Sahipsiz İstanbul yine pes etti

Can Ataklı yazdı, İstanbul’un başında, yetenekli, akıl ve bilimin ışığında çalışan, fedakâr, hizmet ederken siyasetten arınmış yöneticiler yok...

Doğal afetler dünyanın en gelişmiş ve iyi yönetilen kentlerinde bile hasar yaratır, günlük yaşamı altüst eder, insanların perişan olmasına neden olur.

Ancak bir kent İstanbul gibi sahipsiz bırakılırsa en küçük bir doğal afet, bir trajik trafik kazası, beklenmedik bir olay sorun olmaktan çıkıp bir kâbusa dönüşür.

Önceki gün İstanbul yine bir kâbus yaşadı.

Çünkü İstanbul’un bir sahibi yok.

İstanbul’un başında, yetenekli, akıl ve bilimin ışığında çalışan, fedakâr, hizmet ederken siyasetten arınmış yöneticiler yok.

Elbette valisinden belediye başkanına, emniyetinden sağlığına, o makamları işgal eden kişiler var. Bu kişiler makamları işgal ediyorlar ama aslında o makamlar boş.

O makamlar her şeyin düzgün gittiği zamanlarda ve büyük devlet büyükleri İstanbul’a geldiğinde var.

Önceki gün İstanbul yine kaderiyle baş başa bırakılmıştı.

Ne bir önlem alındı, ne bir uyarı yapıldı, baraj kapakları açılmış da sular bırakılmış gibi koca megapol bir doğal afet karşısında yapayalnız kalakaldı.

Ve tam tahmin ettiğim gibi, kâbusun geçmesinden hemen sonra ilgili makam sahipleri medyanın karşısına geçerek “her şeyin kontrol altında” olduğunu, “gerekli bütün önlemlerin alındığı” açıkladılar.

Ve yine hiç çekinmeden, utanmadan “Bugün durum çok normal, trafik akıyor, ekiplerimiz çalışıyor” dediler.

Peki bir gün önce?

O zaman neredeydi bu önlemler, çalışan bu ekipler? Haklarını yemeyelim, vardılar tabii de, çöldeki bir damla gibi.

Bir makamı işgal etmek çok kolaydır. Normal zamanda bu makamların gerektirdiği gibi davranmak, çalışmak hatta fedâkarlıklar yapmak da kolaydır. Başarı, bilgi, yetenek ve fedâkarlık asıl durum normal değilken yapılanlarla ölçülür.

Hepimiz biliyoruz ki, önceki gün İstanbul’da hiçbir şey normal değildi.

Anormal kar yağdı, inanılmaz bir fırtına ağaçları, direkleri devirdi, çatıları uçurdu. Üstüne bir de kentin tek büyük yolunu 40 dakika kapatan bir trafik kazası yaşandı.

İşte bu bahaneler, dünyanın en büyük kentlerinden İstanbul’u yönetmek için ama atanmış ama seçilmiş tüm makam sahiplerinin iflas etmesinin gerekçesi olamaz.

*****


Hafıza-i beşer nisyan ile maluldür

Başlıktaki cümleyi büyük olasılıkla genç okurlar bilemeyeceklerdir. Bu sözü siyaset literatürümüze DP dönemi Başbakanı Adnan Menderes sokmuştu. Anlamını, (insan belleğinde unutma hastalığı vardır) “Toplumlar unutkandır” şeklinde açıklayabilirim.

Menderes’in zamanında eleştirilere karşı söylediği bu ünlü söz aslında pek çok iktidar sahibinin de “altın anahtarı” gibidir.

Toplumlar neden unutkandır. Çünkü toplumların tepkisi anlıktır. Sorun giderildiği ya da kendiliğinden bittiği an öfkeler yatışır ve öfkeye neden olanlar kısa sürede hafızalardan silinir.

Şimdi hepiniz düşünün lütfen, geçen yıl da, önceki yıl da İstanbul’da kar kâbus gibi çökmüştü. Yine yollar kapandı, insanlar evlerine gidemedi, büyük eziyetler çekildi.

Veya bu yıl da önceki yıl da daha önce de aşırı yağmurlar nedeniyle yüz binlerce kişi sel suları nedeniyle perişan oldu.

Peki hatırlıyor musunuz? Ya da o günkü öfkenizden, yöneticilere olan eleştirilerinizden eser var mı?

Yok tabii. Çünkü unutuyoruz.

İşte İstanbul’u güya yönetenler de buna güveniyor.

“Kar yağdı, yollar kapandı, insanlar işkence çekti, ama yarın hepsi unutulacak, seçim günü geldiğinde kimsenin aklına bunlar gelmeyecek” diye düşünüyorlar.

Eh haksız da değiller.

Siz hiç seçim dönemlerinde bu tür olayları hatırlatan ve bunun üzerinden propaganda yapan birini gördünüz mü?

*****


Metrobüse aşırı talep olmadı

Belediye Başkanı sanki çok başarılı bir gün geçirmiş gibi ekranda güleç bir çehreyle konuşuyor; “Metrobüse aşırı talep oldu.”

Oysa metrobüse aşırı talep olmadı.

Yüz binlerce kişi, metrobüse ulaşmak için kullandığı kaldırımlar ve üst geçitler buz tuttuğu için yürüyemedi, zaten aşırı kalabalık yüzünden normal günde bile zor yürünen yerlerde yaya trafiği iyice ağırlaştı, aşırı tıkanmalar yaşandı. Bir de metrobüs yolları bile temizlenemediği için kayan otobüslerin yaptığı kazalar nedeniyle akış durunca duraklarda fazladan yığılmalar yaşandı. AKOM adında “çok övünülen” bir merkez var. Gerçekten uzay üssü gibi. Ama belli ki hiçbir işe yaramıyor. Görevliler herhalde sadece seyrediyorlar ve rapor yazıyorlar.

*****


Kar için yatırım yapmak akıllıca değil

Yıllar önceydi, bir belediye başkanı ile sohbet ediyordum. Dedi ki “İstanbul’a yılda bir ya da iki kere kar yağar, ama kâbus yaşanır, sonra eleştiriler başlar, karla mücadele edilemediğinden yakınılır, biz de mecburen yılda bir iki kere kullanılan araç gereçlere milyonlarca lira yatırırız.”

Sonra devam etmişti; “Bu dünyanın en akılsız işlerinden biri. Bu tür doğal afetlere karşı ne kadar önlem alırsanız alın, hangi araç gerece sahip olursanız olun, vakti geldiğinde hiçbir işe yaramaz.” Çok doğru bir saptama. İşte bu nedenle akıllı, bilgili, yetenekli kişilerin yönettiği kentlerde, başka önlemler alınıyor.

Örneğin kar ya da aşırı yağış veya büyük fırtına öncesi halk uyarılıyor, sokağa çıkmaması isteniyor. Okullar tatil ediliyor, devlet memurlarından ancak yakında oturanların çalışması isteniyor, özel sektöre (izin yapın) çağrısında bulunuluyor.

İstanbul’da böyle bir çare düşünülmüş olsa, önceki gün birkaç milyon kişi ve yüz binlerce araç caddelerden çekilmiş olacak, böylelikle alınan önlemler hem işe yarayacak hem de gözle görünür olacaktı.

*****


Reddediyoruz

Türkiye’nin en tanınmış ve en sevilen sanatçılarının bir araya gelerek kurduğu “Sanatçılar Girişimi” yarın 40 sanatçının sahne alacağı büyük bir buluşma düzenliyor. Bostancı Kültür Merkezi’nde saat 17.00’de başlayacak buluşmanın temel sloganı şöyle; “Ferman Padişahın, reddediyoruz. Diktaya, korkuya, adaletsizliğe, sanat ve sanatçı düşmanlığına karşı büyük buluşma.” Buluşmaya, CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu da katılacak.

Katılım ücretsiz. Destek vermek ve sanatçılarla buluşmak isteyenlere öneririm.

*****


Neler yapılmadı?

Kâbus gününde İstanbul’da şunlar yapılmadı:

- Valilik halkı uyarmadı.

- Okullar bir gün önceden tatil edilmedi. Minicik çocuklar perişan edildi.

- Yollar tuzlanmadı. Yetkililer meğer sulu kar bekliyormuş.

- Karlı yollar açılamadı.

- Kaldırımlar ve otobüs duraklarına giden üst geçitler temizlenmedi.

- Otobüs, vapur, metrobüs, motor seferleri artırılmadı.

- Şikâyet ve çağrılara hiçbir cevap verilmedi.