Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı, Tarım ve Orman Bakanlığı ile bağlı kurumların 2024 yılı bütçeleri kabul edildi

Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı, TBMM Genel Kurulunda Bakanlığının 2024 yılı bütçesine ilişkin konuşmasına, hayatını kaybeden Saadet Partisi Kocaeli Milletvekili Hasan Bitmez'e Allah'tan rahmet, ailesine, sevenlerine ve TBMM'ye başsağlığı dileyerek başladı.

ULAŞTIRMA VE ALTYAPI İLE TARIM VE ORMAN BAKANLIKLARININ 2024 BÜTÇELERİ TBMM GENEL KURULUNDA KABUL EDİLDİ

Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı: - "982'si ziraat mühendisi olmak üzere 1422 mühendis; ayrıca veteriner hekim, destek personeli, büro personeli, tarım işçisi ve diğer unvanlarda 5 bin 736 olmak üzere 7 bin 158 personel alımı yapılacaktır"

Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu: "(Yap-işlet-devret projeleri) Yapım döneminde devletin cebinden para çıkmaz ama işletme döneminde mutlaka garanti vermemiz gerekir. Çünkü bu, yabancı sermaye girişi olduğu için bunu vermediğiniz takdirde böyle bir yatırım alamazsınız"

Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı, TBMM Genel Kurulunda Bakanlığının 2024 yılı bütçesine ilişkin konuşmasına, hayatını kaybeden Saadet Partisi Kocaeli Milletvekili Hasan Bitmez'e Allah'tan rahmet, ailesine, sevenlerine ve TBMM'ye başsağlığı dileyerek başladı.

Üreticilerin yoğun emeği ve yürütülen etkin politikalar sayesinde tarım ve orman sektörünün büyüme gösterdiğini dile getiren Yumaklı, "2002 yılında 25,1 milyar dolar olan tarımsal hasılamızı 2022 yılında yüzde 133 artışla 58,6 milyar dolara yükselttik. Tarımsal Gayri Safi Yurtiçi Hasıla bakımından Avrupa'da lideriz, dünyada ise ilk 10 içerisinde yer almaktayız. Aynı dönemde ihracatımızı 3,8 milyar dolardan 30 milyar dolara yükselttik. Son 21 yıldaki dış ticaret fazlamız 95 milyar dolar." dedi.

Yumaklı, son 20 yılda tarla bitkileri üretiminde yüzde 22 artışla 70,5 milyon tona, meyve üretiminde yüzde 89 artışla 26,8 milyon tona, sebze üretiminde yüzde 22 artışla 31,6 milyon tona ulaşıldığını ifade ederek, sertifikalı tohum üretiminin 9,4 kat artışla 1,4 milyon tona çıkarıldığını, 97 ülkeye tohum ihracatı yapıldığını kaydetti.

Hayvan varlığının büyükbaşta yüzde 68 artışla 16 milyon 687 bine, küçükbaşta yüzde 67 artışla 53 milyon 274 bine, kanatlıda yüzde 46 artışla 367 milyona, arılı kovanda yüzde 114 artışla 9 milyona çıkarıldığını dile getiren Yumaklı, şöyle konuştu:

"Ülkemiz, su ürünleri yetiştiriciliğinde Avrupa Birliği ülkeleri arasında birinci sıradadır. Son 20 yılda, su ürünleri üretimimizi 61 bin tondan 8,4 katına çıkararak 515 bin tona yükselttik. Su ürünleri ihracatımızı ise 97 milyon dolardan 1,7 milyar dolara ulaştırdık. Yıl sonundaki hedefimiz 575 bin ton üretim, 2 milyar dolar ihracattır. Bugün 100'den fazla ülkeye ihracat yapıyoruz. Deniz ve iç sulardaki biyoçeşitliliğin ve su ürünleri varlığımızın korunması için çalışmalar yürütüyoruz. 1 milyon metrekare, yani 150 futbol sahası büyüklüğünde hayalet ağını sularımızdan temizledik. Cumhuriyetimizin yüzüncü yılına atfen, 100 milyon yavru balığı su kaynaklarımıza bıraktık."

- Tarımsal destekler

Tarımsal desteklerin, gıda arz güvenliği açısından en önemli politika araçlarından birisi olduğunu vurgulayan Yumaklı, üretimde sürdürülebilirliğin sağlanması, verimliliğin artırılması ve kaynakların etkin kullanılması amacıyla üreticiyi desteklediklerini ve desteklemeye devam edeceklerini belirtti.

Kırsal kalkınmanın, Bakanlığın önemli politika alanlarından biri olduğunu ve 2006'dan bugüne kadar 93 binden fazla projeyi desteklediklerini, 267 bin kişiye istihdam sağladıklarını, 95 milyar lira hibe verdiklerini anlatan Yumaklı, desteklerde kadınları, gençleri ve üretici örgütlerini önceliklendirdiklerini belirtti.

Yumaklı, sürdürülebilir tarımsal üretim ve gıda arz güvenliği için ülke genelinde toplam 9,3 milyon hektar olan 440 tarımsal ovanın koruma altına alındığını vurguladı.

Jeotermal, rüzgar, güneş ve biyokütle gibi yenilenebilir kaynakların kullanılacağı, yeni teknolojilerin uygulanacağı, çevreye uyumlu organize tarım bölgeleri kurulumuna başlandığını dile getiren Yumaklı, "41 ilde 60 Organize Tarım Bölgesinin yatırım sürecini hızlandırdık. Aydın Efeler ve Denizli Sarayköy organize tarım bölgelerinde üretime başladık." dedi.

- 2023'te 1 milyon 215 bin gıda denetimi

Sağlıklı ve güvenilir gıda için 7 gün 24 saat çalıştıklarını aktaran Yumaklı, şöyle konuştu:

"2023 yılında 1 milyon 215 bin gıda denetimi gerçekleştirdik. Planlı ve rutin denetimlere ek olarak, farklı sektörlerde, her ay, tüm Türkiye'de 'Eş Zamanlı Denetim Programı' uyguluyoruz. Zirai ilaç kullanımını azaltmak için biyolojik ve biyoteknik mücadeleyi destekliyoruz. Bu kapsamda 2023 yılı desteklerini yüzde 100 artırdık. Ayrıca ülkemizde 7'si bu yıl olmak üzere, 223 zirai ilacın satış ve kullanımını da yasakladık.

Hayvan hastalıklarıyla mücadelemiz de aralıksız devam ediyor. 2023 yılı içerisinde toplam 58 milyon doz şap aşısı ürettik ve 40 milyon dozunu uyguladık. Azerbaycan'a 9 milyon doz şap aşısı ihraç ettik. Hayvan aşı ve ilaçlarının testleri ile kalite kontrollerinin yapılacağı, uluslararası nitelikte, akredite ve entegre Veteriner Tıbbi Ürün Kontrol Merkezini kuruyoruz. Bu sayede, yerli ve milli aşı üretimini artırarak hayvan hastalıkları ile etkin mücadele edeceğiz."

- Ağaçlandırma

Yumaklı, 2002 yılında 20,8 milyon hektar orman alanının 2022 yılında 23,2 milyon hektara ulaştığını ifade ederek, şunları kaydetti:

"Ağaçlandırmada Avrupa'da birinci, dünyada dördüncüyüz. Orman köylümüzü yüzde 20'si hibe, geri kalanı faizsiz olmak üzere ORKÖY kredisiyle destekliyoruz. Bu kapsamda 11 bin aileye 1,2 milyar lira destek verdik. Ormanlarımızı 10 insansız hava aracımız ve 776 kulemizle 24 saat gözetliyoruz. Yapay zeka ve ileri teknolojiyle, hem orman yangınlarına müdahale süresini azaltıyoruz hem de yangın söndürme çalışmalarının sevk ve idaresinde etkinliğimizi artırıyoruz. Orman yangınlarıyla mücadelemizi, rezerv güçler dahil 100 helikopter ve 24 uçakla sürdürüyoruz. Orman yangınlarıyla mücadelede İHA kullanan, Avrupa'da ilk, dünyada ikinci ülkeyiz. Kara filomuzun kapasitesini artırarak; arazöz sayısını 1560'a, ilk müdahale aracını 2 bin 453'e, iş makinasını 786'ya çıkardık. Helikopterlerin ve arazözlerin kolay ve çok hızlı su ikmali yapabilmesi için ülke genelinde 4 bin 630 yangın havuzu ve göleti inşa ettik. Yangına ilk müdahale süremizi, son 20 yılda 40 dakikadan 11 dakikaya düşürdük."

- "TMO tarihindeki alım rekoru"

Yaban hayatını koruma ve izleme çalışmaları kapsamında Anadolu parsının izinin sürüldüğünü ve neslinin korunduğunu anlatan Yumaklı, biyoçeşitlilik kapsamında veri tabanına 12 bin 141 bitki, 1263 hayvan türü kaydedildiğini söyledi.

Yumaklı, 2023 yılında Toprak Mahsulleri Ofisi tarihindeki alım rekorunun kırıldığını belirterek, günlük 110 bin ton olan hububat alım miktarını bu yıl 250 bin tona çıkardıklarını, böylece 13,1 milyon ton alım yapıldığını ve üreticilere 100 milyar lira ödendiğini anlattı.

Pancar üretiminin geçen yıla göre yüzde 17 artışla 22,5 milyon tona ulaşacağını aktaran Yumaklı, "Cumhuriyet tarihimizin ilk yerli ve milli, hastalıklara dayanıklı şeker pancarı tohumunu 2025 yılından itibaren çiftçilerimizle buluşturacağız." dedi.

- "Sade ve etkin destekleme modeli"

Yumaklı, 2023'ün devrim niteliğinde düzenlemelerin hayata geçtiği bir yıl olduğunu belirterek, "Önümüzdeki dönemde üretim planlaması ile ilişkilendirilmiş, suyu merkeze alan, çevreye duyarlı, kalite ve verimliliği önceleyen, yönlendirici, sade ve etkin bir destekleme modelini hayata geçiriyoruz. Kayıtlı üreticilerimizin tamamını, temel girdi desteklerinden yararlandıracağız. Bir yenilik olarak, üretim planlaması kapsamındaki ürünler için planlama desteği, yer altı su kısıtı olan bölgelerdeki ürünler için ek destek uygulayacağız." diye konuştu.

Tarımsal amaçlı örgütlerin kurumsal kapasitelerini geliştirmek ve faaliyetlerini daha etkin ve verimli yürütmelerini sağlamak için bu kurumların derecelendirilmesine ilişkin esasları belirlediklerini anlatan Yumaklı, birinci derece olmaya hak kazananların, tarımsal desteklerden daha fazla yararlanması ve karar alma süreçlerine katılmalarının önünü açtıklarını kaydetti.

- DSİ'nin 2024 yatırımları

Gıda güvenliğini garanti altına almanın yolunun su kaynaklarını etkin, verimli ve tasarruflu bir şekilde kullanmaktan geçtiğini vurgulayan Yumaklı, bu minvalde yatırımların hız kesmeden sürdüğünü söyledi.

Yumaklı, DSİ tarafından 2024 yılında 53 baraj, 15 hidroelektrik santrali, 20 gölet ve bent, 65 sulama tesisi, 16 içme suyu tesisi, 314 taşkın kontrol tesisi, 2 atık su tesisi, 19 yeraltı depolaması ve suni besleme, 23 arazi toplulaştırma projesi olmak üzere toplam 527 tesisi tamamlanarak milletin hizmetine sunulacağını kaydetti.

Çalışmalarını hız kesmeden sürdüreceklerini vurgulayan Yumaklı, "Bütçemiz, toprağa bereket katan çiftçilerimizin refahının artırılması, medeniyetimize değer katan suyumuzun verimli kullanılması ve milletimize güvenilir ve yeterli gıdanın sağlanmasına hizmet edecektir. İnanıyoruz ki, Türkiye Yüzyılı aynı zamanda tarım ve ormanın yüzyılı olacaktır." dedi.

Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu, TBMM Genel Kurulunda, Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığının 2024 yılı bütçesi üzerindeki konuşmasında, hayatını kaybeden Saadet Partisi Kocaeli Milletvekili Hasan Bitmez'e Allah'tan rahmet diledi.

Bakanlığının yatırım gerçekleşmelerine ilişkin bilgi veren Uraloğlu, Cumhuriyet'in 100. yılının coşku ve heyecanını yaşarken, bir asra sığacak işlerin 21 yıl gibi kısa bir sürede hayata geçirildiğini söyledi.

Abdulkadir Uraloğlu, son 21 yılda 198 milyar dolar yatırımı hayata geçirdiklerini belirterek, "Uluslararası döviz emtia fiyatlarını dikkate aldığımızda, Bakanlık yatırımlarımızın bugünkü varlık değeri toplam 250 milyar dolardır. Bu durum, doğru zamanda doğru finansman yöntemleriyle verdiğimiz yatırım kararlarının ülkemize ne derece katkı sağladığının bir örneğidir. Bu yatırımlarımızın 42 milyar dolarlık bölümü Kamu Özel İşbirliği projeleri kapsamında hayata geçirilmiştir." diye konuştu.

Türkiye Yüzyılı'nda Bakanlığının çalışmalarını, "insan ve çevre odaklı, akıllı ve güvenli entegre ulaştırma sistemleri ve hızlı iletişim ağlarıyla, dünyada öncü olmak" vizyonuyla sürdürdüklerini dile getiren Uraloğlu, büyük bir aile olarak bugün itibarıyla ülke sathında 2 bin 751 projede görev alan toplam 223 bin kişiyle çalışmalarına hız kesmeden devam ettiklerini kaydetti.

- "Lojistikte demir yolunun etkin kullanımını sağlayacağız"

Bakan Uraloğlu, 2053 Ulaştırma ve Lojistik Ana Planı kapsamında Türkiye'nin ihtiyaç duyduğu ulaştırma ve altyapı yatırımlarını gelecek 30 yıl için planladıklarını aktararak, "Toplam 197 milyar dolar tutarında ilave yatırım gerçekleştirmeyi hedefliyoruz. Türkiye Ulaştırma ve Lojistik Ana Planı'mız, 12. Kalkınma Planı ve Orta Vadeli Program hedeflerimiz doğrultusunda lojistik sektöründe demir yolunun etkin bir şekilde kullanımını sağlayacağız. Mevcut 439 kilometre olan iltisak hattı uzunluğunu 2028 yılına kadar 663 kilometreye çıkartacağız. 2053 hedeflerimiz kapsamında demir yolu ve haberleşme sektörlerine ağırlık vererek yatırımlarımızı sürdüreceğiz." değerlendirmelerinde bulundu.

Yatırımlarıyla başta can ve mal güvenliği olmak üzere birçok alanda vatandaşların yaşam kalitesini artırdıklarının altını çizen Uraloğlu, çevre yollarında yatırımlarla 21 yıllık dönemde 2 bin 172 kilometrelik yolu hizmete açtıklarını belirtti. Uraloğlu, Türkiye'nin ulaştığı konforlu ve güvenli kara yolu altyapısı sayesinde son 21 yılda araç sayısı yüzde 217, taşıt hareketliliği yüzde 168 artmasına rağmen kazalardaki can kaybının yüzde 81 azaldığına dikkati çekti.

Akıllı ulaşım sistemlerini tesis etmek için Ulusal Akıllı Ulaşım Sistemleri mimarisini oluşturduklarını anlatan Uraloğlu, Hasdal-İstanbul Havalimanı arasında ilk deneme kesimini yapacaklarını bildirdi.

Hızlı tren hatlarıyla ülke genelinde 81 milyonun üstünde yolcuya hizmet verdiklerini, 2028 yılına kadar demir yolu hat uzunluğunu 17 bin 11 kilometreye çıkarmayı hedeflediklerini dile getiren Uraloğlu, şöyle konuştu:

"2053 yılına kadar da demir yolu hat uzunluğunu 28 bin 600 kilometreye yükseltmeyi planlıyoruz. Bakanlık olarak şehir içi raylı sistem taşımacılığına desteğimiz de devam ediyor. 12 ilimizde toplam 922 kilometre şehir içi raylı sistem hattı işletilmektedir. Bunun 395 kilometresi de Bakanlığımızca yapılmıştır. Başta İstanbul olmak üzere İzmir, Ankara, Konya, Kocaeli, Kayseri, Gaziantep, Bursa, Erzurum ve Erzincan’da raylı sistem projelerimiz bulunuyor. Şu anda da Bakanlığımızca İstanbul, Bursa, Kocaeli ve Konya olmak üzere 4 ilde 9 ayrı hatta toplam 119,5 kilometrelik kent içi raylı sistem hattının yapımı devam ediyor. Toplam uzunluğu 374 kilometre olacak İstanbul, Kocaeli, Sakarya, Bursa, Ankara, Konya, Erzincan, Erzurum ve Trabzon illerinde de yeni kent içi raylı sistem hatlarımızın planlamasını yaptık."

- "Elektrikli araç sayısı yüzde 351 oranında arttı"

Bakan Uraloğlu, TÜRKSAT'ın dünyada uydu operatörleri arasında ilk 22'de yer aldığına dikkati çekerek, TÜRKSAT 6A da hizmete alındığında diğer uydularla kapsanmayan Güney Doğu Asya gibi yeni coğrafyalara da hizmet sunarak Türkiye'nin bölgedeki lider konumunu daha da güçlendireceklerini söyledi.

Gerçekleştirdikleri projelerin çevreye olan olumlu etkisini tespit etmek için emisyon azaltımını hesapladıklarını kaydeden Uraloğlu, "Hayata geçirdiğimiz mega projeler ile yaklaşık 25 milyon ton karbondioksit emisyonunda azalışa bağlı olarak toplam 204 milyon dolar fayda sağladık." dedi.

Yerli ve milli elektrikli otomobil Togg'un yollarda olduğunu hatırlatan Uraloğlu, son 6 ay içerisinde Türkiye'deki elektrikli araç sayısının yüzde 351 ve elektrikli araç şarj soketi sayısının ise yüzde 289 oranında arttığını belirtti. Uraloğlu, "Bu artışın ivmelenerek devam edeceğini öngörüyoruz. Elektrikli ve akıllı araç dönüşümü ile uyumlu, akıllı araç teknolojisi ve otonom sürüş sistemleri için gerekli mevzuatı oluşturmaya ve altyapımızı hazır hale getirmeye devam ediyoruz." ifadelerini kullandı.

Uraloğlu, Asya'dan Avrupa'ya yeni lojistik koridorları oluşturduklarını dile getirerek, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Kalkınma Yolu Projesi ile Hindistan, Doğu Asya ve Basra Körfezi ülkelerinden Irak'ın güneyinde inşa edilmekte olan FAV Limanı'na gelecek yüklerin, Türkiye'ye ve oradan Avrupa'ya ulaştırılması amacıyla 1200 kilometrelik çift yönlü otoyol ve demir yolu inşa edilmesi planlanmaktadır. Bu koridorun ülkemizdeki demir yolu geçişi 2 bin 88 kilometre olacaktır. Önemli bölümü halen işletmede olan güzergahın eksik bölümlerini hızla tamamlıyoruz. Kalkınma Koridoru'nun ülkemizdeki kara yolu geçişi ise 1912 kilometre olacaktır. 1592 kilometrelik mevcut otoyolumuza ilaveten, Şanlıurfa-Ovaköy arasında 320 kilometre uzunluğunda ve yaklaşık 2 milyar dolarlık yeni otoyol yatırımımızla kara yolu geçişi tamamlanacaktır."

Stratejik öneme haiz bir diğer koridorun "Zengezur" olduğuna işaret eden Uraloğlu, bu koridorla gerek Azerbaycan'a gerek Türk cumhuriyetlerine ve gerekse Uzak Doğu'ya doğrudan bağlantı sağlanacağını söyledi.

Bakan Uraloğlu, 6 Şubat tarihli depremlerin ardından Bakanlığının yürüttüğü çalışmalar hakkında bilgi vererek, "Deprem konutları bağlantı ve rezerv alanlarının 180 kilometre uzunluğundaki bağlantı yolları ile altyapısı Bakanlığımız tarafından yapılmaktadır. Çalışmalarımıza yoğun bir şekilde devam etmekteyiz." diye konuştu.

- "Milli maçımız 90 dakika, biz Ankara'dan İstanbul'a 80 dakikada gideceğiz"

Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Uraloğlu, 2024 yılı için 661 milyar lira olan bütçe teklifinin 348 milyar lirasının yatırımlara ayrıldığını kaydederek, etüt proje çalışmaları devam eden hatlardan Afyonkarahisar-Burdur, Kırıkkale-Kırşehir-Aksaray, Şanlıurfa-Mardin, Malatya-Elazığ-Diyarbakır, Gölbaşı-Adıyaman-Kahta, Nurdağ-Kahramanmaraş hızlı tren hatlarının etüt proje çalışmalarını tamamlayacaklarını bildirdi.

Yaklaşık 1100 köye daha 4.5 G teknolojisi ile mobil geniş bant hizmeti götüreceklerini bildiren Uraloğlu, savunma sektörü için Ulusal Siber Kalkan 2024 tatbikatını gerçekleştireceklerini ifade etti.

Uraloğlu, 5G yol haritasının belirlenmesine yönelik çalışmalara devam ettiklerini söyleyerek, Bu geçişi ülkemiz için en uygun zamanda, yerli ve milli üretimi destekleyecek şekilde yapacağız." dedi.

Erzurum-Kars güzergahında bölgesel turistik tren seferlerini başlatacaklarını, Çeşmeli-Kız Kalesi otoyol çalışmalarını hızlandıracaklarını anlatan Uraloğlu, Akdeniz Sahil Yolu'nun yapım çalışmalarına devam edeceklerini kaydetti.

Bakan Uraloğlu, gelecek yıl Aydın-Denizli Otoyolu'nun 74 kilometre uzunluğundaki 2. kesimi, TEM Edirne-Karaağaç Bağlantı Yolu, Bergama-Soma Yolu, Ankara-Çankırı Yolu Akyurt Geçişi, Çayırhan Köprüsü ve Bağlantı Tüneli, Erdemli-Silifke-Taşucu Yolu Altınorfoz Viyadüğü, Osmaniye Batı (Sakızgediği) Kavşağı, Çiğdemli-Kadışehri İl Yolu, Ordu-Topçam-Mesudiye Dere Yolu, Kahta-Narince-Nissibi Yolu, Siirt-Kurtalan Yolu, Yusufeli Merkez Viyadüğü, Tatvan-Bitlis-Baykan Yolu, Van Çevre Yolu, Bursa ili Çalı Yolu 2. etabı, Balıkesir Kuzey Çevre Yolu 1. etabı, Yenişehir-Bilecik Devlet Yolu, Simav Çevre Yolu, İznik Çevre Yolu, Bursa TEKNOSAB Kavşağı, Aşık Şenlik Tüneli'ni tamamlayarak milletin hizmetine sunacaklarını bildirdi.

- İstanbul'daki raylı sistem projeleri

Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Uraloğlu, bazı projelere ilişkin görselleri milletvekillerine göstererek, İstanbul'da 5 kent içi raylı sistemin 3'ünü birkaç ay içerisinde bitirip hizmete açacaklarını söyledi. Uraloğlu, şunları kaydetti:

"İstanbul Havalimanı-Gayrettepe Metro Hattı'nda inşallah Gayrettepe-Kağıthane arasını yakında bitiriyoruz. Halkalı-Başakşehir arasının Kayaşehir-İstanbul Havalimanı arasını önümüzdeki aylarda bitiriyoruz. Tam çevreci, turistik bir proje olan Sirkeci- Kazlıçesme kentsel dönüşüm hattını hayata geçiriyoruz. Bakırköy-Bahçelievler-Kirazlı Metro Hattı'nı da inşallah önümüzdeki aylarda bitiriyoruz. Milli maçımız 90 dakika, biz Ankara'dan İstanbul'a 80 dakikada gideceğiz, süper hızlı trenle bunu gerçekleştireceğiz."

Amanoslar'ı, Dörtyol-Hassa Projesi ile hem demir yolu hem kara yolu tünelleriyle geçeceklerini anlatan Uraloğlu, "Kalkınma Yolu ile ilgili projeleri size aktardık, bunu da inşallah yakından takip ediyoruz; bakan, başbakan, devlet başkanı seviyesinde görüşüyoruz, bunun bütün aşamalarını da inşallah hayata geçireceğiz. Zengezur Koridoru; Ermenistan topraklarından geçmesini planladığımız, orada 'Buradan geçilmez.' diye konuşuluyordu, halbuki şimdi gelinen süreçte Paşinyan artık bu koridorun kendi topraklarından geçmesi gerektiğini söylüyor. Bunu hayata geçireceğiz Allah'ın izniyle." diye konuştu.

- "İstanbul'un nüfusu 25 milyon olurdu"

Yavuz Sultan Selim Köprüsü'nü raylı sistemle de geçeceklerini anlatan Uraloğlu, "Boğazı tekrar geçmiş olacağız. Kapıkule'ye kadar demir yolu hattımızı ulaştırmış olacağız. Bursa'nın demir yolunu takip ediyoruz, 2025-2026'da bitireceğiz. Ankara-İzmir yüksek hızlı trenini de çok hızlı bir şekilde çalışmaya devam ediyoruz. Yerköy-Kayseri; burayı bitiriyoruz inşallah. Artık Karadeniz'e ulaştırıyoruz, önce Çorum'a, sonra Samsun'a raylı sistemi götüreceğiz." bilgilerini paylaştı.

Bakan Uraoğlu, 57 havalimanı yaptıklarını vurgulayarak, "Sabiha Gökçen Havalimanı'nın ikinci pistini bitirdik, önümüzdeki günlerde açıyoruz inşallah. Çukurova Havalimanı'nı önümüzdeki ay bitiriyoruz. Bayburt, Gümüşhane ve Yozgat havalimanlarına da devam ediyoruz. Haziran ayında inşallah 6A uydusunu uzaya fırlatıyoruz. İstanbul tersaneyi bitirerek birinci bölümünü hayata geçireceğiz. Bizim yaptığımız projeler sadece bir ulaşım projesi değildir, sadece yük ve yolcu taşımıyoruz. Biz hayata geçirdiğimiz projelerle insanımızı kendi memleketinde, kendi yöresinde istihdam ediyoruz. Eğer biz bu projeleri hayata geçirmesek İstanbul'un nüfusu 25 milyon olurdu, bunu lütfen unutmayalım." ifadelerini kullandı.

TBMM Genel Kurulfnda, bütçe üzerindeki konuşmaların ardından soru-cevap bölümüne geçildi.

Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu, 6 Şubat depremleriyle Karadeniz'deki fırtınada hasar gören balıkçı barınakları ile ilgili çalışma yürüttüklerini belirtti.

Depremde hasar gören Hatay Havalimanı'nın hemen yakınında 4 yer tespiti yaptıklarını ancak hiçbirinin havalimanı kriterlerine uymadığını ifade eden Uraloğlu, "Mevcut yerdeki kodu yaklaşık 4,5 metre yükselterek aynı yere yapacağız. Çünkü burada başka bir alternatif yok maalesef." dedi.

Uraloğlu, Türk boğazlarından geçen gemilerden alınan "Altın Frank" miktarının artırıldığını dile getirerek, 35 milyon dolar olan gelirin bu vesileyle yıllık 185 milyon dolara çıktığını kaydetti.

Önemli sanat yapıları denilen köprüler, viyadükler, tünellerle ilgili depreme dair çalışmaların yürütüldüğünü ve iyileştirmeler yapıldığını anlatan Uraloğlu, Fatih Sultan Mehmet Köprüsü'nün askı halatlarının 236'sının yenilendiğini, 4'ünün de önümüzdeki günlerde yenileceğini söyledi. Uraloğlu, ulaştırma yapılarının, olası bir depremde "aort damarları gibi çalışacağını" vurguladı.

Uraloğlu, Ankara-İzmir Yüksek Hızlı Tren hattını 2026 sonu ya da 2027 yılında tamamlamayı planladıklarını dile getirdi.

Yap-işlet-devret projelerinin hem bir yapım hem de finansman modeli olduğuna işaret eden Uraloğlu, her ikisinin de bir arada düşünülmesi gerektiğini söyledi.

Yapılacak yolun önce maliyetinin, sonra Türkiye'nin kredibilitesinin, sonra da hangi garantiler verilirse o yolun yapılacağının hesaplanacağını belirten Uraloğlu, şöyle konuştu:

"Yapım döneminde devletin cebinden para çıkmaz ama işletme döneminde mutlaka garanti vermemiz gerekir. Çünkü bu, yabancı sermaye girişi olduğu için bunu vermediğiniz takdirde böyle bir yatırım alamazsınız. Osmangazi Köprüsü'nün, 426 kilometre otoyolu da kattığımızda 6,9 milyar dolar sadece yapım maliyeti vardır. Bunun finansmanını, 15 yıllık da işletme süresini kattığınız zaman bu yaklaşık 13 milyar dolar gibi bir rakama tekabül ediyor. Bizim verdiğimiz garanti ise yaklaşık 12,5 milyar dolar civarındadır. Hesabı bu şekilde yapmamız lazım. Çanakkale Köprüsü yine 101 kilometre otoyolla beraber yapılmıştır. Oradaki yapım maliyeti de 2 milyar 537 milyon avrodur."

Zafer Havalimanı ile ilgili eleştirileri de yanıtlayan Uraloğlu, "Bazı olağanüstü durumlarda bunlar can simidi gibidir. Bugün yeterince kullanılmıyor olabilir ama yarın bunlara ihtiyacımız olacaktır. Bu planlamayı doğru yapmak lazım." değerlendirmesinde bulundu.

Ankara-Kırıkkale-Delice otoyolunun teklif çıkmadığı için 3 defa ertelendiğini ifade eden Uraloğlu, "Şimdi 3 tane teklif geldi. Biz de bu tekliflerden en ekonomik olana ihaleyi yaptık. İhalelerde gerekli rekabet de sağlandı." dedi.

- "Sudan'da araziler tahsis edilmedi, proje hayata geçmedi"

Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı, Bakanlığa personel alımına ilişkin soruya karşılık, "982'si ziraat mühendisi olmak üzere 1422 mühendis; ayrıca veteriner hekim, destek personeli, büro personeli, tarım işçisi ve diğer unvanlarda 5 bin 736 olmak üzere 7 bin 158 personel alımı yapılacaktır." ifadesini kullandı.

Çiftçi Kayıt Sistemi'ne (ÇKS) kayıtlı çiftçi sayısının, 2019'da 2 milyon 83 bin 22 iken, bugün itibarıyla 2 milyon 245 bin 526 olduğunu ifade eden Yumaklı, ÇKS ile ilgili düzenlemenin bu rakamı artıracağını söyledi.

Kırsal kalkınma programlarında gençlere yönelik ilave hibeleri anlatan Yumaklı, öte yandan TARSİM'de, sübvansiyonlu kredilerde gençlere indirim yapıldığını belirtti.

Yumaklı, 2001 öncesinde ortalama yıllık 124 bin hektar alanın tarım dışına çıkarılırken, günümüzde bu miktarın yıllık 15 bin hektara indiğini kaydetti.

Bakan Yumaklı, Sudan'da tarım arazileri kiralanmasına yönelik soruya, "Sudan'da araziler tahsis edilmediği, karşı taraf yükümlülüğünü yerine getirmediği için proje hayata geçmemiş, üretim yapılmamış, herhangi bir kaynak aktarılmamıştır. Şirketin Sudan'da herhangi bir yatırımı yoktur, kamu zararı oluşmamıştır." yanıtını verdi.

Muhalefet milletvekillerinin laf atması üzerine de Bakan Yumaklı, "Bu mantıkla gidersek hiçbir Ar-Ge projesini yapmamamız gerekir." dedi.

- "'Saman bile ithal ediyor' demek, hakikaten üzücü"

Tarım ve Orman Bakanı Yumaklı, "saman ithalatı" eleştirilerini yanıtlarken, "Biz rakamları söylemekten usandık artık. Kendi adıma hicap duyuyorum. Ülkemizdeki hayvancılığın yem olarak kullandığı saman miktarı 18 milyon ton, üretimimiz 24 milyon ton. Çeşitli amaçlarla üretime kıyasla kayda değer olmayan ithalat konusunu 'saman bile ithal ediyor.' demek, hakikaten üzücü. 2022'de 3 bin 665 ton ihracat, 217 ton ithalat yapılmış. 2023 yılının 10 ayında 3 bin 699 ton ihracat, 234 ton ithalat yapılmış. Bence artık bu tartışmanın bitmesi gerekir." değerlendirmelerinde bulundu.

Türkiye'nin 14,6 milyon hektar mera varlığı bulunduğunu dile getiren Yumaklı, Bakanlıkça yasaklanan mera, yaylak, kışlak olmadığını ancak zaman zaman bazı alanların "geçici özel güvenlik bölgesi" ilan edilebildiğini anlattı.

Sertifikalı tohum üretiminin, 2002 yılında 145 bin tonken, şu anda 1,4 milyon tona yükseldiğini vurgulayan Yumaklı, "Sertifikalı tohumun yüzde 97'si yurt içinde üretiliyor. İhracatın ithalatı karşılama oranı 2002'de yüzde 31 iken, şu anda yüzde 137." ifadelerini kullandı.

Toplam sulama alanının 2002'ye kadar 47,9 milyon dekarken, 2023 yılı sonu itibarıyla 71 milyon dekara yükseltildiğini dile getiren Yumaklı, sulama yatırımlarının devam ettiğini anlattı.

Konuşmaların ardından Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı, Tarım ve Orman Bakanlığı ile bağlı kurumların 2024 yılı bütçeleri kabul edildi.

TBMM Başkanvekili Sırrı Süreyya Önder, birleşimi saat 11.00'de toplanmak üzere kapattı.