Türk Devletleri Teşkilatı Olağanüstü Zirvesi toplandı

Türk Devletleri Teşkilatı (TDT) Olağanüstü Zirvesi, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın ev sahipliğinde, “Afet-Acil Durum Yönetimi ve İnsani Yardım” teması altında Ankara’da toplandı.

Cumhurbaşkanlığı Külliyesinde düzenlenen zirveye, Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, Kazakistan Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev, Kırgızistan Cumhurbaşkanı Sadır Caparov, Dönem Başkanı Özbekistan Cumhurbaşkanı Şevket Mirziyoyev ile gözlemci ülkeleri temsilen Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC) Cumhurbaşkanı Ersin Tatar, Macaristan Başbakanı Viktor Orban ve Türkmenistan Halk Maslahatı Başkanı Gurbanguli Berdimuhamedov katıldı.

Liderler, zirve alanına gelişlerinde Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu tarafından karşılandı. Zirvenin yapılacağı salonda Cumhurbaşkanı Erdoğan ile el sıkışan liderler, aile fotoğrafı çektirdi.

Liderler, daha sonra olağanüstü zirve toplantısına geçti.

“TDT olarak bölgesel ulaştırma, tedarik zinciri ve enerji güvenliğinde stratejik rol üstleneceğiz”

Cumhurbaşkanı Erdoğan, Türk Devletleri Teşkilatı Olağanüstü Zirve Toplantısı’nda yaptığı konuşmada, “Türk Devletleri Teşkilatı olarak bölgesel ulaştırma ve tedarik zincirlerinin geliştirilmesi yanında, enerji güvenliğinin sağlanmasında da stratejik rol üstleneceğimize inanıyoruz” dedi.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Cumhurbaşkanlığı Sergi Salonu'nda düzenlenen Türk Devletleri Teşkilatı (TDT) Olağanüstü Zirve Toplantısı’nda konuştu.

Konuşmasına katılımcıları selamlayarak başlayan Cumhurbaşkanı Erdoğan, Aksakallar Konseyi Başkanı Binali Yıldırım'ın dün hayatını kaybeden annesi Fahriye Yıldırım'a Allah'tan rahmet, Yıldırım'a ve kederli ailesine sabır ve baş sağlığı diledi.

Türkiye'de 6 Şubat'ta yaşanan deprem felaketinin ardından bugün, "Afet Acil Durum Yönetimi ve İnsani Yardım" temalı olağanüstü zirve vesilesiyle bir araya geldiklerini belirten Cumhurbaşkanı Erdoğan, "Zirvenin düzenlenmesi için çağrıda bulunan can Azerbaycan'ın Cumhurbaşkanı Sayın İlham Aliyev'e şahsım, milletim adına şükranlarımı sunuyorum" dedi.

Bu toplantının başarılı şekilde icra edilmesi için gayretlerini esirgemeyen Dönem Başkanı Özbekistan Cumhurbaşkanı Şevket Mirziyoyev ve katılımcılara teşekkür eden Cumhurbaşkanı Erdoğan, teşkilatın gözlemci üyesi KKTC'nin Cumhurbaşkanı Ersin Tatar'ın da aralarında bulunmasından duyduğu memnuniyeti dile getirdi.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, bugün liderleri misafir eden Ankara'nın, 31 yıl önce Türk Dili Konuşan Ülkeler Birinci Zirvesi'ne ev sahipliği yaptığını, teşkilatın ilk tohumlarının bu vesileyle atıldığını hatırlattı.

“TÜRK DÜNYASININ TEK YÜREK OLDUĞUNU BİR KEZ DAHA GÖSTERMİŞ OLACAĞIZ”

Bugünkü zirveyle, Türk dünyasının tek yürek, tek vücut olduğunu en üst düzeyde bir kez daha göstermiş olacaklarını vurgulayan Cumhurbaşkanı Erdoğan, şunları kaydetti: "Ülkemizin güneyindeki 11 şehir, 6 Şubat günü şiddeti ve yıkıcılığı itibarıyla dünyada eşine az rastlanır bir tabii afetle sarsıldı. Bu depremlerden yaklaşık 14 milyon vatandaşımız doğrudan etkilenirken, 49 binden fazla insanımız hayatını kaybetti, 115 binden fazlası yaralandı. Kendi insanlarımızla birlikte, depremde vefat eden Türk Devletleri Teşkilatı üye ve gözlemci ülke vatandaşı kardeşlerimiz için de burada baş sağlığı diliyorum."

Bu büyük felaketin yaralarını sarmak için tüm imkânları seferber ettiklerini belirten Cumhurbaşkanı Erdoğan, arama kurtarma çalışmalarını bitirdiklerini, enkaz kaldırma faaliyetlerini yürütürken ve geçici barınma bölgeleri kurarken süratle kalıcı konutların inşasına da başladıklarını aktardı.

“DOST VE KARDEŞ ÜLKELERİN DE DESTEĞİYLE DEPREM BÖLGEMİZİ KISA SÜREDE AYAĞA KALDIRACAĞIZ”

Cumhurbaşkanı Erdoğan, "Önümüzdeki bir yıl içinde 319 bin, toplamda ise 650 bin konut yaparak hak sahiplerine teslim etmeyi planlıyoruz. Dost ve kardeş ülkelerin de desteğiyle inşallah deprem bölgemizi çok kısa sürede yeniden ayağa kaldıracağız" diye konuştu.

Türkiye, deprem felaketinin yaralarını sarmakla meşgulken, aynı bölgede bir de sel afetinin yaşandığını anımsatan Cumhurbaşkanı Erdoğan, eşine rastlanmamış bir yağışın yol açtığı sellerde, Şanlıurfa ve Adıyaman'da çok sayıda vatandaşın hayatını kaybettiğini, yerleşim yerlerinde ciddi hasar oluştuğunu belirtti.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, bu ölçekteki afetler karşısında, eldeki imkânların yetersiz kaldığını kaydederek, şunları söyledi: "Biz de 6 Şubat'ta yaşadığımız depremlerin şiddeti ve yol açtığı yıkımın büyüklüğü üzerine, uluslararası yardım çağrısında bulunduk. Türk dünyası, yardıma ilk koşanlar arasında yer aldı. 'Acılar paylaşıldıkça azalır' anlayışıyla en zor anımızda bizi yalnız bırakmadınız. Arama kurtarma ekipleriniz, birçok vatandaşımızı yeniden hayata bağladı.”

Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Kurduğunuz sahra hastaneleriyle, yaralılarımızın tedavisine yardım ettiniz. Gönderdiğiniz ata yadigârımız çadırlar, vatandaşlarımıza yuva oldu. Aziz milletimiz bu desteğinizi hiçbir zaman unutmayacaktır. Birleşmiş Milletler 16 Şubat'ta Türkiye için acil yardım çağrısı yayınladı. Avrupa Birliği Komisyonu ve Dönem Başkanı İsveç tarafından 20 Mart'ta Uluslararası Bağışçılar Konferansı düzenlenecek. Bu uluslararası yardım faaliyetlerine de destek vereceğinizden şüphe duymuyorum” diye ekledi.

“AFETLER VE ETKİLERİYLE MÜCADELEDE ÇOK TARAFLI İŞ BİRLİĞİMİZİ ARTIRMAMIZ GEREKTİĞİ AŞİKÂRDIR”

Afetler ve etkileriyle mücadelede çok taraflı iş birliğinin artırılması gerektiğine işaret eden Cumhurbaşkanı Erdoğan, bu kapsamda, teşkilatın bünyesinde bu yönde bazı adımlar attıklarını, aralık ayında İçişleri Bakanlığının ev sahipliğinde Ankara'da Afet ve Acil Durum Yönetimi Bakanlar Toplantısı gerçekleştirildiğini hatırlattı.

Teşkilatın, sivil koruma mekanizması kurulmasıyla afet süreçlerini daha etkin planlama ve uygulama kabiliyetine kavuşacağını belirten Cumhurbaşkanı Erdoğan, "Bildiri taslağımıza da yansıtıldığı üzere, Türkistan'da düzenleyeceğimiz müteakip zirvemize kadar mekanizmanın tesisine ilişkin anlaşmanın imzalanması yönünde gereken talimatları vereceğinize inanıyorum" dedi.

“SEMERKANT ZİRVESİ'NDE TİCARETİMİZİ VE EKONOMİK BÜTÜNLEŞMEMİZİ ARTIRACAK ÖNEMLİ ADIMLAR ATTIK”

Cumhurbaşkanı Erdoğan, 2021 yılındaki İstanbul Zirvesi'nde mutabık kalınan "akıllı şehirler ve yeşil teknolojiler" kapsamında, dayanıklı ve sürdürülebilir kalkınma hedefleri doğrultusunda çalışmaları sürdürdüklerini dile getirerek, şunları kaydetti: "Semerkant Zirvesi'nde ticaretimizi ve ekonomik bütünleşmemizi artıracak önemli adımlar attık. Kuruluş anlaşması bugün imzalanacak Türk Yatırım Fonu'nun oluşturulması, bu adımların başında geliyor. Fon sayesinde, KOBİ'lere, kalkınma projelerine, ulaştırma ve lojistik zincirlerine, altyapı projelerine, tarım ve turizm alanlarındaki yatırımlara ve yenilenebilir enerji çalışmalarına destek sağlanacak. Tüm bu alanlarda firmalarımızın finansmana erişimi kolaylaşacak, bölge içi ticaret de teşvik edilecektir. Bu süreçteki kıymetli destekleriniz ve katkılarınızdan dolayı teşekkür ediyorum. Semerkant Zirvesi'nde ticaret ve ulaştırmanın geliştirilmesi için imzalanan belgelerin de hızla hayata geçirilmesini arzu ediyoruz. Enerjinin sürdürülebilir bir şekilde tedariki ve enerji fiyatlarının makul seviyelere çekilmesi, ekonomilerimiz için büyük önem arz ediyor."

Bugüne kadar Hazar Havzası'nda, Türk dünyası ülkeleri ile petrol, doğal gaz ve elektrik alanlarında kapsamlı projeleri başarıyla hayata geçirdiklerini anımsatan Cumhurbaşkanı Erdoğan, Bakü-Tiflis-Ceyhan Boru Hattının, 16 senedir Azerbaycan, Türkmenistan ve Kazakistan petrolünü dünya piyasalarına kesintisiz biçimde taşıdığını söyledi.

Bel kemiğini TANAP'ın oluşturduğu Güney Gaz Koridoru sayesinde Türk devletlerinin, Avrupa'nın enerji güvenliğinde anahtar konuma geldiğini vurgulayan Cumhurbaşkanı Erdoğan, "Türk Devletleri Teşkilatı olarak bölgesel ulaştırma ve tedarik zincirlerinin geliştirilmesi yanında, enerji güvenliğinin sağlanmasında da stratejik rol üstleneceğimize inanıyoruz. Doğu-Batı arasındaki ticarette ortak çabalarımızla hayata geçirdiğimiz Orta Koridor, artık güvenilir bir alternatif sunuyor. Önümüzdeki dönemde bu tür stratejik projelerin sayısı daha da artacaktır" ifadelerini kullandı.

“KKTC İLE AİLE MECLİSİMİZ DAHA DA GÜÇLENDİ”

Cumhurbaşkanı Erdoğan, bugünkü zirveyi "birliğimiz gücümüzdür" şiarıyla icra ettiklerini belirterek, "Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin de aramıza katılmasıyla aile meclisimiz artık daha da güçlendi. Teşkilat olarak Kıbrıs Türk halkına güçlü ve kararlı desteğimizi somutlaştırdık. Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin tanınması ve Kıbrıs Türk'ü kardeşlerimizin maruz kaldığı kısıtlamaların kaldırılması için verdiğimiz mücadeleyi sürdüreceğiz" dedi.

Ukrayna'daki savaşın bir an önce adil ve kalıcı bir barışla sonlandırılması için diplomatik girişimlerinin başından beri sürdüğüne işaret eden Cumhurbaşkanı Erdoğan, şunları kaydetti: "Rusya Devlet Başkanı Sayın Putin ve Ukrayna Devlet Başkanı Sayın Zelenskiy ile düzenli temas hâlindeyim. Aracılık ettiğimiz Karadeniz Tahıl Mutabakatı ve kapsamlı esir değişimi, tarafların ortak zeminde buluşabileceklerini göstermiştir. Tarafları müzakere masasına geri döndürme gayretlerimizi sonuna kadar sürdüreceğiz."

Cumhurbaşkanı Erdoğan, Türk dünyası kuruluşları arasındaki eş güdüm ve iş birliğinin de her geçen gün geliştiğini görmekten duyduğu memnuniyeti dile getirerek, dönem başkanlığını yürüten Özbekistan Cumhurbaşkanı Şevket Mirziyoyev'in, sekreteryanın etkin ve uluslararası ilişkilerde ağırlığı olan bir yapıya dönüşmesi gerektiği görüşünü de paylaştı.

Bir sonraki dönem başkanı Kazakistan'ın "manevi başkent" Türkistan şehrinde düzenleyeceği zirve için de çalışmaları sürdüreceklerini vurgulayan Cumhurbaşkanı Erdoğan, "Yapacağımız tüm çalışmalarda Türk Dünyası 2040 Vizyon Belgesi yol haritamız, 2022-2026 strateji belgesi ise rehberimiz olacaktır" dedi.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, önümüzdeki günlerde idrak edilecek Nevruz Bayramı'nı kutlayarak, Ramazan-ı Şerif'in ülkelere ve tüm İslam dünyasına hayırlar getirmesini diledi. Zirvenin hayırlara vesile olması temennisinde bulunan Cumhurbaşkanı Erdoğan, emeği geçen herkese teşekkür etti.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, deprem bölgesinde ebediyete uğurlanan 50 bine yakın vatandaşa Allah'tan rahmet, yakınlarına da sabırlar diledi.

TDT üye ve gözlemcilerinin Türkiye'deki yardım faaliyetlerine ilişkin video gösteriminin sunulduğu zirvede, deprem felaketinde hayatını kaybedenler için saygı duruşunda bulunuldu.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, zirvenin kapanışında yaptığı konuşmada, zirvede dile getirilen görüş ve değerlendirmelerin ileriki dönemlere ışık tutacağını ifade ederek, “Teşkilatımızın önceliklerini ilerletilmesi ve somut projelerin hayata geçirilmesi için, çalışmalarımızı hep birlikte kararlılıkla sürdüreceğiz. Aile meclisimizin görünürlüğünü, uluslararası itibarını ve bütünleşmemize katkısını ileri seviyelere taşımak için gayretlerimize devam edeceğiz” dedi.

Kardeşlik hukukunun tezahürü olan bu zirveye vesile olan Azerbaycan Cumhurbaşkanı Aliyev’e ve dönem başkanı Özbekistan’a teşekkür eden Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Deprem felaketinin açtığı yaraları sarmakta olduğumuz bu zorlu süreci, dayanışma ve iş birliği içinde atlatacağımıza inanıyorum. Bugünkü istişarelerimizin, Türk dünyasının afetlere hazırlık seviyesini artırması ve bu alanda iş birliğini güçlendirmesi bakımından faydalı olacağından eminim. Türk dünyası olarak birliğimiz gücümüzdür” ifadelerini kullandı.

Zirvenin ardından liderler tarafından, Türk Devletleri Teşkilatı Olağanüstü Zirvesi Ankara Bildirisi imzalandı. Daha sonra liderler, düzenlenen resmî yemeğe katıldı.

Türk Devletleri Teşkilatı Olağanüstü Zirvesi Ankara Bildirisi

Türk Devletleri Teşkilatı (bundan böyle TDT olarak anılacaktır) Olağanüstü Zirvesi, Azerbaycan Cumhuriyeti'nin girişimiyle, 16 Mart 2023 tarihinde Ankara'da “Afet-Acil Durum Yönetimi ve İnsani Yardım" temasıyla düzenlenmiştir.
Toplantıya Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Ekselansları Recep Tayyip Erdoğan ev sahipliği yapmış, Azerbaycan Cumhuriyeti, Cumhurbaşkanı Ekselansları İlham Aliyev, Kazakistan Cumhuriyeti, Cumhurbaşkanı Ekselansları Kasım-Jomart Tokayev, Kırgız Cumhuriyeti, Cumhurbaşkanı Ekselansları Sadır Japarov, Özbekistan Cumhuriyeti, Cumhurbaşkanı Ekselansları Şevket Mirziyoyev, Türkmen Halkının Millî Lideri ve Türkmenistan Halk Maslahatı Başkanı Ekselansları Gurbangulu, Berdimuhamedov, Macaristan Başbakanı Ekselansları Viktor Orbán, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Ekselansları Ersin Tatar ve TDT Genel Sekreteri Sayın Kubanıçbek Ömüraliyev katılım sağlamıştır. TDT Devlet Başkanları, 6 Şubat 2023'te Türkiye'nin güneydoğu bölgesinde binlerce kişinin hayatına mal olan, binlerce kişinin yaralanmasına ve ağır bir tahribata yol açan, iki yıkıcı deprem sebebiyle kardeş Türk halkına en derin taziyelerini yineleyerek;

Depremlerden ağır şekilde etkilenen bölgelere derhâl yardım eli uzatmaları sebebiyle Üye ve Gözlemci Devletlerin halklarına, ayrıca diğer ülkelere ve uluslararası kuruluşlara/platformlara şükranlarını ifade ederek;

Türkiye’deki yıkıcı depremleri müteakiben, TDT Üye ve Gözlemci Devletlerinin ivedi müdahalesini ve arama kurtarma ekiplerinin hızlı bir şekilde konuşlandırılmasını takdir ederek;

Birleşmiş Milletler (BM) tarafından Türkiye için Deprem Acil Yardım Çağrısı yapılmasını ve Avrupa Birliği (AB) Komisyonu ile İsveç AB Konseyi Başkanlığı tarafından Türkiye ve Suriye’ye küresel desteği seferber etmek üzere ortaklaşa düzenlenecek bir Uluslararası Bağış Konferansının duyurulmasını memnuniyetle karşılayarak;

Afetler karşısında arama kurtarma ekiplerinin hızlı konuşlandırılmasının yanı sıra insani yardımın süratle ulaştırılmasının önemini vurgulayarak;
“Türk Dünyası 2040 Vizyonu” doğrultusunda TDT bölgesinde ve dünya genelinde doğal afetlerin önlenmesi, bunlara müdahale edilmesi ve üstesinden gelinmesi için ikili ve çok taraflı iş birliği ve koordinasyonun gerekliliğini vurgulayarak;

2021 TDT 8. Zirvesi Bildirisi’nin 51. fıkrası doğrultusunda 21 Aralık 2022 tarihinde Ankara'da AFAD’da gerçekleştirilen TDT Afet ve Acil Durum Yönetimi Bakanlar Toplantısı’nın Sivil Koruma Mekanizması kurulmasına ilişkin sonuçlarını memnuniyetle karşılayarak;

TDT 8. Zirve Bildirisi’nde uygun bulunduğu üzere ilgili Bakanlıklarına yeşil teknolojiler ve akıllı şehirler konusunda iş birliği başlatma talimatı verme kararlarını hatırlatarak;

Türk Devletlerinin, “Türk Dünyası 2040 Vizyonu”nda belirtilen vizyon ve hedeflerin gerçekleştirilmesinde kaydettikleri üstün siyasi, ekonomik ve sosyokültürel ilerlemeyi takdirle karşılayarak;

TDT'nin, Türk Dünyası'nın değerlerini ve menfaatlerini teşvik etmeye yönelik faaliyetlerini destekleme taahhütlerini teyit ederek;

Ticaret, ulaştırma, yatırım, turizm, bölgesel bağlantı ve stratejik insan kaynakları yönetimi alanlarında Türk Dünyası'nın iş birliği ve
koordinasyonunun derinleştirilmesi ve güçlendirilmesinde TDT'nin giderek artan merkezi rolünü vurgulayarak;

Bölgesel ve uluslararası alanlarda iş birliklerini ilerletmek için tüm imkânları araştırmayı taahhüt ederek;
11 Kasım 2022 tarihinde düzenlenen ve TDT'nin dönüşümünde ve Türk Dünyası’nın daha da bütünleşmesinde bir başka dönüm noktası olan tarihî Semerkant Zirvesi’nin başarılı bir şekilde düzenlenmesinden ötürü Özbekistan Cumhuriyeti’nin Dönem Başkanlığını takdir ederek ve Dönem Başkanının, TDT Üye ve Gözlemci Devletleri halklarının barış, istikrar, güvenlik ve refahını sağlamanın yanı sıra dayanışmayı güçlendirmeyi amaçlayan faaliyetlerini destekleme kararlılıklarının altını çizerek;

Cumhuriyetin kuruluşunun yüzüncü ve Türk Hariciyesinin temellerinin atılmasının beş yüzüncü yıl dönümü münasebetiyle Türkiye Cumhuriyeti'ni kutlayarak;

Nevruz ve mübarek Ramazan ayı vesilesiyle tüm Üye ve Gözlemci Devletlerin halklarının esenliği ve refahı için en içten dileklerini ifade ederek;

Bazı ülkelerde Müslümanların kutsal değerlerine karşı son zamanlarda işlenen nefret suçlarından endişe duyarak ve bu bağlamda, farklı inanç ve kültürlere sahip insanlar arasında barış içinde bir arada yaşama, diyalog ve uyumun sürdürülebilmesi için farklı kültürler arasında karşılıklı saygının hayati önemini vurgulayarak:

1. Depremlerin ardından toparlanma ve yeniden inşa çabalarında Türkiye Cumhuriyeti Halkı ve Hükûmeti ile dayanışma içinde olduklarını ifade ettiklerini;

2. Üye ve Gözlemci Devletlerin yanı sıra tüm dünyadan diğer ülkeler ve uluslararası teşkilatlar/platformlar tarafından görevlendirilen acil müdahale ekipleri tarafından afeti müteakip yürütülen özverili arama ve kurtarma operasyonlarını takdirle karşıladıklarını ve aralıksız çabalarıyla çok sayıda hayat kurtaran ekiplere şükranlarını sunduklarını;

3. TDT Üye ve Gözlemci Devletlerinin ulusal tıbbi kurtarma ekipleri arasında iş birliğini güçlendirmeye ve ortak kapasite geliştirme
faaliyetlerinde bulunmaya hazır olduklarını ifade ettiklerini;

4. Depremden etkilenenlere ihtiyaç duyulması hâlinde ve duyulduğu zamanda insani yardım sağlamaya devam etmeye hazır olduklarını yinelediklerini;

5. AB Komisyonu ve İsveç Konsey Başkanlığı tarafından 20 Mart 2023 tarihinde Brüksel’de ortaklaşa düzenlenmesi planlanan Uluslararası Bağışçılar Konferansı'na üyelerini katılmaya teşvik ettiklerini;

6. Meydana gelebilecek olası afet ve acil durumlarda ihtiyaçların etkili, eşgüdümlü ve zamanında karşılanması amacıyla TDT'nin ulusal afet yönetim makamları arasındaki iş birliğinin güçlendirilmesi konusunda mutabık kaldıklarını ve bu bağlamda ilgili makamlara Kazakistan Cumhuriyeti'nin Türkistan şehrinde düzenlenecek olan TDT 10. Zirvesi'ne kadar “Türk Devletleri Teşkilatı Sivil Koruma Mekanizmasının Kurulmasına İlişkin Anlaşma”nın imzalanması talimatı verdiklerini;

7. Afet sonrası ihtiyaç değerlendirmesinin, etkilenen bölgelerin toparlanması ve yeniden inşası süreci boyunca Türkiye'ye desteğini
sürdürmede uluslararası toplum için iyi bir referans noktası oluşturacağını kaydettiklerini; bu çabaların Daha İyi Bir Dünyayı Yeniden İnşa Et ve Enerji Verimliliği ilkelerine dayandırılması arzusunu/kararlılığını memnuniyetle karşıladıklarını; Türk Dünyası'nda daha dirençli, sürdürülebilir ve yeşil kalkınmanın önemini vurguladıklarını ve akıllı şehirlerin kamu mallarının yeniden canlandırılmasındaki özel rolünü kabul ettiklerini;

8. Gözlemci Devletlerin TDT faaliyetlerine aktif katılımını takdir ettiklerini ve KKTC'nin TDT Olağanüstü Zirvesi'ne katılımını not aldıklarını;

9. TDT Üye Devletlerinin ekonomik potansiyelini harekete geçirmeyi ve aralarındaki ticari ve ekonomik iş birliğini güçlendirmeyi amaçlayan “Türk Yatırım Fonu Kuruluş Anlaşması”nın imzalanmasını memnuniyetle karşıladıklarını;

10. Kazakistan, Türkmenistan ve Türkiye'de yaklaşan genel seçimler ve Cumhurbaşkanlığı seçimleri ile Özbekistan’daki referandumun başarılı bir şekilde sonuçlanacağı yönündeki kanaatlerini bir kez daha teyit ettiklerini;

11. Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Sayın Recep Tayyip Erdoğan’a, Türk Dünyası’nın birlik ve beraberliğine, güvenlik ve refahına sağladıkları güçlü ve kalıcı katkılar ile TDT’nin birlik ruhunun pekiştirilmesindeki dirayetli liderliği dolayısıyla şükranlarını sunduklarını ve önümüzdeki seçimlerde başarılar dilediklerini;

12. UNESCO tarafından bir "Dünya Türk Dili Günü" ilan edilmesine yönelik tam taahhütlerini yeniden teyit ettiklerini;

13. Kutsal Kitabımız Kur'an-ı Kerim'e yönelik olarak son zamanlarda işlenen ve tüm Müslümanları rencide eden ve gelecekte yeni ırkçı, yabancı düşmanlığı ve İslam düşmanlığı içeren provokasyon ve saldırılara zemin hazırlayabilecek nefret suçlarını en güçlü ifadelerle kınadıklarını;

14. Azerbaycan Cumhuriyeti'nin Tahran Büyükelçiliğine karşı ölümcül silahlı saldırıyı kınadıklarını ve sorumluların adalet önüne çıkarılması için hızlı ve kapsamlı bir soruşturma yapılması çağrısında bulunduklarını;

15. TDT Sekretaryası’nın faaliyetlerinde elde edilen önemli başarıları takdirle karşıladıklarını ve tüm Üyeler tarafından verilen ve Üyelerce kabul edilen belgelerde yer alan görevleri yerine getirmesi için Sekretarya’nın kapasitesinin daha da güçlendirilmesi yönündeki kararlılıklarını yinelediklerini;

16. Ayrıca, TDT Üye Devletlerinin Dışişleri Bakanlıkları ve diğer ilgili kurumlarına, TDT’nin mutasavver 10. Zirvesi için hazırlıkların
hızlandırılması talimatını vermeyi kabul ettiklerini beyan etmişlerdir.

Kazakistan, Ekim 2023'te Kazakistan Cumhuriyeti'nin Türkistan şehrinde yapılacak 10. TDT Zirvesi’ne ev sahipliği yapmaya hazır olduğunu bir kez daha teyit etmiştir.

TDT Devlet Başkanları, TDT Ankara Olağanüstü Zirvesi müzakerelerinin başarılı bir şekilde sonuçlanmasını sağlayan Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Sayın Recep Tayyip Erdoğan'a derin şükranlarını sunmuş ve Türk Hükûmeti ve Halkının içten misafirperverliğini takdirle karşılamışlardır.

TDT Genel Sekreteri, bu Bildiri’de öngörülen karşılıklı eylem ve ortak çabaların eşgüdümünü sağlamakla görevlendirilmiştir.

16 Mart 2023 tarihinde Ankara'da Azerbaycanca, Kazakça, Kırgızca, Türkçe ve Özbekçe olarak imzalanmıştır.

Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı İlham Aliyev
Kazakistan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Kasım-Jomart Tokayev
Kırgız Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Sadır Japarov
Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan
Özbekistan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Şevket Mirziyoyev