Vergi ve sosyal güvenlik alanına ilişkin düzenlemeler içeren kanun teklifi plan ve bütçe komisyonunda görüşülüyor

TBMM Plan ve Bütçe Komisyonunda, en düşük emekli aylığının 12 bin 500 liraya yükseltilmesini de içeren Vergi Kanunları ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi'nin görüşmelerine başlandı.

TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu, AK P Samsun Milletvekili Mehmet Muş başkanlığında toplandı.

Muş, toplantı başlangıcında, teklifin hazırlanmasına ilişkin usul tartışması isteyen milletvekillerine söz verdi.

CHP İzmir Milletvekili Rahmi Aşkın Türeli, teklifin Hazine ve Maliye Bakanlığınca hazırlandığını, bu nedenle Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek'in Komisyona gelerek kendilerini bilgilendirmesi gerektiğini savundu.

DEM Parti Antalya Milletvekili Hakkı Saruhan Oluç, vergilendirme meselesine ilişkin çok önemli konuların alelacele Komisyona getirildiğini belirterek, verginin asıl yükünü çeken işçi, emekçi ve ücretli çalışanlarla işçi sendikaları ve meslek örgütlerinin görüşü alınmadan kanun teklifinin hazırlandığını dile getirdi.

İYİ Parti Samsun Milletvekili Erhan Usta, "Burada muhatabımız Maliye Bakanı olmalı. İyi niyetli olarak meseleleri çözme konusunda gayreti olduğunu anlıyoruz. Kendisinin zorlandığı yerler varsa biz de ona yardımcı oluruz. Bu pakette genel sorunların çözümüne ilişkin bir madde yok." değerlendirmesinde bulundu.

Saadet Partisi İstanbul Milletvekili Selim Temurci de Komisyonda ilk defa "torba yasa" değil sadece bir konuyu ilgilendiren düzenlemeleri konuşacaklarını söyledi.

AK Parti Ankara Milletvekili Orhan Yegin, Hazine ve Maliye Bakanlığını temsilen bakan yardımcısı ve ilgili tüm bürokratların salonda bulunduğunu; tüm soru ve eleştirilere yanıt verebileceklerini kaydetti. Yegin, "Neyi merak ediyorsanız, neyi öğrenmek istiyorsanız hepsinin cevabı var. Ama bu konuşmalardan anlıyoruz ki dert bir şey öğrenmek değil sadece bir şeyler söylemek." dedi.

- "Amacımız az kazanandan az, çok kazanandan çok vergi alınması"

Teklifin ilk imza sahibi AK Parti Denizli Milletvekili Nilgün Ök, komisyona, teklife ilişkin bilgi verdi.

AK Parti iktidarlarında bugüne kadar vergi adaletini güçlendirmek adına sayısız düzenleme yaptıklarını belirten Ök, bu teklifle de vergi ve sosyal güvenlik mevzuatıyla ilgili 9 farklı kanunda düzenleme yapıldığını söyledi.

Yapılacak düzenlemelerin, 12. Kalkınma Planı ve Orta Vadeli Plan'da (OVP) yer alan hedefler doğrultusunda gerçekleştirildiğinin altını çizen Ök, "Son dönemlerde bilinçli bir şekilde ülkemizde vergi yükünün çok yüksek olduğu söylemlerinde bulunuluyor. Biz bu söylemlerin, başarılı bir şekilde yürüttüğümüz OVP'yi de baltalamak için yapıldığını düşünüyoruz. Maalesef vatandaşlarımız 'Meclis yatıyor kalkıyor, yeni vergiler getiriyor' zannediyor. Sosyal medya üzerinden her gün böyle bir algı yapılıyor. Aslında böyle bir şey yok." diye konuştu.

"Bu kanun teklifinde dar gelirli vatandaşlarımıza, çalışanlarımıza, emeklilere getirdiğimiz hiçbir yeni bir vergi yükü yoktur. Burada amacımız az kazanandan az, çok kazanandan çok vergi alınması, kayıt dışıyla mücadele etmek ve vergi uyumunun sağlanması." ifadelerini kullanan Ök, düzenlemeyle, yaşlılık, malullük, ölüm aylığı ödenenlere ve hak sahiplerine dosya bazında 10 bin lira olarak öngörülen aylık asgari ödeme tutarının 12 bin 500 liraya yükseltildiğine dikkati çekti.

Ök, 2024 temmuz döneminde SSK ve Bağ-Kur emeklileri ile Emekli Sandığı emeklilerine yönelik zamların ardından 1 milyon 100 bin civarında emeklinin 10 bin lira aylık ödeme bandının altında kalmasının önüne geçildiğini bildirdi.

Yapılan düzenlemeyle 3,7 milyon emeklinin en düşük 12 bin 500 lira aylık almasını sağlayacaklarını aktaran Ök, şunları kaydetti:

"Bu durumun 2024 yılı bütçesine ilave maliyeti 33,2 milyar liradır. Alım gücü başta olmak üzere ekonomik dengeleri yeniden yerine oturtmak için güçlü program uyguluyoruz. Denge ve disiplin içinde ekonomimizi güçlü bir şekilde yükselttikçe, kalıcı refahı sağladıkça, emeklilerimize, çalışanlarımıza daha fazla pay vermeye devam edeceğiz. Bu konuda tavrımız, günü kurtarmak yerine enflasyonu düşürerek kalıcı reel artışı ve refahı sağlamak yönündedir."

Ök'ün sunumunun ardından teklifin tümü üzerindeki görüşmelere geçildi.

Teklifin tümü üzerinde söz alan CHP İzmir Milletvekili Rahmi Aşkın Türeli, özellikle vergi adaletinin CHP olarak en çok üzerinde durdukları ve milyonlarca insan açısından bir an önce çözülmesini istedikleri bir konu olduğunu söyledi.

Kanun teklifinde, vergi sistemindeki ciddi problemlere yönelik hiçbir politika bulunmadığını savunan Türeli, vergi sisteminde bütünlük ve uyum olmadığını; mükelleflerin büyük ölçüde anlayamadığı, genelge ve muktezalar yoluyla yönlendirildiği bir yapıyla vergi sisteminin başarılı olamayacağını öne sürdü.

Türeli, "Vergi tabana yayılmıyor, hala çok yüksek bir kayıt dışılık oranı var. Vergi yükünün adaletsiz dağılımını düzeltecek hiçbir politika tedbiri görmedik." dedi.

Vergi aflarını da eleştiren Türeli, 2003-2023 yılları arasında 14 vergi affı ve varlık barışı çıkarıldığına dikkati çekerek, "Bununla nasıl sağlıklı işleyecek bir vergi sistemi kuracaksınız? Mükellef neden gitsin vergisini ödesin? Önemli olan vergi sistemini daha saydam, daha iyi işler hale getirmek, karmaşıklıkları gidermek, ödeme gücü ilkesini geçerli kılmak." ifadelerini kullandı.

DEM Parti Antalya Milletvekili Hakkı Saruhan Oluç, kanun teklifini eleştirerek, "Sık sık 'az kazanandan az, çok kazanandan çok alınacak' diyorsunuz ama Türkiye'de az kazanandan çok, çok kazanandan az alan bir vergi sistemi var." diye konuştu.

Vergide adaletin sağlanması meselesini iktidarın ciddiye almadığını savunan Oluç, işçilerle, emekçilerle, sendikalarla, meslek birlikleriyle konuşulmadan vergi düzenlemeleri yapılmaması gerektiğini söyledi. Oluç, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Teklifin mali etki analizine baktığınız zaman kaba hatlarıyla 150 milyar lira civarında bir rakam ortaya çıkıyor. 100 milyar lira da tasarruf paketinden gelecek, etti 250 milyar lira. 2024 bütçe açığı öngörülen bütçe kanununda 2 trilyon 700 milyar lira. Yani tasarruf paketi ve bu vergi paketi öngörülen gelir, bütçe açığının yüzde 10'unu bile karşılamıyor. Büyük ihtimalle yıl sonundaki bütçe açığı 3,5 trilyon lira civarında olacak."

- "Vergi aflarının ülkenin gündeminde olmaması lazım"

İYİ Parti Samsun Milletvekili Erhan Usta, kamuda tasarruf tedbirlerine ilişkin düzenlemeler içeren kanun teklifi gibi bu teklifin de yetersiz olduğunu savunarak, "Vergi adaletini sağlaması açısından son derece yetersiz bir vergi paketiyle karşı karşıyayız." dedi.

En düşük emekli aylığının 12 bin 500 liraya yükseltileceğini anımsatan Usta, "Emeklilerin geçimde bu kadar zorlandığını 35 yıllık meslek hayatımda hiç hatırlamıyorum. Bunun bir sürü nedeni var. En başında hükümetin yanlış politikaları, enflasyonun yanlış ölçülmesi ve yanlış uygulanan politikalar geliyor. Burada emeklilere yıllıkta 66 milyar lira yükü olacak bir şey vermiş olduk. Bu son derece komik." değerlendirmesinde bulundu.

Usta, özellikle madencilik ve enerji gibi sektörlerde faaliyet gösteren bazı şirketlerin aşırı kar elde ettiğini ancak çok cüzi miktarlarda vergi ödediklerini dile getirerek, vergiden kaçınan şirketlere yönelik bir düzenleme yapılması gerektiğini kaydetti.

Saadet Partisi İstanbul Milletvekili Selim Temurci, kayıt dışıyla mücadeleyi desteklediklerini ancak vergi aflarının bu alandaki mücadeleyi olumsuz etkilediğini söyledi.

Temurci, "Her bir iki yılda vergi affının çıktığı bir ülkede biz aslında kayıt dışılığı devlet olarak kendi elimizle teşvik ettiren bir mekanizma kurduğumuzun farkında değil miyiz? Artık vergi aflarının ülkenin gündeminde olmayacağına dair çok net birtakım tavırlara ihtiyacımız var." dedi.

- "Vergi mevzuatı sadeleştirilmeli"

MHP Konya Milletvekili Mustafa Kalaycı, teklifle, vergi adaletinin güçlendirilmesi, kayıt dışılıkla mücadele edilmesi, bazı istisnaların kaldırılması veya uygulama şeklinin değiştirilmesi, cezaların etkinliğinin artırılması, ithalatın azaltılmasına katkı sağlanması ve tahsilat etkinliğinin artırılmasının amaçlandığını aktardı.

Teklifte yer alan maddeleri desteklerini ifade eden Kalaycı, şöyle devam etti:

"Eleştiri olarak söyleyeceklerimiz de var. Bizim arzumuz vergi mevzuatı sadeleştirilmeli. Bu karmaşık yapıyı daha karmaşık hale getiren yeni eklemeler, düzenlemeler yapıyoruz. Bir bütünlüğü olan, gelir ve kurumlar vergisi kanunlarını birleştiren, vergiye uyumu kolaylaştıran, tabana yayan bir düzenleme yapılması ihtiyacı halen devam ediyor."

Kalaycı, kayıt dışılıkla ve vergi kaçakçılığıyla mücadelede vergi müfettişlerinin büyük rol oynadığını ancak vergi müfettişi sayısında yıllar itibarıyla bir azalma olduğunun altını çizerek, mutlaka yeni vergi müfettişleri yetiştirilmesi gerektiğini söyledi.

- "Türkiye'de köklü bir vergi reformuna ihtiyaç var"

AK Parti Uşak Milletvekili İsmail Güneş, teklifte önemli gelir getirici maddeler olduğunu ancak bunların da yeterli olmadığını ifade etti.

AK Parti iktidarlarında verginin artırılması yönünde önemli çabalar sarf edildiğini, bunun da vergi oranlarının düşürülerek yapıldığını vurgulayan Güneş, "Bireysel vergilerin aşağı çekilmesine, indirimler yapılmasına, KDV'lerin azaltılmasına rağmen AK Parti iktidarlarında vergi toplanması açısından önemli mesafeler katedilmiştir." diye konuştu.

Türkiye’de köklü bir vergi reformuna ihtiyaç olduğunu belirten Güneş, şunları kaydetti:

"Bunu yapmak siyasi açıdan kolay bir iş değil. Burada muhalefet partilerinin 'Gelin Türkiye'de bir vergi reformu yapalım' demesi lazım. Bunu yapan herhangi bir iktidara halktan büyük bir tepki doğacak. Harcamalar kısmında herkes cömert, 'herkese şunu verelim, bunu verelim' demek kolay bir iş, verirsiniz ama o verdiklerinizi nereden toplayacaksanız? O zor bir iş ve dolayısıyla da onu yapmak konusunda da çok istekli değilsiniz."

Teklifin tümü üzerindeki görüşmeler sürüyor.