Arayıcı veya işletmecinin ürettiği petrolün sekizde birini devlet hissesi olarak ödemekle yükümlü olduğunun anımsatıldığı raporda, bu hissenin, üretimin yapıldığı ayın sonuna kadar vergi dairesine ödendiği belirtildi. Enerji Bakanlığı’nın bunu almasına karşın muhasebe kayıtlarının merkez saymanlıkça yapılamadığı ve Bakanlığın mali tablolarına yansıtılmadığının anlaşıldığını bildirildi.
Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nun “Bir ekonomik değer yaratıldığında, başka bir şekle dönüştürüldüğünde, mübadeleye konu edildiğinde, el değiştirdiğinde veya yok olduğunda muhasebeleştirilir” hükmünü içerdiği vurgusu da raporda yer aldı. Mevzuatın, devlet hisselerine ilişkin tahakkuk fişlerinin Genel Müdürlükçe düzenlenmesinden sonra muhasebe kayıtlarına girmesi, bu yapılırken ilgili kurumsal kodların kullanılması, hangi gelirlerin hangi kod ile kaydedileceğini de ayrıntılı olarak belirttiği ifade edildi.
“Tablolara yansıtılmalı”
Buna göre, Petrol İşleri Genel Müdürlüğü’nün “05.02.01.05- Petrolden Devlet Hissesi” yardımcı hesap kodu ile vergi dairelerince yapılan tahsilatlarda Bakanlığın kurumsal kodunu kullanarak, muhasebeleştirme yapması ve bunu bakanlığın mali tablolarına yansıtması gerektiği de kaydedildi. Raporda bu hatırlatmalardan sonra şu tespit yer aldı: “Genel müdürlükçe 2016 yılında, 252.659.888,33 Türk Lirası ham petrolden, 33.047.170,06 Türk Lirası doğal gazdan olmak üzere toplam 285.707.058,39 Türk Lirası Devlet hissesi tahakkuku gerçekleştirilmiş olmasına rağmen, bu kadar liralık tahakkuk ve yapılan tahsilat bakanlık kurumsal kodu ile muhasebeleştirilemediğinden Bakanlık 2016 yılı Faaliyet Sonuçları Tablosunda yer alan 600-Gelirler Hesabının eksik olduğu değerlendirilmektir.”
Bakanlık bu tespite karşı Sayıştay’a gönderdiği yanıtta, Maliye Bakanlığı’nın “bunun bir zorunluluktan kaynaklandığı” yazısına yer verdi. Yasada düzenleme yapılıncaya kadar başka bir uygulamanın mümkün olmadığı görüşüne karşılık ise Sayıştay geri adım atmadı.
“Yasaya aykırı”
Sayıştay, uygulamanın Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu ile Genel Yönetim Muhasebe Yönetmeliği ve Merkezi Yönetim Muhasebe Yönetmeliğinin hükümlerine aykırı olduğu görüşünü yineledi ve “Gelirler hesabının eksik olduğu değerlendirilmektedir” dedi.