Türkiye’de zaman zaman ’intihal’ (Başkalarının fikirlerini kendine ait gibi kullanma) tartışmasına sahne olurken, bunun ticari furya haline geldiği ortaya çıktı.
Hatırı sayılır bir ekonomik büyüklüğe ulaştığı tahmin edilen ve adeta sektör haline gelen tez yazımı, internetteki çok sayıda ’tez yazımı sitesi’ ile meşruluk kazanıyor. DHA muhabirinin ulaştığı internet sitesi yetkilileri, tez fiyatının çeşitli kriterlere göre belirlendiğini söyledi. Tezin yüksek lisans mı, doktora mı olduğu, yabancı kaynak kullanılması, anket yapılıp yapılmaması, fiyatı en fazla etkileyen kriterleri oluşturuyor.
3 BİN TL’NİN ALTINDA TEZ YAZILMIYOR
Tez yazımları çoğunlukla 8 haftadan az zaman kaldıysa kabul edilmezken tez danışmanı ile yapılan tüm görüşmelerin aktarılması isteniyor. Diğer yandan çoğu tez yazımcısı 1000 TL’nin altında ödev, 3 bin TL’nin altında tez kabul etmiyor ve tez yazım fiyatı 20 bin TL’yi bulabiliyor. Alınan bilgilere göre daha çok özel üniversite öğrencileri ile aynı zamanda çalışan kişilerden bu yola başvuranlar oluyor.
400 KİŞİLİK UZMAN EKİP
Pazarlık aşamasından sonra işin başında ücretin yüzde 20’si, tez taslağının hazırlanmasından sonra yüzde 20’si, tez tamamlandığında ise yüzde 60’ı veriliyor. Diğer yandan tez danışmanı hocaya bu durumdan bahsetmemek gerektiği sık vurgulanırken, aranan çoğu kişi 200 farklı konuda 300-400 kişilik uzman kadrolarla bu işi profesyonel yaptığını, ’Güven ilişkisi’ kurulması halinde referans bile verebileceklerini söyledi.
"ALINTILAMA TİTİZ, ÇALIŞMA ÖZGÜN"
Bütün bunlar internet sitelerinde ’Danışmanlık’ olarak isimlendirilse de telefonla ulaşılan kişiler, tezin tamamının aynı zamanda akademisyen olan ’Uzman kadrolara’ yazdırılabileceğini rahatlıkla ifade ediyor. İnternet sitelerinde mutlaka "Yazım hizmetimiz alıntılama konusunda çok titiz olup kaynakçada belirtilen içerik haricinde alıntılama yapılmamakta ve size yüzde 100 özgün bir çalışma sunulmaktadır" uyarısı yapılıyor ve "Bugüne kadar yurtiçi ve yurtdışından binlerce kişiye bu hizmetin verildiği" vurgulanıyor.
"YÖK BİLİYOR AMA BİR ŞEY ’YAPAMIYOR"
YÖK yetkilileri, bu konuda yasal düzenleme olmadığı için Kurumun bir yaptırımının olamayacağını, ’Dışardan tez yazdırma’ konusundan kendilerinin de bilgi sahibi olduğunu, ancak işin enstitülere ve tezlerin jüri üyelerine düştüğünü söylemekle yetindi.
YILDIZ: EYVAHLAR OLSUN
Sözkonusu duruma çok şaşırdığını belirten Eğitim ve Bilim Emekçileri Sendikası Genel Başkanı Ünsal Yıldız, ortada çok ciddi bir bilim ahlakı sorununun olduğunu, ancak bunun YÖK ile birlikte sorgulanması gerektiğini vurgularken, "Ama gerçekten ’Eyvahlar olsun’ demek gerekiyor. Oluşturulmuş olan YÖK sisteminin geldiği noktayı da görüyoruz" dedi.
"ADI İNTİHALLE GEÇEN İNSANLAR MI ÇÖZECEK?"
Yıldız, ÖSYM, YÖK, Rektörlük gibi kurumların başındaki insanların bile intihal tartışmalarıyla gündeme geldiğini de hatırlatarak, şunları söyledi:
"Bu durumu, mevcut siyasal koşullar yaratmaktadır. YÖK de bunun en önemli sürdürücüsüdür. Bu durumda bu problemi, basında adı intihalle geçen insanların çözmesi mümkün müdür? Bu konu sadece cezai yaptırımlarla da çözülemez. Sorun eğitimin ticarileştirilmesidir."
TEZ YAZMA TARİFESİ
Verilen bilgiye göre ’Tez yazma tarifesi’ şöyle:
* Yüksek Lisans (Sosyal Bilimler) 3.000-10.000 TL
* Yüksek Lisans (Fen Bilimleri) 3.000-10.000 TL
* Doktora (Sosyal Bilimler) 5.000-15.000 TL
* Doktora (Fen Bilimleri) 5.000-20.000 TL
* Anket çalışması, SPSS gibi program kullanımı varsa +1000-2.500 TL
* Yabancı literatür kullanılacaksa; + 1500-2.500 TL