Turist rehberleri ve seyahat acentelerine ilişkin kanun teklifi TBMM genel kurulunda kabul edildi

Bölüm üzerinde söz alan Saadet Partisi Hatay Milletvekili Necmettin Çalışkan, teklifin içerik itibarıyla turizm sektörüne katkı sağlamayacağını savundu.

Kanun teklifinin meslek odalarının, akademisyenlerin, sivil toplum kuruluşlarının görüşü alınmadan hazırlandığını öne süren Çalışkan, teklifi olumlu bulmadıklarını bildirdi.

İYİ Parti Muğla Milletvekili Metin Ergun, teklifin hızlıca komisyondan geçirildiğini; itiraz ve eleştirilerin görmezden gelindiğini söyledi.

Kanun teklifinin bazı sorunlara yol açacağını iddia eden Ergun, "Teklif, turizm rehberliğini değersizleştirerek bitirecek ve telafisi mümkün olmayan sıkıntılar yaratacaktır." dedi. Metin Ergun, teklifin turizme fayda sağlamayacağını savundu.

Teklifin yasalaşmasıyla turist rehberliği mesleğinin vasıfsız hale geleceğini ifade eden Ergun, turların rehber olmadan yapılmasının önünün açılacağını kaydetti. Ergun, teklifi desteklemediklerini bildirdi.

DEM Parti Siirt Milletvekili Sabahat Erdoğan Sarıtaş, teklifin turist rehberlerinin iş alanlarını kısıtlayacağını söyledi.

Teklifteki düzenlemeler için sektör temsilcileriyle istişare yapılmadığını ileri süren Sarıtaş, bu konuda adım atılması gerektiğini belirtti.

CHP Antalya Milletvekili Cavit Arı, "Sistemin daha iyi işlemesi, rehberlerin daha iyi hizmet vermesi adına yapılması gereken değişiklik varsa yapılmalı. Sektörde yer alan rehberlerimizin hemen hemen hepsi bu değişiklikten rahatsız." ifadesini kullandı.

Antalya'daki teleferik kazasına ilişkin de açıklamalarda bulunan Arı, kazanın ilk anından itibaren kurtarma çalışmalarına katıldıklarını aktardı.

Kazaya ilişkin soruşturma kapsamında tutuklanan Kepez Belediye Başkanı Mesut Kocagöz'ün suçsuz olduğunu söyleyen Arı, tutuklama kararını doğru bulmadıklarını vurguladı.

- "Türkiye, dünyanın en önemli destinasyonlarından biri haline gelmiştir"

AK Parti Aydın Milletvekili Seda Sarıbaş, turist rehberliğinin stratejik bir meslek olduğunu ve yasalarla koruma altına alındığını ifade etti.

Turizmin, sosyal ve kültürel mirasın korunması açısından önem taşıdığını dile getiren Sarıbaş, "İktidarımız döneminde turizm altyapısının geliştirilmesi adına yaptığımız çalışmalar, Türkiye turizmini küresel anlamda dünya ile rekabet edebilecek üstünlüğe eriştirmiştir. Türkiye, AK Parti hükümetleri döneminde turizm bakımından dünyanın en önemli destinasyonlarından biri haline gelmiştir." diye konuştu.

Sarıbaş, turist rehberliği hizmetinin verilmesi sırasında, bu hizmeti alanların bilgileri ve onayları dışında alışveriş amaçlı belirli bir işletmeye gönderilemeyeceğini kaydetti.

Kanun teklifinin birinci bölümünün tümü üzerindeki görüşmelerin tamamlanmasının ardından maddelerin görüşülmesine geçildi.

Kanuna göre, Turist Rehberliği Meslek Kanunu'ndaki değişiklikle mesleğe kabul başvurularında, yabancı dil yeterliliğini belirlemeye yönelik sınav, ÖSYM tarafından yapılacak. ÖSYM sınav takvimine alınmayan dillerde ise konusunda uzman ve tarafsız kuruluşlara sınav yaptırılabilecek.

Mesleğe kabul koşullarının tümünü yerine getirenler, Bakanlığın talebiyle konusunda uzmanlaşmış kamu kurum ve kuruluşları tarafından yapılan mesleğe kabul sınavında başarılı oldukları yabancı dilde turist rehberi olmaya hak kazanacak.

Mesleğe kabul koşullarını yerine getirip, sadece yabancı dil yeterlilik belgesi koşulunu yerine getiremeyenler ise Bakanlığın talebiyle konusunda uzmanlaşmış kamu kurum ve kuruluşları tarafından yapılan mesleğe kabul sınavında başarılı olmaları halinde, katıldıkları uygulama gezisine bağlı olarak bölgesel veya ülkesel Türkçe turist rehberi olmaya hak kazanacak.

- Çince düzenlemesi

Çince başta olmak üzere belirlenecek Uzak Doğu dillerindeki adaylar için üniversitelerin turist rehberliği bölümlerinin ön lisans, lisans veya yüksek lisans programlarından mezun olmak veya üniversitelerin turist rehberliği bölümü dışındaki diğer bölümlerinden en az lisans düzeyinde mezun olanlar için, turizm sektörünün ihtiyaçları da dikkate alınarak belirlenen dillerde, gerektiği hallerde belirlenen bölgelerde, ülkesel veya bölgesel turist rehberliği eğitim programını bitirme şartı aranmayacak.

Üniversitelerin sanat tarihi ve arkeoloji bölümlerinden lisans mezunları için turist rehberliği eğitim programına katılma şartı aranmayacak. Bu kişiler, belirtilen diğer koşulları yerine getirerek, yönetmelikle belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde yapılan en az 100 saatlik eğitim programı ile uygulama gezisini başarıyla tamamlamalarıyla başarılı oldukları yabancı dilde, katıldıkları uygulama gezisine bağlı olarak bölgesel veya ülkesel turist rehberi olmaya hak kazanacak.

Mesleğe kabul başvurusu Bakanlığa yapılacak. Bakanlık, 30 gün içinde gerekli incelemeleri yaparak, başvuruyu kabul ettiği takdirde ruhsatname düzenleyecek, reddedilen başvurularda gerekçesi ile birlikte başvuru sahibine bildirecek.

Mesleğe kabul koşullarını taşımamalarına rağmen mesleğe kabul edilmiş olanlar, mesleğe kabulü engelleyen bir suçtan hüküm giyenler ile mesleğe engel hali ortaya çıkanlar, Bakanlık kararıyla meslekten çıkarılacak.

Turist rehberliği, sadece çalışma kartında belirtilen yabancı dillerde hukuka ve meslek etik ilkelerine uygun icra edilecek.

- Meslekten çıkarma cezası

Kanunla, turist rehberlerine uygulanacak disiplin cezalarına da düzenleme getirildi.

Bu kapsamda söz konusu fiilin 5 yıl içinde 2 kez işlenmesi halinde meslekten geçici men cezası, 3 kez işlenmesi durumunda ise meslekten çıkarma cezası uygulanacak.

Turist rehberi ücretleri, mesleğin Türkçe icra edilmesi halinde, belirlenen taban ücretin yüzde 70'inden az olmamak üzere Bakanlık tarafından belirlenecek ve ilan edilecek.

Milli Eğitim Bakanlığına bağlı okul ve kurumlar tarafından öğrencilere yönelik olarak öğretmen refakatinde ve ticari amaç gözetilmeksizin yapılan geziler, düzenleme kapsamı dışında tutulacak.

Ruhsatname sahibi olmadan rehberlik hizmetinde bulunanlar hakkında, hizmet verilen kişi sayısı ve bölgenin özellikleri dikkate alınarak ilgili mülki idare amiri tarafından 25 bin liradan 100 bin liraya kadar idari para cezası verilecek.

Turist rehberliği hizmetinin verilmesi sırasında, bu hizmeti alanların bilgisi ve onayı dışında alışveriş amaçlı belirli bir işletmeye gönderilmeleri karşılığında, rehberin kendisine veya yönlendireceği kişiye herhangi bir menfaat temin etmesi halinde turist rehberleri hakkında mülki idare amiri tarafından 25 bin liradan 100 bin liraya kadar idari para cezası verilecek.

- Meslek kuruluşları denetim esnasında her türlü bilgiyi vermekle yükümlü olacak

Kültür ve Turizm Bakanlığı, meslek kuruluşlarının ve iştiraklerinin her türlü iş, işlem, faaliyet ve hesaplarını müfettişler ve kontrolörler aracılığıyla gerektiğinde ve en geç 3 yılda bir zorunlu olarak denetleme yetkisine haiz olacak.

Meslek kuruluşları, denetim esnasında her türlü bilgiyi vermek ve belgeyi göstermekle yükümlü olacak.

Meslek kuruluşlarının organ üyeleri ile personeli, görevleriyle ilgili suç teşkil eden fiil ve hareketlerinden dolayı kamu görevlisi gibi cezalandırılacak.

Yükümlülüklerini yerine getirmeyen, belirtilen suçlardan dolayı haklarında kovuşturmaya başlanan ya da yapılan denetimlerde görevi başında kalması sakıncalı görülen meslek kuruluşlarının personeli, Bakanlık müfettişinin teklifi üzerine 3 ay süre ile Bakanlık tarafından geçici olarak görevden uzaklaştırılabilecek. Gerekli görülmesi halinde bir defaya mahsus olmak üzere bu süre Bakanlık tarafından 3 ay daha uzatılabilecek.

Bu madde kapsamında görevden uzaklaştırılanlar, denetim sırasında veya denetimin tamamlanmasından sonra Bakanlık kararıyla veya haklarında kovuşturmaya yer olmadığına karar verildiği ya da mahkumiyetlerine karar verilmediği takdirde görevlerine dönecek.

Görevine iade edilenlerin, uzaklaştırma süresi boyunca mahrum kaldığı ödentileri, kanuni faizleri ile birlikte istihdam edildikleri meslek kuruluşu tarafından ödenecek.

Milli güvenliğin, kamu düzeninin, suç işlenmesini veya suçun devamını önlemenin yahut yakalamanın gerektirdiği hallerde gecikmede sakınca varsa, birliklerin ve turist rehberleri odalarının organları Bakanlık tarafından faaliyetten men edilebilecek.

Faaliyetten men kararı 24 saat içinde görevli hakimin onayına sunulacak. Hakim, kararını 48 saat içinde açıklayacak. Aksi halde bu idari karar, kendiliğinden yürürlükten kalkacak. Bakanlık, bu madde kapsamında açılan davaları katılan sıfatıyla takip edebilecek.

Turist rehberliği niteliğindeki hizmet, faaliyet ve bunlara yönelik sözleşmeler yönetmelikle düzenlenecek.

- Turist rehberlerinin rehberlik kimlik kartını ruhsatname ile değiştirmeleri

Turist rehberlerinin rehberlik kimlik kartlarını belli koşullar dahilinde ruhsatname ile değiştirmelerine imkan sağlandı.

Kanunla, rehberlik kimlik kartını ruhsatname ile değiştirenlerin yabancı dil yeterliliğine ilişkin belgeyi getirmeleri, zorunlu olacak; aksi takdirde Türkçe turist rehberi olarak mesleklerini icra edebilecekler. Yabancı dil yeterliliğini belgeleyenler çalışma kartı alarak, yeniden başarılı oldukları dilde mesleklerini icra edebilecek.

Seyahat acentelerinin de müşterilerini bilgi ve onayları dışında alışveriş amacıyla bir işletmeye göndermeleri karşılığında kendileri veya yönlendirdikleri kişiye menfaat temin etmeleri halinde belgeleri iptal edilecek ve bunlar 5 yıl süreyle seyahat acenteliği yapamayacak.

Öte yandan, "Paket tur ve tur kapsamında, ülkedeki müzelerde, ören yerlerinde ve tescilli kültür varlıklarında sunulacak tanıtım hizmetinin bu alanlarda turist rehberleriyle verilmesine" yönelik düzenlemeyi içeren 11. madde, tekliften çıkarıldı.

TBMM Başkanvekili Bekir Bozdağ, teklifin kabul edilmesinin ardından, birleşimi, yarın saat 14.00'te toplanmak üzere kapattı.