Trump’tan Türkiye açıklaması

Tarih: 27.07.2019 - 08:32

Kategori: Dünya

ABD Başkanı Donald Trump, Rusya'dan S-400 hava savunma sistemi satın aldığı için Türkiye'ye yaptırım uygulanması yolunda baskı yapan senatörlere direniyor. Beyaz Saray'da medya mensuplarına konuşan Başkan Trump, Türkiye'yi S-400'ler konusunda suçlamadığını bir kez daha yineledi. ...

Türkiye’nin çok sayıda F-35 savaş uçağı sipariş ettiğini ve bunun için ciddi bir yatırım yapıp bazı ödemeler gerçekleştirdiğini hatırlatan Trump, yaşanan durumun oldukça zor olduğunu belirterek şöyle konuştu:

“Türkiye’yi suçlamıyorum, çünkü bir çok durum var. Obama Yönetimi döneminde bir çok problem ortaya çıktı.”

Başkan Trump, CAATSAA (ABD’nin Hasımlarıyla Yaptırımlar Yoluyla Mücadele Etme Yasası) kapsamındaki olası yaptırımların uygulanmasına ne zaman karar vereceğini söylemekten de kaçındı.

YAPTIRIM UYGULAMAMA ŞARTI

Öte yandan, ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo, önceki gün S-400’lere ilişkin Bloomberg televizyonuna kritik bazı açıklamalar yapmış, Kevin Cirilli’ye verdiği röportajda şunları söylemişti:

“Türklere S-400’ün aktive edilmesinin kabul edilemez olduğunu açıkça belirttik. F-35 programını engelleyerek zaten bir adım attık. Daha fazla yaptırımlar da olabilir ancak asıl istediğimiz S-400’lerin operasyonel olmaması. Bizim amacımız bu; Türklere aylardır bunun F-35 ile uyumlu olmadığını söylüyoruz. Bazı parçaları alıyorlar ancak bu kararı gözden geçirmelerini istiyoruz.”

TRUMP’IN RİCASIYLA TELEFON AÇTI

Pompeo’nun bu sözleri basında yer almadan hemen önce, Cumhuriyetçi Senatör Lindsey Graham’ın Başkan Donald Trump’ın talebi üzerine Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu’nu aradığı iddia edilmişti.

Graham’ın mevkidaşına “S-400 hava savunma sisteminin operasyonel kılınmaması halinde yaptırımların uygulanmayacağını söylediği” öne sürülmüştü.

Graham da konuya ilişin Defence One sitesine verdiği demeçte, “S-400’ü aktive etmezlerse yaptırımların uygulanması için bir sebep yok. Umudum Türkiye’yi sistemi aktive etmemeye ikna etmek; çünkü bu ilişkiler için çok zarar verici bir gelişme. Türkiye’ye S-400’ü bir kenara bırakalım ve serbest ticaret anlaşması müzakerelerine başlayalım teklifinde bulundum” demişti.

TÜRKİYE’YE AÇIK AÇIK HAK VERMİŞTİ

ABD Başkanı Trump’ın S-400’lerle ilgili Türkiye’ye yaptırım uygulamak istemediği biliniyor. Japonya’daki G20 Zirvesi sırasında Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’la yaptığı görüşmenin ardından düzenlediği basın toplantısında, selefi Barack Obama’nın Türkiye’ye ABD yapımı Patriot’ları satmadığını ifade etmişti.

Türkiye’nin mecburen Rusya’dan S-400 hava savunma sistemi satın aldığını vurgulayan Trump, “Obama adil davranmadı, Erdoğan’ın suçu yok, Türkiye’ye haksızlık edildi” demişti.

O GÖRÜŞMEDEN FLAŞ AYRINTILAR

Bu görüşmeye ilişkin önceki gün NBC News’te kritik bir iddia yayınlanmıştı. Buna göre; Erdoğan, Trump’a “Yaptırım kararı alırsanız misillemede bulunuruz” diye gözdağı verdiği de öne sürülmüştü.

Erdoğan’ın yaptırımlar karşısında atacağı adımlar arasında, Türkiye’yi NATO’dan çekme ve ABD’yi İncirlik Hava Üssü’nden çıkarma gibi alternatifler bulunduğu iddia edilmişti.

Görüşmede Erdoğan’ın Trump’ı övdüğü de ifade edildi. Haberin dayandırıldığı kaynaklara göre Erdoğan, Trump’ın
“deneyimli uzlaşmacı” imajına hitap etti.

Trump’a selefi Barack Obama’dan daha iyi bir işadamı olduğunu söyleyen Erdoğan, yaptırımları önlemek için bir anlaşmaya varmaları gerektiğini ifade etti.

KARARIN ARDINDAN İLK AÇIKLAMA

Trump F-35 kararının ardından geçen hafta yaptığı ilk açıklamada da, Barack Obama yönetiminin Türkiye ile ilgili hatalarına vurgu yaparak şunları söylemişti:

“Birçok bakımdan çok zor bir durum. Türkiye bağlamında önceki yönetim çok büyük hatalar yaptı ve bu çok kötü. Dolayısıyla şu anda (yaptırımlar konusuna) buna bakıyoruz, ne yapabileceğimize bakıyoruz. Henüz (kararımızı) açıklamadık.”

İKİ PARTİ DE BASTIRIYOR

Ancak hem Cumhuriyetçi hem de Demokrat senatörler, Türkiye’ye derhal yaptırım uygulanmasını savunuyor. Geçen hafta ABD Yönetimi, Türkiye’nin ortak üreticileri arasında yer aldığı F-35 programından çıkarılması için düğmeye basmıştı.

Bu gelişmenin hemen ardından Cumhuriyetçi Florida Senatörü Rick Scott ve Indiana Senatörü Todd Young imzasıyla Senato’ya sunulan önergede, yaptırımların tam anlamıyla uygulanması yolunda ABD Yönetimi'ne çağrı yapılmıştı.

Önergede ABD Yönetimi'ne Rusya'nın teşkil ettiği tehdidin masaya yatırılması ve Türkiye'nin NATO üyeliği üzerinde düşünülmesi için NATO'da toplantı çağrısında da bulunulmuştu.

Tasarıya destek veren Demokrat New Jersey Senatörü Bob Menendez ise, Türkiye'nin F-35 programından çıkarılmasının yeterli olmadığını savunmuştu.

New Jersey Senatörü, Başkan Trump'ın CAATSA kapsamında Türkiye'ye yaptırım uygulamaması halinde, Senato'ya Washington Yönetimi'ni buna zorlayan yasa tasarısı sunacağını söylemişti.