Tarih önünde hesap vermek

Atay Sözer; Dora Maar’ın “Pablo bu insanlar için bir şeyler yapmak zorundasın, bundan kaçamazsın; yoksa tarih önünde hesap veremezsin” sözleri tokat gibi gelir.

"Guernica" tablosu, 1937 Paris Uluslararası Sergisi için İspanyol Cumhuriyet Hükümeti tarafından Picasso’ya sipariş edilir.

Amaç iç savaşta yaşanan vahşetin tarih önünde belgelenmesidir.

Bunun da dünyaca ünlü İspanyol bir sanatçı tarafından yapılması çok daha anlamlı olacaktır.

Picasso bu teklif geldiğinde biraz ağırdan alır, zaten yeterince şöhreti vardır fazla parayla da gereksinimi yoktur, doğrusu İspanyolların bu sorunu onu pek de ilgilendirmemektir.

Biraz benmerkezci biraz bencil bir tavır içindedir.

Teklifi geri çevirme eğilimindeyken hayat arkadaşı, fotoğraf sanatçısı Dora Maar’ı karşısında bulur.

Dora Maar’ın “Pablo bu insanlar için bir şeyler yapmak zorundasın, bundan kaçamazsın; yoksa tarih önünde hesap veremezsin” sözleri tokat gibi gelir.

Hemen çalışmalarına başlar ve belki de en önemli eseri olan Guernica’yı yaratır.

Kuvvetler ayrılığı ilkesinin kuvvetler birliğine evrilmesinden sonra yargıya önce “pek” sonra da “hiç” güven kalmamıştır,

Yargının iyice laçkalaştığı konusunda çoğunluk aynı fikirdedir sanırım.

En yandaşın bile en azından içinden “Olur ama bu kadar da olmaz ki” dediği bir gerçektir.

Ancak bir de tarihin yaptığı bir yargı vardır; bu biraz zaman alsa da asla şaşmaz, yanılmaz son derece adil bir yargıdır.

Tarih yargıcı gözü bağlı eli terazili Thames’ten bile daha adildir.

Bir kere gözü açıktır, deliller zaman içinde biriktiğinden her şey şeffaflaşmıştır.

Eğer hayatta değilseniz ne yazık ki savunma hakkınız olmaz doğal olarak.

Bu yargıda zaman aşımı diye bir şey yoktur, ölseniz bile dosyanız düşmez gıyabınızda devam eder.

Bu yargının temyizi, istinafı falan yoktur.

Öyle mahkeme-i kübra gibi uhrevi bir mahkeme de değildir, bu dünya görülüp sonuca bağlanır ve infaz edilir.

İşin en güzeli sadece yaptıklarınız için değil yapmadıklarınız için de hesap verirsiniz.

Tarihin yargıcı “Neden yapmadın?” diye tokmağını indirir kafanıza.

Yani hiçbirimizin kaçarı yoktur.

Önemli olan yaptıklarımız ve yapmadıklarımızın hesabını verirken başımızın dik olmasıdır.