TÜİK; Hizmet ihracatının %58,7'sini, hizmet ithalatının %55,4'ünü büyük ölçekli girişimler yaptı

Uluslararası Hizmet Ticareti İstatistikleri (seyahat hariç) verileri ile Yapısal İş İstatistikleri ve Yabancı Kontrollü Girişim İstatistikleri verileri eşleştirilerek uluslararası hizmet ticareti yapan girişimlerin özellikleri elde edilmektedir.

Girişim Özelliklerine Göre Uluslararası Hizmet Ticareti İstatistikleri verilerine göre; 2021 yılında hizmet ihracatının %58,7'si, hizmet ithalatının ise %55,4'ü büyük ölçekli girişimler tarafından yapıldı.

Hizmet ihracatının %7,1'ini yapan 1-9 çalışanı olan mikro ölçekli girişimler, toplam hizmet ihracatı yapan girişimlerin %69,2'sini oluşturdu. Çalışan sayısı 10-49 kişi olan küçük ölçekli girişimlerin hizmet ihracatındaki payı %15,7 iken 50-249 kişi olan orta ölçekli girişimlerin payı %18,3 oldu. Hizmet ihracatı yapan girişimlerin %2,4'ünü oluşturan 250 ve daha fazla kişinin çalıştığı büyük ölçekli girişimler, hizmet ihracatının %58,7'sini yaptı.

Hizmet ithalatı yapan girişimlerin %53,3'ünü oluşturan 1-9 çalışanı olan mikro ölçekli girişimler, hizmet ithalatının %5,6'sını yaptı. Çalışan sayısı 10-49 kişi olan küçük ölçekli girişimlerin hizmet ithalatındaki payı %9,4 olurken 50-249 kişi olan orta ölçekli girişimlerin payı %17,2 oldu. Hizmet ithalatının %55,4'ünü, hizmet ithalatı yapan girişimlerin %5,0'ını oluşturan 250 ve daha fazla kişinin çalıştığı büyük ölçekli girişimler gerçekleştirdi.

Toplamda 34 milyar 728 milyon dolar olan hizmet ihracatının 23 milyar 579 milyon dolarını ulaştırma ve depolama faaliyetindeki girişimler gerçekleştirirken, bilgi ve iletişim faaliyetindeki girişimlerin hizmet ihracatı 3 milyar 62 milyon dolar oldu. Hizmet ihracatında 2 milyar 935 milyon dolar imalat sanayiindeki girişimler tarafından yapılırken ana faaliyeti finans ve sigortacılık olan girişimlerin hizmet ihracatı 1 milyar 385 milyon dolar oldu.

Hizmet ticaretinde 28 milyar 64 milyon dolarlık ithalatın 8 milyar 978 milyon doları imalat sanayinde faaliyet gösteren girişimler tarafından yapıldı. Hizmet ithalatındaki 5 milyar 389 milyon dolar, ana faaliyeti toptan ve perakende ticaret olan girişimlere ait iken 2 milyar 181 milyon dolarlık hizmet ithalatı finans ve sigorta faaliyetinde bulunan olan girişimlerin oldu. Bilgi ve iletişim faaliyetindeki girişimler ise 1 milyar 928 milyon dolar hizmet ithalatı yaptı.

Hizmet ticaretinde en yüksek paya sahip olan taşımacılık hizmetlerinde yapılan ihracatın %89,5'i, ithalatın ise %85,1'i Türkiye kontrolündeki girişimler tarafından gerçekleştirildi. Telekomünikasyon, bilgisayar ve bilgi hizmetleri ihracatında Türkiye kontrollü girişimlerin payı %49,5 iken yabancı kontrollü girişimlerin payı %50,5 oldu. Fikri mülkiyet hakları kullanım hizmetleri ithalatının %66,7'si, diğer iş hizmetleri ithalatının %52,7'si yabancı kontrollü girişimler tarafından yapıldı.
 

Girişimlerin kontrol durumuna ve hizmet türüne göre uluslararası hizmet ticareti, 2021
 

Bu konu ile ilgili bir sonraki haber bülteninin yayımlanma tarihi Aralık 2024'tür.

                                                                                                                                                                                                     

AÇIKLAMALAR

Uluslararası hizmet ticareti, yerleşik ve yerleşik olmayan gerçek veya tüzel kişiler arasında yapılan hizmet ticaretidir.

Uluslararası hizmet ticareti yapan girişimlerin özelliklerine ilişkin veriler, Uluslararası Hizmet Ticareti İstatistikleri verileri ile Yapısal İş İstatistiklerinde yer alan girişimlerin ana faaliyet türü, çalışan sayısı, ciro ve mal ve hizmet satın alış bilgileri ile Yabancı Kontrollü Girişim İstatistiklerindeki girişimin kontrol türü verisi eşleştirilerek elde edilmektedir.

Uluslararası hizmet ticareti istatistiklerinin bir alt başlığı olan "seyahat" bu haber bülteni ile sunulan istatistiklerde yer almamaktadır.

Hizmet türlerinin sınıflandırılmasında "Genişletilmiş Ödemeler Dengesi Hizmetler Sınıflaması (EBOPS)", girişimlerin ekonomik faaliyetlerinin sınıflanması için de "Ekonomik Faaliyetlerin İstatistiki Sınıflaması (NACE Rev.2)" kullanılmıştır.